Indien de producent gebruik maakt van
muziek uit het beschermde wereld
repertoire zal in praktisch alle gevallen
Stemra als bemiddelaar optreden.
Aangezien de auteurswet een vooraf
gaande toestemming vereist, is het
zaak tijdig met Stemra kontakt hiertoe
op te nemen. Stemra zal zich dan met
de rechthebbenden in verbinding stel
len om de kondities te vernemen waar
op deze bereid zijn de toestemming te
verlenen. Dit vraagt vooral als het om
buitenlands repertoire gaat vaak veel
tijd. Het is daarbij van groot belang om
Stemra zo volledig mogelijk over de
aard en de omvang van de gewenste
toestemming te informeren; dit kan de
afwikkeling aanzienlijk bespoedigen.
Stemra heeft een aantal basis-tarieven
ontwikkeld waarvan de rechthebbenden
echter kunnen afwijken. Het maakt een
groot verschil of men de toestemming
vraagt voor gebruik in een speelfilm of
in een bedrijfsfilm, voor tv of cinemato
grafisch gebruik, voor vertoning in Ne
derland of in de gehele wereld.
Het is daarbij duidelijk dat bij een tij
dige afhandeling de tarieven onderwerp
van onderhandeling kunnen zijn. Heeft
de producent zijn film eenmaal gereed,
dan heeft hij nog slechts de keus het
gevraagde bedrag te betalen of de
muziek er weer uit te halen. Heeft hij
de film reeds in roulatie gebracht dan
pleegt hij daarmee een strafbaar feit,
hetgeen er toe kan leiden dat Stemra
in opdracht van de rechthebbenden
stopzetting van de filmvertoningen moet
vorderen. De kosten die daarmee ge
moeid zijn betreffen vaak een veelvoud
van de gebruikelijke tarieven. Het is in
dit verband nuttig een hardnekkig mis
verstand uit de wereld te helpen. Er
wordt nogal eens verondersteld dat het
gebruik van korte fragmenten „vrij"
zou zijn; zelfs noemde een producent
onlangs een tijdsduur van 30 seconden.
Dit is werkelijk onjuist. Zodra een werk
herkenbaar op de geluidsband staat
heeft u de toestemming van de auteurs
nodig, ook al zou het om één maat
gaan. Neemt u ook niet te vlug aan dat
een werk „vrij" is omdat de componist
langer dan vijftig jaar geleden gestor
ven is. Heel vaak is er sprake van een
beschermde bewerking. Zowel Buma
als Stemra kunnen u daarover in die
gevallen uitsluitsel geven.
In het geval dat u de muziek overneemt
van een handelsplaat is het niet vol
doende alleen de toestemming van
Stemra te verkrijgen, u zult dan even
eens de toestemming van de betreffen
de platenproducent nodig hebben.
Zoals u ziet is het terrein van het me
chanisch reproductierecht nogal ge
compliceerd. Wij zien ons zelf echter
als dienstverlenende instellingen en
willen u graag helpen die toestem
mingen te bemachtigen die u voor de
muziek in uw film nodig heeft. Het zal
daarbij in de praktijk blijken, dat het
met die gecompliceerdheid heel erg
meevalt. Op één ding wil ik in dit ver
band nog wijzen en dat is het gebruik
van muziek in commercials. Het komt
nogal eens voor dat een of anderpopu
lair werk op het lijf geschreven lijkt te
zijn voor het gebruik in een of andere
reclamespot. Het is dan vaak interes
sant om het exclusiviteitsrecht op dat
werk te verkrijgen. In principe is dit
mogelijk zij het dat de exclusiviteit
beperkt blijft tot het gebruik van deze
muziek voor reclamespots. Wel zal de
rechthebbene in dat geval een extra
vergoeding hiervoor vragen.
U heeft nu in een nutshell gehoord hoe
de regeling van het mechanisch repro
ductierecht en het uitvoeringsrecht in
de praktijk verloopt.
Ik kan me voorstellen dat u ook ge
ïnteresseerd bent in de wijze waarop
de opbrengsten bij Buma en Stemra
verdeeld worden.
Beide organisaties zijn non-profit in
stellingen, hetgeen betekent dat de ge-
incasseerde bedragen onder aftrek van
gemaakte kosten worden uitgekeerd.
Was bij Stemra de incasso het meest
gecompliceerd, ten aanzien van de ver
deling ofwel de zogeheten repartitie
ligt hier de zaak zeer eenvoudig. Stem
ra verdeelt het bedrag dat ontvangen
wordt direkt over de betrokken recht
hebbenden. Bij Buma bestaat een heel
ander systeem.
Zoals ik u reeds zei ontvangt Buma van
de NBB een percentage van de bruto
bioscooprecette, dat wil zeggen, dat
over films waarin geen beschermde
muziek gebruikt wordt eenzelfde per
centage betaald wordt als over films
die geheel gevuld zijn met muziek. Het
percentage dat berekend wordt, moet
dan ook gezien worden als een gevon
den gemiddelde over het muziekgebruik
in Nederlandse bioscopen.
De verdeling van deze gelden gaat nu
als volgt.
Buma krijgt van de NBB een opgave
van de bioscooprecette per film over
een bepaalde afrekeningsperiode. Bu
ma krijgt verder via producenten of uit
gevers zogenaamde cue sheets, dat is
.een opgave per film over de in de film
ten gehore gebrachte beschermde mu
ziek, welke tijdsduur in seconden ver
deeld wordt over de rechthebbenden.
Door een vermenigvuldiging van het
aantal seconden per rechthebbende per
film met de bioscooprecette per film
ontstaat het aantal punten per recht
hebbende. Dit aantal punten van alle
rechthebbenden in alle films over die
periode wordt getotaliseerd, de punten
voor de niet beschermde muziek of
voor de niet bij Buma aangesloten au
teurs worden er afgetrokken en het
aldus ontstane totaal aantal punten
wordt gedeeld op het beschikbare be
drag dat wij van de NBB ontvingen.
Hierdoor ontstaat de zogenoemde punt-
waarde voor die afrekeningsperiode.
Het per rechthebbende gevonden aan
tal punten maal de puntwaarde levert
de afrekening per aangeslotene op. Ik
ben hierbij gemakshalve heengestapt
over de verdeling in hoofd- en bijfilms
en journaals.
Ten aanzien van de TV-films gebeurt
in feite hetzelfde, zij het dat daar uiter
aard geen rekening kan worden ge
houden met de recette-faktor per ver
toonde film. Hier wordt het voor de TV-
films beschikbare bedrag uit de NOS-
incasso verdeeld over het totaal aan
tal seconden muziek dat voor iedere
rechthebben in een uitkeringsjaar in de
TV-films is aangetroffen. Als basis voor
deze verdeling, zowel voor de bios
coopfilms als voor de TV-film geldt de
cue sheet, ofwel de muziekopgave per
film. Dit voor een goede verdeling on
misbare document ontbreekt nogal
eens of het is niet volledig genoeg in
gevuld. Het is de filmproducent die als
enige een volledig inzicht heeft in de
door hem gebruikte muziek per secon
de. Hij is het dan ook die aan de bron
staatvandie cue sheet die voor ons on
ontbeerlijk is voor een goede verdeling.
Mag ik van deze gelegenheid misbruik
maken om de producenten onder u te
vragen ons dit document van iedere
produktie te leveren. Ook van de re
clamespots, de TV-series etc.
Ik kan u nog toevertrouwen dat we
over het repartitiesysteem zelf niet ge
heel tevreden zijn. Het verschil tussen
de recette per film en de per film uitge
keerde bedragen is soms nogal groot.
We zoeken naar een bevredigender op
lossing die niet tot gevolg mag hebben
dat we bij dit streven naar perfectione
ring onze administratiekosten zozeer
laten toenemen dat het resultaat voor
de auteurs negatief is.
De afdeling Film van Buma, die zowel
de film als de etherreclame behandelt,
bestaat uit vijf personen. Deze afdeling
verzorgt niet alleen de repartitie, maar
geeft zo nodig ook voorlichting op het
gebied van film-auteursrecht.
De film-afdeling keert jaarlijks een
groot bedrag uit over zo'n 4000 films
en 1450 radio- en t.v.-commercials. Van
dit bedrag is 59% bestemd voor bui
tenlandse rechthebbenden en 28
voor nederlandse rechthebbenden.
Over 13 van het beschikbare bedrag
ontbreekt ons op het moment van uit
keren voldoende informatie en we zijn
genoodzaakt via een informatiesysteem
met onze buitenlandse zusterorganisa
ties te wachten tot de ontbrekende ge
gevens aanwezig zijn. Ik wilde u nu nog
iets zeggen over de zogenaamde ko
pieën-regeling. In die gevallen waar
een film niet bestemd is om via de
nederlandse bioscopen vertoond te
worden ik denk aan bedrijfsfilms,
school-films etc. kan door de pro
ducent een regeling voor het uitvoe
ringsrecht met Buma gesloten worden.
Normaliter moet degene die de film
vertoont het uitvoeringsrecht regelen.
Gezien de onbekendheid van deze cate
gorie filmgebruikers met deze materie
kan de producent dit voor hen doen,
waarbij hij onmiddellijk na de productie
een vergoeding per kopie betaalt, waar
bij het recht verleend wordt deze film
te vertonen tot de betreffende kopie
versleten is. Uiteraard geldt deze toe-
21
