aanleiding van zijn recensie over „Mensen van Morgen"
met Kees Brusse heeft gehad. Met toestemming van de
hoofdredactie van het Handelsblad nemen wij in dit num
mer van Film een deel van dit interessante gesprek over.
Blokker schrijft na enige inleidende zinnen: In de recensie
van Mensen van Morgen in het Algemeen Handelsblad is
kritiek geuit op de montage in de film; en in een na
beschouwing over het „geval" Mensen van Morgen is die
kritiek woensdag j.1. nog eens toegespitst, met o.a. de „be
schuldiging" dat Brusse zijn spelers niet in hun waarde
heeft gelaten. Deze kritiek nu reikt verder dan de louter
formele die in (kunst)recensies gebruikelijk is, en om die
reden heeft Brusse recht op een wederwoord dat, hangende
een eventuele nieuwe uitspraak in hoger beroep, tevens de
lange en boeiende discussies over zijn film voorlopig kan
afssluiten. Het gesprek dat ik met hem voerde had niet het
karakter van een strikt interview; wat hier volgt wil dan ook
geenszins de verslaggeving van een interview te zijn. Men
zou het een montage van gespreksfragmenten kunnen
noemen.
„De fout begint als jij, of wie dan ook, zegt dat ik cinéma de
vérité heb bedreven. Dat is het laatste dat ik zou hebben
gewild. Wat is cinéma de véritè? Je kunt je camera zetten
op een zwerende neus waar de vliegen op kruipen. Maar
wat zie je dan? Dan zie je niks. Ik vind cinéma de vérité
oninteressant en onkunstzinnig."
„Werkelijke mensen? Natuurlijk. Maar werkelijke mensen
zijn de werkelijkheid niet. Wat is de werkelijkheid? De
Loekie in de film is de Loekie zoals ik hem zie. Alle mensen
in de film zijn zoals ik ze heb gezien nadat ik zes maanden
met ze bezig ben geweest. De werkelijkheid is een fictie
de werkelijkheid van deze film is mijn werkelijkheid. Ik
heb iets met de film bedoeld, dat ik je niet kan uitleggen
maar het is natuurlijk subjectief, je leert mij kennen, als je
goed kijkt. En als jij mij verwijt dat ik mensen vervals om
dat ik close-ups van ze monteer wat doe jij anders als je
een interview maakt? Dan schrijf je toch op wat naar jouw
mening gezegd is? Deze film is gewoon journalistiek ik
heb hetzelfde gedaan wat mijn vader dertig jaar geleden
deed."
„Goed ik suggereer dat de mensen bij elkaar zitten. Dat
heb ik heel bewust gedaan. Ik weet in de eerste plaats zeker,
dat het een chaos was geworden als ik ze echt bij elkaar had
gezet en ik wilde de suggestie hebben dat mensen aan het
vertellen zijn terwijl andere mensen rustig luisteren. Als op
een of ander avondje ik vind zelf niks heerlijkere om dan
te luisteren, naar onbelangrijk gepraat, en ik héb deze men
sen niet zover willen proberen te krijgen dat ze schokkende
dingen gingen vertellen. Is het soms schokkend als iemand
vertelt dat-ie in De Klungel heeft gespeeld? Gewone
mensen, die gewone dingen praten."
„Ik kom van het theater, en ik maak theater. Voor mij
was Mensen van Morgen van meet af aan theater. Ik heb
ook nooit anders gedaan of gewild. Als ik filmpjes maak
voor Pro Juventute of voor de Geestelijke Volksgezondheid,
ben ik precies zó met mensen bezig alleen hebben ze dan
baarden en snorren aan, maar ik word langzamerhand ziek
van baarden en snorren. Dit waren echte mensen maar
ik heb ze heel duidelijk uitgelegd wat ik van plan was met
ze te gaan doen, ik bedoel dat ik ze zou monteren. Ik heb ze
met voorbeelden aangetoond hoe ik ze in de montage
zou kunnen vervalsen, hoe ik ze voor gek kon laten zitten,
wat ik allemaal zou kunnen doen, hoe ik ze belachelijk kon
maken. Maar ik heb er bij gezegd: ik zal jullie niet
belazeren."
„Die tussenshots. Jullie hebben geschreven dat Linda naar
naar beneden kijkt als het hoertje binnenkomt, terwijl dus
Linda dat hoertje nooit gezien heeft. Nou is dat niet waar
Linda kijkt helemaal niet naar beneden. Maar afgezien
daarvan: ik heb geen enkel shot van iemand gemonteerd
dat naar mijn gevoel niet verantwoord was, dat niet paste
bij het karakter zoals ik dat zag. Neem een ander voorbeeld:
Riekje vertelt het verhaal van hoe ze aan haar vader moest
vertellen wat ze nu deed voor de kost. En d'r vader zegt
dan: nou ja, als je d'r geld mee verdientDat heb ik
gesneden op Cora die zegt: Nee, ik hou niet van mensen.
Kees Brusse's „Mensen van Morgen"
en „Amsterdam"een film van Her
man van der Horst, zijn voor onze
filmindustrie van veel belang. Over
beide werkstukken van zo verschil
lend karakter kan lang en uitgebreid
worden gediscussieerd. Buitenstaan
ders hebben er geen idee van wat
vooraf gaat voor een film wordt uit
gebracht en hoe groot de spanning
kan zijn bij de makers, producenten,
verhuurders en exploitanten. Als na
de première blijkt dat het publiek
enthousiast is en dat de film goed
wordt ontvangen is er even tijd om
de koppen bij elkaar te steken en te
drinken op de afloop. De foto werd
gemaakt tijdens de persvoorstelling
van „Mensen van Morgen" en „Am
sterdam". Links Herman van der
Horst, daarnaast producent Rudolf
Meyer, dan directeur M. Gerschtano-
witz van N.V. Filmverhuurkantoor
Nederland en rechts Kees Brusse.
316
