IIi; ARCHITECT li\ HET WOORD...
De situatie
De opdracht
De indeling
De heer W. Hoosemans, architect te Santpoort,
over de bouw van het City Theater te IJmuiden.
De afwerking
Technische installatie
In het kader van het wederopbouwplan van de gemeente
Velsen waarvan Umuiden een onderdeel vormt
werd enerzijds het gedeelte, dat bekend staat als Oud-
IJmuiden, grotendeels aangewezen als toekomstig indus
trieterrein, terwijl anderzijds een gedeelte rondom het
voormalige Kennemerplein werd bestemd voor woning
bouw en winkels. In het eerstgenoemde Oud-IJmuiden
exploiteerde wijlen de heer Van Opbergen Sr sedert 1921
liet Thalia Theater in een gebouw, dat volgens de tegen
woordige opvattingen slechts matig voor het doel geschikt
was. Tengevolge van de gewijzigde bestemming van deze
wijk en de daarmede samenhangende saneringsplannen,
meende het gemeentebestuur, dat op den duur het bio
scoopbedrijf verplaatst moest worden. Voor dit doel werd
een terrein aan de Kennemerlaan gereserveerd, waar een
nieuw theater als afsluiting van een blok winkel-woon-
huizen werd gedacht.
Het was voor mij, als architect van deze winkels en
de daarachter gelegen woningbouw, bijzonder prettig te
vens opdracht te krijgen voor het ontwerpen van de be
bouwing van dit terrein, die zou bestaan uit een bioscoop
en een hotel-café-restaurant. Door allerlei omstandigheden
kon de opdrachtgever voor het hotel-restaurant eerder tot
uitvoering van de plannen komen, doch dit geschiedde
op zodanige wijze, dat de bouw van de bioscoop mogelijk
bleef; deze werd vervolgens in opdracht van de heer F.
A. van Opbergen Jr ontworpen tussen de winkels en het
hotel-restaurant.
Na diverse mogelijkheden tezamen met de opdracht
gever te hebben onderzocht, werd de opgave aldus gesteld:
bouw een zaal uitsluitend bestemd voor filmvoorstellingen
zonder balkon, plaats biedende aan ongeveer 450 bezoe
kers, die een ruime zitplaats en prima uitzicht moeten
hebben op een projectievlak van omstreeks vier bij tien
meter.
230
De zaal van het City
Theater te Umuiden
geeft aan de bezoe
ker een gevoel van
behagelijkheid, zon
der dat er van luxe
sprake is.
Voorts diende de uiterste economie betracht te worden
met de inhoud en de stichtingskosten om een rendabele
exploitatie mogelijk te maken. In het plan diende een
woning voor de exploitant-eigenaar te worden opgenomen.
Bovendien werd tot richtsnoer voor het plan genomen,
dat het geheel zonder luxe toch een gevoel van behage-
1 ijkheid aan de „gemiddelde" bezoeker diende te geven,
uitgaande van de gedachte, die in de later gelanceerde
slogan: „gezellig samen naar de film" algemene bekend
heid zou krijgen.
Getracht is de voorgevel, die aan de Kennemerlaan is
gelegen, tussen winkels en het hotel-restaurant, een „eigen
gezicht" te geven. Deze gevel heeft een breedte van acht
en een halve meter.
Via een open portiek van omstreeks zes en een halve
meter breedte komt men in de voorhal. Zowel in de por
tiek als in de voorhal zijn zoveel mogelijk vitrines aan
gebracht voor fotomateriaal en affiches.
Boven de portiek en voorhal ligt op de eerste en twee
de verdieping de woning. Aan de voorhal grenzen het
kantoor en de kassa. Achter de voorhal ligt de binnenhal,
tevens foyer, groot vijf bij negen meter. Op deze binnen
hal komen uit een buffetruimte, een garderobe en de toi
letten. Bovendien sluit op deze hal een brede lage gang
aan. die leidt naar de bioscoopzaal en hierop ongeveer
halverwege de lengte van de zaal aansluit. Deze gang
loopt taps toe naar de zaaldeur.
Het voorste deel van de zaal heeft een breedte van
zestien en een halve meter en het achterste deel een ge
middelde breedte van elf meter. In het voorste deel zijn
aan weerszijden paden met een laag plafond gemaakt,
terwijl het hoge middengedeelte één geheel vormt met het
achterste deel van de zaal. In het voorste deel van de zaal
bevindt zich het podium van twee en een halve meter
breedte; de eerste rij stoelen staat ongeveer zes meter van
de voorwand af waarop geprojecteerd wordt; vier rijen
stoelen staan op een horizontale vloer, daarachter bevin
den zich zeven rijen stoelen op een hellende vloer, ver
volgens is er een looppad van anderhalve meter breedte
en daarachter bevinden zich de loge-plaatsen in negen
rijen, die trapsgewijs vijftien centimeter oplopen. Alle
stoelen zijn in een gebogen lijn opgesteld.
In tegenstelling tot de theoretisch geprefereerde zaal
vorm, die achter breder is dan voor, leidde in dit geval
de situatie tot een vorm, die achter smaller is dan aan
de voorzijde. Door de zijwanden voldoende geluid-absor
berend te maken heeft dit voor de akoestiek geen nade
lige gevolgen gehad en geeft het optisch, vooral bij een
breed beeld, een prettig effect.
De totale zaallengte is vierentwintig meter. Achter de
zaal ligt een dienstruimte, waarboven de cabine is ge
bouwd. Onder de loge-plaatsen van de zaal is een van
buitenaf bereikbare rijwielstalling aangelegd.
De sfeer in een bioscoop wordt, evenals in elk ander
gebouw, bepaald door de vormgeving en de wijze van
afwerking, waaronder wordt verstaan de materiaalkeuze
en de toegepaste kleuren en meubels. Bij het bepalen van
deze laatste factoren heeft mevrouw Van Opbergen een
belangrijk aandeel gehad. In de binnenhal (foyer) is met
enkele meubelen en de toegepaste kleuren van vloerbedek
king en plafond een rustige sfeer geschapen. Van de gang
naar de zaal is één wand verlevendigd door het aan
brengen van zeven bescheiden vitrines voor diverse re
clames.
De zaal is rondom voorzien van een lambrizering van
sapeli-mahoniehout; hierboven zijn de zijwanden bekleed
met leverkleurig plasticdoek, gecapitonneerd in staande
ruiten. De achterwand is bekleed met Kramfors-platen,
terwijl het projectievlak voorzien is van een mooi diep
blauw voorgordijn met daarachter een beige gordijn, het
welk het kader met zich mee voert. Het geheel vlakke
plafond bestaat uit donkerrood gekleurde Dempo-houtwol-
cementplaten met facetranden. Zowel in de foyer, de hal,
de gang als op de looppaden van de zaal is een donker
blauw vast tapijt aangebracht; onder de stoelen in de
zaal grijs linoleum.
De verwarming van de zaal geschiedt door een een
voudig systeem van warmelucht-verwarming, dat berust
op een natuurlijke luchtcirculatie. De oliegestookte bran
der wordt automatisch via thermostaten geregeld. De
overige ruimten en de woning zijn aangesloten op een
automatische oliestook-warmwaterverwarming.
De ventilatie van de zaal wordt geregeld door elec-
trische ventilatoren, die afzonderlijk zowel lucht kunnen
afzuigen als inblazen, naar behoefte.
Mede door de prettige en intensieve samenwerking met
de opdrachtgever en zijn echtgenote, zie ik met voldoe
ning terug op het hierbij beschreven en afgebeelde werk.
W. HOOSEMANS, Architect.
In de foyer is met
enkele meubelen en
de toegepaste kleu
ren van vloerbedek
king en plafond een
rustige sfeer gescha
pen.
