De laatste keer
behoeften van het publiek voorkomt als het ware zijn
wensen, hetgeen de beste vorm van service is.
De betrokkenen ontveinzen zich niet. dat de maatregel
ingrijpend is en met proefnemingen op grote schaal op
het gebied van programmering voorzichtigheid moet wor
den betracht. Immers mede door de uniformiteit zulks
in tegenstelling met het buitenland en de jarenlange
traditie zijn in het bioscoopbezoek gewoonten geschapen,
welker honorering eveneens een vorm van service is. Toch
mag men bij dit experiment niet uit het oog verliezen,
dat ons bedrijf geen statische aangelegenheid is. maar
hoeveel moeilijkheden er op een gegeven ogenblik ook
kunnen zijn een levend element in een levende samen
leving. Deze samenleving en met haar het ontspannings
wezen is op drift. Wij hebben te zorgen, dat wij de
stroomversnelling bijhouden en wel in het voorste gelid.
In dat licht moeten onze gestadige pogingen worden ge
zien om tot afschaffing van lasten te komen, waarvan de
concurrerende media zijn vrijgesteld, onze opvoering van
de service in verschillende vormen, investeringen ter ver
betering van de accommodatie en onze gezamenlijke cam
pagne. Zo beschouwd moest men ook het risico van het
experiment niet ontlopen. Dat het in de grote steden een
drachtig, goed voorbereid en op tijd gebeurt mag als een
pluspunt worden genoteerd. Bij alle voortvarendheid deed
het Hoofdbestuur er echter wijs aan de leden buiten de
drie grote steden mede met het oog op de technische com
plicaties aan te sporen tot een even uniforme gedragslijn,
maar dan van een afwachtende houding tot de nieuwe
vertoningsweek in haar gevolgen kan worden beoordeeld.
..Dames en heren, dit is dan de laatste keer. dat ik
voor de microfoon het woord voer. Ik dank U voor Uw-
aandacht"'. Dit waren zo ongeveer de woorden, waarmede
L. J. Jordaan afscheid heeft genomen van de grote scha
re van toehoorders, die hij ruim een kwart eeuw week
in week uit geboeid heeft met zijn welverzorgde cause
rieën over de film. Zoals hij afscheid genomen heeft van
zijn radiopubliek. zo is hij heengegaan uit de wereld van
de journalistiek en uit die van de film. vrijwillig zonder
huldiging, zonder handdruk, geruisloos en welhaast on
zichtbaar.
Het tekent de man en zijn werk!
Jordaan kende zijn zaken als geen ander, hij had «een
voor de massa onbegrijpelijk jargon nodig om het zijne te
zeggen over de film en als het moest over de wereld van
film en bioscoop. Ook liep hij niet met zichzelf te koop.
noch was hij uit op effectbejag, dat in eigen kraam of
die van de krant te pas kan komen, maar het journalistie
ke doel ..informatie en meningsvorming van het publiek"
voorbijschiet. Veeleer was Jordaan een filmcriticus met
sociale bewogenheid, die zich zelf rekenschap gaf van het
journalistiek middelaarschap tussen de autonomie van
het nieuwe expressiemiddel en de afhankelijkheid en ont
vankelijkheid ener niet ingewijde toeschouwersmassa. Zijn
heldere betoogtrant en de zorgvuldigheid zijner formu
leringen maakten hem tot een graag gelezen journalist en
veel beluisterd radiospreker. Zonder dat hij zich deed
gelden, was hij gezaghebbend èn in de journalistiek èn
bij zijn publiek èn in de wereld van de film. Vooral ook
in de wereld van de film. Zijn critiek was immers altijd
correct. Zij ging nooit ten koste van film of filmbedrijf.
Hij was bovendien een beoordelaar met verantwoordelijk
heidszin zonder de bedilzucht van de moralist, hij was
aestheet zonder zich blind te staren op het beginsel. De
filmspeler werd in zijn beoordeling nimmer verlaagd tot
de orde van het ding. maar gewaardeerd naar het
menselijk dramatische vermogen in masker en gebaar
als reflexie op wat er tussen de inzichten van de
filmmakers en de mate van hun technische bekwaamheid
aan wisselwerking is. Hij kwam onder de indruk van de
spanningen die het filmproces kon oproepen, maar had
ook grote waardering, wanneer het effect ener bevrijden
de ontspanning werd bereikt. Hij was in één woord ver
liefd op het medium, dat aan zijn pen en zijn woord was
toevertrouwd en kon daarom wat door de vingers zien.
mits de goede smaak en de ambachtelijke kwaliteit dit
toelieten.
Zo nam Jordaan in onze hedendaagse filmjournalistiek
een welhaast eenzame, maar ook unieke en eervolle plaats
in. vanwaar in de loop der jaren een ongekende invloed
ten goede moet zijn uitgegaan.
In diezelfde onafhankelijkheid en teruggetrokkenheid,
waarmede Jordaan zijn werk verricht heeft, moge hij
dan thans de zware beslissing genomen hebben ..er mee
op te houden"'. Het zou onbillijk zijn dit te betreuren.
Op zijn 76ste jaar gaat Jordaan een .,otium cum digni-
tate" tegemoet. Dat kan alleen maar tot dankbaarheid
stemmen en doen hopen, dat hij er lang van genieten mag.
anneer onze organisatie een zilveren roos te schenken
zou hebben voor verdienstelijk werk ten behoeve van de
film. zij zou Jordaan toekomen. Van harte verheugen wij
ons er daarom over. dat allen in ons bedrijf, die geen af
scheid van Jordaan hebben kunnen nemen, omdat er geen
gelegenheid was. hiertoe thans in staat worden gesteld
dank zij het initiatief van een klein comité van vrienden
en bewonderaars. Velen zullen niet nalaten om Jordaan.
die geen vertoon ten afscheid op prijs stelt, door storting
op het Bondsgironummer onder vermelding ..huldeblijk
Jordaan van hun waardering en sympathie te doen blij
ken. Het stemt tot voldoening, dat het Hoofdbestuur van
de Nederlandsche Bioscoop-Bond daarbij voorop is ge
gaan.
150
