Cinema Uppsala
Volop film
Mechanisering
244
Uppsala, een universiteitsstad van nog
geen 100.000 inwoners ten noorden
van Stockholm. In vroeger eeuwen
vierden de Zweedse stammen hier
eens in het jaar hun rituele offerfees
ten ter ere van de Germaanse goden.
Van 4 tot 19 juli j.1. vond er een
religieuze bijeenkomst van een ander
karakter plaats. De Wereldraad van
Kerken hield er zijn vierde assemblee.
Dergelijke grote vergaderingen van
afgevaardigden van kerken uit de hele
wereld worden om de 5 a 6 jaar ge
houden. De eerste vond in 1948 plaats
in Amsterdam. Uppsala was ditmaal
gekozen als een herinnering aan Na-
than Söderblom, de Zweedse kerk
vorst, die er resideerde en wiens akti-
viteiten voor de ontwikkeling van de
oekumenische beweging van zo grote
betekenis geweest zijn.
Bijna 3.000 mensen waren naar Upp
sala gekomen. Zij vertegenwoordigden
de 230 kerkelijke gemeenschappen uit
85 verschillende landen, die op het
ogenblik bij de Wereldraad aangeslo
ten zijn. Ook de Rooms-Katholieke
Kerk, die nog niet bij de Wereldraad
is aangesloten, had een grote delegatie
gestuurd. Tot de meest dekoratieve
figuren van deze wereldkonferentie
behoorden de oosters-orthodoxe gees
telijken. Sedert de vorige assemblee
van de Wereldraad in Nieuw-Delhi is
de Russisch-Orthodoxe Kerk aange
sloten.
Dat de oude tegenstelling tussen kerk
en film niet meer bestaat of althans
door de leiding van de Wereldraad
van Kerken als irrelevant beschouwd
wordt, is tijdens de assemblee in Upp
sala duidelijk gebleken. In de grote
Fyris-Hal, waar de plenaire zittingen
plaatsvonden, was tegen de achter
wand een reusachtig filmdoek opge
steld, waarop zowel met 35 mm als
met 16 mm geprojekteerd kon wor
den. Reeds op de openingsavond van
de assemblee werden om de diskussie
te stimuleren enkele korte films ver
toond. Eén daarvan was „Homo ho-
mini", een speciaal voor deze gelegen
heid in de studio's van Jiri Trnka ver
vaardigde poppenfilm.
Gedurende de gehele assemblee wer
den in Spegeln-cinema, een bioscoop
van Svensk Filmindustri in het cen
trum van Uppsala, dagelijks speciale
voorstellingen voor de deelnemers ge
geven, die overigens ook openstonden
voor belangstellenden uit de stad zelf.
De aanvangstijden van deze voorstel
lingen waren zo gekozen, dat het
centrale programma er niet door in
het gedrang kwam. De bedoeling van
het programma was de deelnemers te
konfronteren met een aantal belang
rijke films, die de laatste jaren tot
stand gekomen zijn. Daarbij was be
wust afgezien van de gedachte, dat
dit allemaal religieuze films zouden
moeten zijn. Een overzicht van het
programma laten wij hier volgen:
1. A Man for All Seasons Regie:
Fred Zinnemann, U.S.A.; 2. Elvira
Madigan Regie: Bo Widerberg,
Zweden; 3. Fahrenheit 451 Regie:
Francois Truffaut, Engeland/Frank
rijk; 4. Don't Look Back Regie:
D. A. Pennebaker, U.S.A.; 5. Ab-
schied von Gestern Regie: Alexan-
der Kluge, Duitsland (W.); 6. Blow-
Up Regie: Michelangelo Antonioni,
Engeland/Italië; 7. Diamanten der
nacht Regie: lan Nemec, Tsjecho-
Slowakije; 8. Cul-de-Sac Regie:
Roman Polanski, Engeland; 9. The
War Game Regie: Peter Watkins,
Engeland: 10. Hamlet Regie: Gri-
gori Kosintsev, U.S.S.R.; 11. De
pandjesbaas Regie: Sidney Lumet,
U.S.A.; 12. Dit is Uw leven Re
gie: Jan Troell, Zweden; 13. Au
hasard, Batthasar Regie: Robert
Bresson, Frankrijk; 14. Alphaville
Regie: Jean-Luc Godard, Frankrijk.
Het programma in Spegeln werd nog
aangevuld met een retrospektief van
films van de 50 jaar geleden in Upp
sala geboren Ingmar Bergman. Ver
toond werden:
1De glimlach van een zomernacht;
2. Wilde aardbeien; 3. Het gezicht;
4. Als in een donkere spiegel; 5. De
avondmaalsgangers; 6. De grote stilte.
Gezien het feit, dat in dit bioscoop
programma de films uit westerse lan
den nogal sterk in de meerderheid
waren, werd in de filmzaal van de
Universiteit van Uppsala nog een
extra-programma vertoond, dat was
samengesteld uit teken- en poppen-
films uit Oosteuropese landen. Hier
van maakten o.a. deel uit „De Vlieg"
van Aleksandar Marks en Vladimir
Jutrisa (Grote Prijs Oberhausen 1967)
en „De robotmotor", de indrukwek
kende toekomstfantasie van Jiri
Trnka, waarin hij de vraag aan de
orde stelt, hoever de mens zal kunnen
gaan met de mechanisering des le
vens.
Naar alle waarschijnlijkheid heeft nog
nooit een kerkelijke wereldkonferentie
plaatsgevonden, waar zo intensief van
films en audiovisuele hulpmiddelen
gebruik gemaakt is als in Uppsala.
Men is tot het inzicht gekomen, dat
het filmmedium er in belangrijke
mate toe kan bijdragen, dat mensen
zich bewust worden van het moderne
levensgevoel en van de problematiek
van de moderne maatschappij.
J. A. Hes.
De Zweedse regisseur Ingmar Bergman heeft er door zijn werk veel toe bijgedra
gen, dat in de laatste tientallen jaren in kerkelijke kring meer belangstelling en
waardering voor de film ontstaan is. Wij zien hem hier samen met Liv Ullmann
bij het werk aan zijn nieuwe ,,Skammen"
