Cinemascope tandrollen schadelijk
Verlichtingsarmaturen aan de wanden, wandbekleding
en wat dies meer zij, zijn hier natuurlijk niet mogelijk en
de sfeer van het interieur zal daarom met behulp van
lichteffecten verkregen moeten worden. Ter vermijding
van storende reflecties tijdens de projectie zal de eigen
lijke zaalindeling in donkere tinten gehouden moeten
worden. De ventilatie is zoals in de tekening is te zien
boven de reflectiekogel geprojecteerd. De nevenruimten
van deze „futuristische" bioscoop bevinden zich alle onder
de zaalvloer.
Bij het Cinetarium-systeem werkt de „uitvinder", de
Hamburgse producent A. Baltes, volgens een bijzonder
opname-systeem. Hij gebruikt althans voorlopig
gewoon 35 mm materiaal, doch neemt de film in verticale
richting op via een boven de camera opgehangen „spiegel-
kogel", waarop zich een omgevingsbeeld van 360° weer
spiegelt. Teneinde te vermijden, dat ook de camera en de
cameraman in het beeld komen, is onder op de kogel een
cirkelvormig zwart vlak aangebracht. De hierbij afge
drukte foto, die wij aantroffen in het Duitse tijdschrift
Kino-Technik geeft van de opname-techniek een duidelijk
beeld.
De aldus verkregen film vertoont kringvormig verte
kende beelden met in het midden een zwarte vlek (zie af
beelding).
Door projectie van dit beeld loodrecht naar boven op
een in de Cinetarium koepel opgehangen spiegelkogel, die
eveneens aan de onderkant van een zwart vlak is voorzien,
vindt reflectie plaats op de bolvormige zaalwand en wordt
tevens is in het filmbeeld aanwezige vertekening weer
opgeheven.
Het geluid wordt verzorgd door een afzonderlijke film-
band met zes magnetische sporen en de luidsprekers zijn
overal in de zaalwand verspreid. Voor bijbehorend com
mentaar zal een luidspreker zijn aangebracht in de
reflectie-kogel, waardoor dit geluid, mede gezien de vorm
van de zaal, „uit de ruimte" schijnt te komen.
Wij veronderstellen, dat het omschreven opname
systeem, dat ongetwijfeld aan diverse beperkingen zal zijn
gebonden in de eventuele practijk nog wel de nodige
moeilijkheden zal ontmoeten.
Vooralsnog kunnen wij dit toekomstbeeld dan ook nog
niet al te ernstig nemen, doch de ervaringen van de laatste
jaren hebben wel geleerd, dat men met het woord „onmo
gelijk" ook op dit terrein zeer voorzichtig moet zijn.
Het Cinetarium opname-systeem. De camera bevindt zich loodrecht
onder de reflecterende bol waarmede het omgevingsbeeld wordt
opgevangen, (afb. Kino Technik)
Hoewel er in ons land tot dusverre niet meer dan tussen
30 en 40 bioscopen zijn ingericht voor de vertoning van
CinemaScope-copieën met magnetisch geluid en er dus
nog maar weinig bioscopen zijn, die moeten beschikken
over transportrollen met verkleinde tanding, lijkt het
ons toch wel nuttig de in de titel gestelde vraag in deze
rubriek naar voren te brengen.
Het schijnt namelijk gebruikelijk te zijn, dat wanneer
men de transportrollen met verkleinde tanding eenmaal
aan de projectoren heeft gemonteerd, deze ook worden
toegepast voor de vertoning van de overige films met nor
male perforatiegaatjes. Uit de hierbij afgedrukte tekening
blijkt het verschil tussen de normale perforatiegaatjes in
de film en die, welke voorkomen in de CinemaScope-
copieën met magnetisch geluid, alsmede in de zogenaamde
„combiorints", zijnde films, die zowel zijn voorzien van
optisch als van magnetisch geluid.
De ervaring, welke blijkens onze gegevens met bedoelde
werkwijze in ons land is opgedaan, is tot dusverre gunstig,
doch de Amerikaanse deskundige R. A. Mitchell schrijft
in de jongste afleveringen van het tijdschrift International
Projectionist, dat zijn onderzoekingen hebben uitgewezen,
dat de toepassing van de verkleinde tanding bij de pro
jectie van films met normale perforatie een schadelijke
invloed heeft op de levensduur van de copie. Hij is tot
de conclusie gekomen, dat de levensduur tot circa 80
wordt bekort, welk percentage ongeveer overeenstemt met
de versmalling van de tanden der transportrollen.
De heer Mitchell brengt naar voren, dat door het pro
jecteren van normale films met transportrollen, welke
van smallere tanden zijn voorzien, de perforatiehoeken
47
