ARBITRAGE
Te weinig begrip en waardering
Het is ons de laatste jaren opgevallen hoe weinig begrip en waardering men in de kringen van bio
scoopondernemers en filmverhuurders ontmoet voor het arbitrage-instituut van onze bedrijfsorganisa
tie. Natuurlijk leest iedereen de uitspraken van de Commissie van Geschillen en de Raad van Beroep,
die in ons blad openbaar worden gemaakt, maar het lijkt wel of men die leest als een chronique
scandaleuse.
Ik heb nog nooit een geschil gehad, zegt men zelfvoldaan. Anderen zeggen: een geschil begin je
alleen als je slaande ruzie met iemand hebt. Filmverhuurders zien de Commissie van Geschillen
soms als een incasso-instituut of een verlengstuk van het rode kaarten-systeem.
De man die zegt nooit een geschil te hebben gehad doet ons denken aan een andere man, die nooit
naar de dokter wilde gaan. Het werd zijn dood, maar zelfs dat moest toch een dokter constateren.
De Commissie van Geschillen en de Raad van Beroep zijn er om geschillen tussen leden van de
Bond (en tussen leden en donateurs) op te lossen.
Als een lid zich tekort gedaan voelt door een ander lid; als een lid meent dat de andere partij haar
verplichtingen niet nakomt, als hij vindt dat de ander hem bedrogen heeft of hem ergens toe wil
dwingen waartoe hij niet verplicht is.
Hij behoeft daarin niet te berusten. Hij heeft geen advocaat nodig om een duur proces te beginnen,
dat misschien een paar jaar gaat duren. Nee, hij kan zich zelf met een eenvoudige brief wenden tot
de Commissie van Geschillen met de eis, dat hem recht wordt gedaan.
Hij behoeft niet bevreesd te zijn, dat hij de dupe wordt van juridische spitsvondigheden of gecom
pliceerde procedurekwesties. Hij legt zijn zaak voor aan vertrouwde mensen uit ons eigen bedrijf,
mensen veelal met grote ervaring en gevoel voor wat behoorlijk en redelijk is. De vertrouwde men
sen, de arbiters, de leden dus van de Commissie van Geschillen en de Raad van Beroep spreken de
zelfde taal als de man, die met de eis komt en de man, die zich tegen die eis verzet. Zij kennen de
gebruiken van het vak en de vaktermen, zij weten wat er in de Bondsvoorwaarden staat en hoe die
moeten worden toegepast en zij stellen er een eer in objectief, zakelijk en. snel recht te spreken.
In de eerste plaats denken wij hier aan de praktijk van de toepassing van onze reglementen en be
sluiten in het zakenverkeer tussen de leden onderling. Voorschriften en reglementen zijn nu eenmaal
vaak voor meer dan één uitleg vatbaar. Het is lang niet altijd mogelijk en nog minder gewenst alle
voorschriften tot in de kleinste bijzonderheden bij voorbaat te regelen. Vaak is het nodig een
voorschrift of een reglement aan de praktijk te toetsen. Dan kan er natuurlijk een verschil van inzicht
ontstaan dat tot botsingen leidt. Maar als die botsing(en) uitmonden in arbitrale uitspraken, die een
voor ieder aanvaardbare interpretatie van het voorschrift of de reglementsbepaling opleveren, dan
is er aan alle kanten winst.
Men maakt van deze mogelijkheid om via het arbitrage-instituut dergelijke kwesties goed op te lossen
veel te weinig gebruik. Men zegt bij meningsverschillen zelden: laten wij dit voorleggen aan de arbi
trage. Teveel blijft men met dergelijke kwesties tegenover elkaar staan, alsof het een halsmisdaad
zou zijn een uitspraak van arbiters te vragen. Men maakt er dan wel geen hooglopende ruzie over,
maar blijft toch rondlopen met een onbevredigd rechtsgevoel. Daardoor kan de goede atmosfeer van
het zakenverkeer bedorven worden.
Ook kan de arbitrage nog in ander opzicht atmosfeerzuiverend werken. Wij weten allen, dat er een
aantal usances in ons bedrijf bestaan en wij weten allen wel wat die goede gewoonten zo ten naaste
bij inhouden. Wat niet iedereen weet, is dat die usances met de tijd veranderingen ondergaan en dat
er zelfs nieuwe usances kunnen ontstaan. Dat dit tot moeilijkheden aanleiding kan geven, blijkt bij
voorbeeld uit de complicaties, die zich als gevolg van de verschuiving van de aanvangsdag der ver-
toningsweek hebben voorgedaan. Veel onnodige wrijving en wrevel ware voorkomen als men in alle
rust en kalmte een beslissing van de arbiters had gevraagd.
Een volgende keer zullen wij nader ingaan op wat wij de dagelijkse praktijk van de Bondsarbitrage
willen noemen. jj,
Drie essentiële voordelen van de arbitrage hebben we nu genoemd:
a. rechtspraak door deskundigen uit het eigen bedrijf;
b. een eenvoudige procedure en geen juridische rompslomp (men is zijn eigen advocaat);
c. snelle beslissingen.
Een vierde element van grote betekenis is, dat de uitspraken van de Commissie van Geschil
len en de Raad van Beroep de atmosfeer, waarin het zakenleven zich voltrekt, kunnen zuive
ren.
10
