Vooruitgang der techniek
AUTOMATISEREN
Door chronisch tekort aan operateurs
T\e belangstelling voor automatisering van de cabine-installatie, die gedurende
vele jaren in ons land uitermate gering was, is de laatste tijd sterk toegenomen.
De oorzaak daarvoor moet naar onze mening niet zo zeer worden gezocht in het
nut van de automatisering op zichzelf, maar veeleer in het chronische tekort aan
bekwame bioscoop-operateurs, dat noopt tot oplossingen in de vorm van gehele
of gedeeltelijke automatisering van de technische bioscoopoutillage.
Ditmaal zullen wij een bespreking wij
den aan de Zeiss Ikon-automaat, die
sedert 1958 bestaat en thans onder
andere wordt gebruikt in de Doelen
Kino te Delft.
Dij automatisering gaat het er om
zoveel mogelijk handelingen die an
ders door één of meer operateurs
moeten worden uitgevoerd, automa
tisch te laten plaats vinden op tevoren
vastgestelde tijdstippen. De automaat
werkt dan ook als een programma
gever, die op het juiste moment de
civerss apparaten aan-, resepectieve-
Iijk uitschakelt. De apparatuur die in
een bioscoop voor automatisering als
r3gel in aanmerking zal komen, be-
laat uit: de filmprojectoren, de licht
bronnen, de zaallicht- en voetlichtver
duistering, de gordijnopeners, de
kaderverstelling, de diaprojector, de
bandrecorder of grammofoon, keuze
schakelaars voor film, gong, recorder
enz., en last but not least de omscha
keling van beeld en geluid, althans
indien met twee projectoren wordt
gewerkt. Een en ander afgezien van
hulpschakelingen met het oog op de
veiligheidsvoorschriften.
Wanneer men deze apparatuur over
ziet, dan kan men constateren, dat
daarvan in de huidige modern inge
richte bioscopen reeds veel half-auto
matisch wordt bediend. Projectoren,
vaste lichtbronnen, zaalverduistsrin-
gen, gong, beeldovername en diverse
andere apparaten worden in talrijke
gevallen door middel van drukknop
pen in werking gesteld. Het gaat er
dus in feite om deze drukknoppen niet
langer met de hand, maar door middel
van een automaat te sturen. Het vo
renstaande houdt in dat bioscopen
die zijn uitgerust met apparatuur
Foto 2
Foto 1
waarbij van drukknopbediening nog
geen sprake is, het automatiseren een
moeilijke en vooral kostbare aange
legenheid zal worden.
De Zeiss Ikon-automaat bestaat uit
een schakelwals en een aandrijfsys
teem, die in een soort openklapbare
trommel zijn ondergebracht, (zie foto
1.) De schakelwals bezit 24 groeven
waarin nokken geplaatst kunnen wor
den, die dienst doen als de eigenlijke
programmagevers. Door draaiing van
de wals komen de nokken aan een
lijst waarop microschakelaars zijn ge
plaatst. Deze schakelaars worden door
de nokken ingedrukt en bedienen de
apparaten waarmede zij in verbinding
staan. De gehele programmering van
een voorstelling kan worden geregeld
door plaatsing van een aantal nokken
op de juiste plaatsen in de schakel
wals. De schakelwals draait alleen
wanneer dit voor schakelhandelingen
noodzakelijk is en overigens staat hij
stil. Door stukjes metaalfolie geplakt
op de rand van de film, of door an
dere schakelimpulsen kan de trommel
telkenmale in beweging worden ge
bracht voor het verrichten van de
volgende schakelhandeling. Op de
wals kunnen in de eerste groep links
nokken worden geplaatst, die, waar
nodig, zorgen voor het uitschakelen
van het aandrijfmechanisme.
238
