NIEUWS uit het buitenland
De artistieke drang en de zakelijkheid
Geen markt
Erfenis
Veel vertakkingen
Klaretaal
Art-festival
233
Filmmakers, filmkopers, filmverhuudrers, critici en festivalorganisatoren hebben
zware buien over zich heen zien gaan. Het publiek, heeft op een afstand, wat
verward, in de tocht der publicaties gestaan en de uitlopers van de windstoten
gevoeld.
Het is hem duidelijk geworden, dat zich rondom het medium film op internatio
naal niveau buien samenpakten, welke het gevolg waren van een warme stroming
van sociaal bewogen engagement, die trok langs een koelere laag van nuchtere
zakelijkheid.
Er zijn op alle grote internationale
filmfestivals meningen gehoord, die
diep wortelen en de discussie over
problemen van onze tijd tot klank
bodem hebben.
Eén verheugend aspect: klaarblijke
lijk is film een katalysator voor con
temporaine gevoelens en als zodanig
een springlevend medium met onver
moede creatieve kansen.
Zonder oproer, zonder bezetting,
maar wel fel is tijdens het filmfesti
val in het Tsjechische Karlovy Vary
een van de fundamentele twistappels
vastgelegd in een resolutie. Er werd
gesteld, dat een festival werd toege
juicht als van plaats van ontmoeting
tussen het creatieve filmen, het zake
lijke filmen en het publiek.
De resolutie wees echter categorisch
af, dat een festival het karakter mocht
hebben van slechts een marktter
rein" te zijn voor het commerciële
produkt. Festivals zouden de band
tussen sociale bewogenheid en film
moeten benadrukken. Daarmee was
de discussie gesloten.
In Cannes kwam wel de discussie op
gang, maar zodanig dat het festival
moest worden gesloten. Het andere
uiterste.
Berlijn leefde ook in de schaduw van
nutteloos en kostbaar ongerief door
opgewonden jongelui, die de pas van
menige manifestatie dit jaar hebben
gemarkeerd. Het bleef bij een drei
ging; hoewel de organisatoren be
vreesd zijn gebleven voor ordeversto
ringen totdat de laatste bezoeker was
vertrokken.
Het Spaanse San Sebastian begon zijn
festival met een kleine erfenis aan
films van Cannes, die wellicht ook be
smetting met ongeregeldheden hebben
meegebracht. Venetië volgde in de rij.
De pittige internationale discussie zal
wel voortgaan. Jarenlang waarschijn
lijk, waar de filmproducenten nieuwe
wegen zoeken en spitsroeder. lopen
tussen gevels van ivoren torens en van
amusements theaters.
Schrijft Axel dezer dagen in Film-
Echo niet over de Dubbele filmwe
reld". „Men wil in bepaalde milieus
gewoonweg niet als realiteit aanvaar
den dat het niet de artistiek ambitieu
ze", maar de amusementsfilm is die
het bioscooppubliek bevalt en daarom
juist graag wordt bezocht". Axel con
stateert, dat menig theaterexploitant
misschien liever had dat de artistieke
film het publiek even sterk zou aan
spreken, zodat zijn commerciële
waarde daarmee zou stijgen.
Maar, zo verzucht Axel, filmkunst
schijnt in Duitsland alleen datgene te
zijn, wat door het publiek wordt ge
meden of slechts in geringe mate
wordt geaccepteerd. Hij ziet het zo,
dat de filmwereld twee vertakkingen
krijgt.
Ter ene zijde is er de branche, welke
industrie wordt genoemd en die het
publiek dat ontspanning zoekt zijn
amusement wil verschaffen.
Ter andere zijde wordt er fanatiek aan
gewerkt de zogenaamde commerciële
film te verguizen om daartegenover
een film te plaatsen die maar door
een kleine, zichzelf determinerende
groep als uitgelezen wordt beoordeeld.
Dat is harde, klare taal. Even helder
als de vraag van Deense exploitanten,
die in Berlijn vroegen of er voor de
„Film-normal verbraucher" ook nog
iets werd opgedist". Zijn er ook films,
die je in een normaal speelplan voor
een normaal gemiddeld theater kunt
aannemen?, vroegen zij.
Berlijn was dus in elk geval geen
commerciële markt.
Desalnietemin was er rondom het fes
tival toch vraag naar „verandering".
Welke. Hoe. Vooral als men rekening
houdt met de omstandigheid, dat hui
dige selectiecommissies nauwelijks
twee of drie produkten kunnen vin
den, die de maatstaven recht doen.
welke men voor een aantal jaren terug
placht te hanteren.
En dan zegt Bert Reisfeld in Film-
Echo: Moeten we dan het festival
maar in handen geven van de jonge
lui, de selectiecommissies naar huis
sturen, er een intiem feestje van ma
ken en dat in zijn eigen sop laten gaar
smoren?
Degenen, die de filmindustrie een
goed hart toedragen kunnen best een
ander evenement creëren. Een echte
internationale filmmarkt. Zoiets als de
Frankfurther Buchmesse. Daar kan
dan handel en discussie in feestelijke
atmosfeer bloeien.
Hij is bevreesd dat de festivals van
binnenuit worden aangetast en zegt
dat er tijdig verandering moet komen
ten gunste van de film én van het pu
bliek.
Er is misschien een andere oplossing.
Zet naast het festival, dat de grotere
industriële produkties onder de aan
dacht brengt een ander festival,
zo suggereren weer anderen.
Een apart festival voor wat op een
bepaald ogenblik als een sociale of
filmische avant-gardistische uitschieter
wordt beschouwd. Daar kan men dan
experimenteren met het experiment.
Op de lijn van de cinematografische
was hangen allerlei kleedjes, waarmee
niet gezegd wil zijn dat men een bloes
je en een overhemd onder één noe
mer mag plaatsen.
Experimenten zijn goed, maar verleg
niet het accent van het gehele pro
duct naar de experimenten.
Deze kunnen immers, mits geshowed
in een daartoe geëigende context en
