ver de produktiemaatschappij onderstrepen
worden de toekomst.
Een toekomst overigens afgeleid van een
verleden van eerdergenoemde Walt Disney,
welke firmanaam al jaren borg staat voor
die eenvoudige, maar o, zo doeltreffende
familiefilm.
AVCO's belangstelling is te meer gericht op
de non-conformisten, die regelrecht van de
filmscholen komen, omdat zij buiten werken
of in bestaande interieurs. Zij gebruiken
geen dure studio's, verlangen geen excessie
ve gages en durven op eigen risico's te
werken. De cast deelt de zorgen van de
financier en dat lijkt een gezonde situatie.
PACKAGE DEAL
De Wallstreet bemoeiingen met het film-
produktiebedrijf hebben weerslag gehad op
de plannen. MGM nam projecten terug en
in het algemeen willen veel maatschappijen
het systeem van package deal ontwikkelen.
United Artists kent dit systeem al jaren.
Het gaat als volgt: Een producent of een
regisseur koopt met financiering de rechten
op een onderwerp en verzamelt om zich
heen een produktiegroep voor uitsluitend
dat ene onderwerp.
Vervolgens biedt hij het aan bij verschillen
de maatschappijen. Wordt zijn voorstel ge
accepteerd dan krijgt hij garanties en geld,
na verloop van onderhandelingen waarin de
risico's worden geschat en verdeeld. Als het
contract is gesloten is de leidende producent
of regisseur min of meer onafhankelijk.
Hij heeft echter van zijn kant het risico ge
deeld met zijn groep en betaalt feitelijk géén
gages meer, maar een salaris. Het overige
gewin voor zijn medewerkers moet komen
uit de winst welke op de film wordt ge
maakt. Deze wordt naar rato van de bij
dragen van financier, produktieleider en
spelers verdeeld.
De bedoeling van de financiële operaties en
van het wijzigen der produktiepolitiek is
bezuiniging. Men is daar in niet geringe
mate toe gedwongen, omdat eind 1969 de
rooskleurige vooruitzichten voor goedkoper
produceren in Europa aanmerkelijk minder
zijn geworden.
STUDIO'S TE DUUR
In Hollywood rijzen met de bezuinigings-
politiek andere problemen dan alleen het
goedkoper films maken: nl. hoe komen wij
op een geschikte manier van onze dure
studio's af en hoe vervangen wij deze door
iets wat praktischer is.
Er zijn hoewel speculatieve tekenen,
die er op wijzen dat MGM zijn 'Culver City
studio's wil verkopen.
Kinney National Services is niet ongenegen
de Warner Bros studio's voor een goede
som af te staan.
Gulf and Western zien niet genoeg brood
meer in de Paramount studio's waaronder
een reeks verouderde van RKO.
Er wordt bericht, dat ook Fox voornemens
zou zijn iets met studio's te ondernemen.
De redenen zijn simpel. Het in stand houden
van grote werkplaatsen is kostbaar. De prij
zen van de grond waarop ze staan zijn zo
onevenredig gestegen ten opzichte van de
opbrengst, en de behoefte aan liquide mid
delen is zo groot, dat verkopen een nor
male stap mag heten onder de huidige om
standigheden.
Men refereert daarbij aan de werkwijze van
United Artists, die geen studio's in de eigen
lijke zin hebben maar slechts gehuurde
kantoren". Het werk laat men elders doen.
TELEVISIE
De handelsmanipulaties worden niet zonder
kritiek gevolgd. Waar moet je ooit films en
tv-produkties maken, wanneer eenmaal op
de studioterreinen villa's en winkelcentra
zijn verrezen? Het onmiddellijk effect wordt
een chaos, speciaal voor de televisiefilm. In
het hoogseizoen zit men daar om ruimte
te springen en er worden dan links en rechts
studiohallen gehuurd. De plotselinge belang
stelling van TV- voor filmondernemingen
kan wellicht daarop ten dele worden terug
gevoerd.
Een andere ontwikkeling voorziet men ook,
nl. een gigantisch, coöperatief gebruikt stu
diocomplex. Een paar jaar terug hebben
MGM, Fox en Columbia daar eens samen
over gesproken. Er kwam niets van, maar
de tijden veranderen en het opzetten van
nieuwe complexen om de oude te vervangen
vereist investeringen.
Er is weinig geld in kas. Samenwerking kan
dan voordelig zijn.
CELDELING
Precies zoals wij in de produktietop ondanks
verzwaring van de financieringsbasis, op
splitsing van de risicodragende delen te zien
krijgen toont Amerika een plotselinge voor
liefde voor theater „celdeling".
Oorzaak: slechts de uiterst gerieflijke grote
theaters en de allerkleinste dito blijken vol
doende aantrekkingskracht te bezitten om
goede recettes te maken.
In Amerika gelooft men dat theaters kleiner
moéten worden, meer intiem karakter moe
ten tonen. Als er een groep theaters op een
kluit bijeen staan heeft de keus in program
ma en in aanvangstijden onmiskenbare uit
werking op het uitgaande publiek.
Gevolg: steeds meer exploitanten bouwen
steeds meer theaters onder één dak.
In Omaha in een winkelcentrum 15 mijl
buiten de stad staat zelfs een complex van
zes bioscopen in één. De zes worden ge
ëxploiteerd door de American Multi Cine-
mas Ltd.
Via één entree bereikt men zes bioscopen
onder een dak.
In totaal hebben de zes bioscopen 1590 zit
plaatsen opgesplitst in stukjes van 210 tot
319 plaatsen.
De exploitant rekende uit dat hij met een
grote bioscoop met automatische bediening
en een foyer, twee operateurs, een technisch
geschoolde leider en twee assistenten net zo
duur uitkwam als met zes bioscopen.
De aantrekkelijkheid van de zesdeling is nl.
dat „Six-West" een ware familiebioscoop is
geworden. De aanvangstijden verschillen
niet alleen, ook de filmverdeling is afge
stemd op de gespreide belangstelling in één
gezin.
Men kan er samen naar toe gaan, geschei
den films kijken van eigen keuze en samen
weer naar huis gaan.
In Kansas City verdeelde men het Town
Theatre (2000 plaatsen) in vier bioscopen.
Twee beneden, twee boven. In Detroit
bouwde men een parterrebioscoop van 850
plaatsen met twee aanpalende kleintjes van
450 plaatsen en daarnevens een drive-in
voor 1000 auto's.
Overal waar men de conceptie van het
kleine theater, vooral in combinatie met
andere heeft toegepast, komen de kosten er
uit en verveelvoudigen de inkomsten.
PUBLIEK
Omwenteling is er tenslotte ook bij het pu
bliek, sinds de capacity audiences hun voor
keur niet meer geven aan high budgetfilms.
Ze gaan even graag naar een goedkopere
film.
Het publiek kiest selectiever, wat mede een
gevolg is van de gestegen toegangsprijzen.
maar ook van de betere opleiding, die het
huidige jeugdige bioscooppubliek geniet.
Het effect van de „star" is verleden tijd. De
film moet het doen. Minder films zullen
een groot succes worden, maar meer films
zullen een klein succes boeken, dat in wezen
wellicht belangrijker is dan dat ene grote,
wat de verliezen voor veelvoudige misluk
kingen moest goed maken.
Belangrijk is geworden het onderwerp en de
man, die de film maakt. De accenten wor
den verlegd van de ster naar de creatieve
geest achter de film. En dit wordt mede in
de hand gewerkt door het package deal
systeem, waar niemand uit een samenwer
kende crew meer kans krijgt met 300 pro
cent letters uit de rij te steken.
Zes projectiezalen, drie cabines en één kassa
onder één dak: dat is „Six-west" in Omaha.
