Het rendement der reclamefilms
Op het jongstleden gehouden congres van het Genoot
schap voor Reclame heeft Prof. Dr. F. Bergler een inlei
ding gehouden over productieve reclame, waarbij hij nogal
wat aandacht heeft geschonken aan de reclamefilms. Pro
fessor Bergler is voorzitter van de Gesellschaft für Kon-
sumforschung te Neurenberg.
Prof. Bergler heeft daarbij betoogd, dat reclame een
verschijnsel is van de tegenwoordige tijd, dat het gehele
maatschappelijke leven doordringt, een, groots verschijn
sel, zonder hetwelk men zich onze moderne maatschappij
nauwelijks meer kan voorstellen, omdat het hier om een
allesomvattend fenomeen gaat.
Daaruit volgt, dat de reclame niet alleen waardering
heeft ontmoet, maar ook bij herhaling hevig is aangeval
len. Iets dergelijks doet zich bij alle belangrijke tijdsver
schijnselen voor. Maar van jaar tot jaar worden de stem
men van onbehagen en kritiek steeds luider. Men behoeft
slechts om zich heen te zien om vast te stellen, dat met
het groeien van de intensiteit der reclame ook de tegen
stemmen steeds krachtiger worden.
Die stemmen komen uit de meest verschillende kringen
van de maatschappij. Het zijn stemmen met een politieke
achtergrond en andere. Zij spreken het verwijt uit. dat
reclamemensen zich zo inspannen voor de reclame om
derwille van de reclame zélf.
Werkelijk is het onder bepaalde omstandigheden nodig
gebleken, reclame te maken voor de reclame. Dat moest
gebeuren om voor de reclame een goed klimaat te ver
schaffen, aangezien blijkbaar dat goede klimaat op de een
of andere wijze beïnvloed was.
Vanwaar dit onbehagen tegen de reclame? Er zijn vele
gronden voor aan te voeren. Het onbehagen hangt echter
vaak in sterke mate samen met wat wij „reclame-kosten"
plegen te noemen. Velen doen het voorkomen, alsof bij
liet maken van reclame geld het raam uit wordt gegooid
zonder zichtbare resultaten.
Intussen is de invloed van de reclame alom tegenwoor
dig. Geen mens kan zich in onze tijd aan de reclame en
aan de invloed daarvan ook zelfs maar korte tijd onttrek
ken. Het getal der reclamemiddelen groeit voortdurend.
Uit dit alles laat zich verklaren, dat iemand in een voor
dracht onlangs kon zeggen„Je kunt "s nachts geen ster
ven meer zien. omdat ze verbleken door de lichtreclames".
Niemand is thuis meer alleen. De reclame dringt door
deuren en poorten. In onze dagelijkse lectuur, aan de
radio, bij het genot van de televisie: altijd is de reclame
er bij.
De vraag of reclame productief is beantwoordde Pro
fessor Bergler in positieve zin. Hij achtte echter een
steeds verder gaand onderzoek naar het rendement der
reclame vereist.
In zijn verdere beschouwingen, die vooral op reclame-
technisch terrein lagen, heeft Professor Bergler nogal
wat aandacht besteed aan de reclamefilm. Hetgeen hij
hierover heeft gezegd, laten wij in extenso volgen:
„Misschien is U ook de Duitse schlager bekend
schlagers leven óók maar heel kort „Der Theodor im
Fussballtor". In Duitsland althans is deze schlager enorm
populair geworden. Er is geen levende Duitser die deze
schlager niet kent.
Ik kom hier. zoals U al begrijpt, te spreken over de
reclamefilm. Een firma in mijn land heeft de schlager
„Der Theodor im Fussballtor" in het middelpunt ge
plaatst van een reclamefilm. De inhoud van deze reclame
film kan ik U met een paar woorden wel duidelijk ma
ken.
Die Theodor is een uitstekende doelverdediger. Maar
op een kwade dag wordt hij snipverkouden en alles gaat
mis. Hij voelt zich dood-ongelukkig. Telkens als er een
tegenstander met de bal aan komt zetten, loopt het water
hem over zijn gezicht. En natuurlijk houdt hij de bal niet
uit zijn doel.
Maar dan doet er zich opeens een wonder voor. Uit de
lucht dwarrelt een pakje papieren zakdoeken. Ik kan U
hier wel tussen haakjes meedelen, dat de firma die de
film liet maken zulke papieren zakdoeken op de markt
brengt. Welnu, Theodor vangt de uit de lucht dwarrelende
papieren zakdoeken op. Hij snuit. En van dit ogenblik
wordt hij een voetbal-acrobaat zoals de wereld nog niet
eerder heeft gezien.
Hij houdt alle ballen. En dat niet allen in en vóór zijn
doel, maar ook drie meter er boven. Hij is letterlijk overal.
Op het laatst ziet hij zelfs kans, achterover gebogen tus
sen zijn benen door nog ballen te stoppen. Omdat hij nu
deze papieren zakdoeken heeft, kan hij zijn taak op on
gehoorde wijze vervullen.
Iedereen die toen de film zag, weet nog precies hoe ze
was. De film was werkelijk ook heel knap gemaakt en
bediende zich natuurlijk dankbaar van de schlager „Der
Theodor im Fussballtor". De mensen hebben, geloof ik.
over het algemeen ook wel kunnen begrijpen, dat het een
reclamefilm was.
Maar.waarvóór de reclame was, wist niemand. De
moraal was: „O, was het een reclame- film! Dat moe
ten de lui zéggen. Dan interesseren wij ons er voor!
Zoals aan alle moraal hechten wij aan déze moraal te
weinig geloof.
Nog een andere reclamefilm wil ik in dit verband noe
men, die op andere motieven teruggaat. Het gaat in dit
geval om een reclame voor een wasmiddel.
De film-situatie is hierin verlegd naar de Noordpool.
Alles is er nog wit. De sneeuw is wit, de dieren zijn wit.
Er lopen van die vogels rond die U wel kent: pinguins.
Maar ook die zijn helemaal wit. Dan komt er een gewel
dige hittegolf. De witte sneeuw smelt weg en de donkere
29
