MAX NABARRO GAF
STEM AAN
STOMME FILM
Naar aanleiding van het overlijden van Max Nabarro, voor de bios
coopbezoekers van het eerste uur een onvergetelijke naam, hadden
wij een gesprek met Dave Swaab, ook geen onbekende in de theaters
van ons land.
Swaab, die dit voorjaar 60 jaar als musicus op allerlei terreinen aktief
is, herinnert zich de persoonlijkheid van Nabarro uit de tijd voor de
eerste wereldoorlog nog heel goed: "Als jochie van acht ging ik met
mijn moeder naar de Damstraat-bioscoop en daar stond Max te
expliceren."
ARTIESTENFAMILIE
ZONDER MICROFOON
VERDIENSTE
Max Nabarro in aktie in De Uitkijk met aan de vleugel zijn begeleider Dave Swaab
"'Eigenlijk was het maar een korte
bloeiperiode, want toen in 1928 de
geluidsfilm definitief zijn intrede deed,
was het afgelopen met de explica
teurs."
''Je had een paar hele bekende, elk
met hun eigen stijl, zoals bijvoorbeeld
Sjef de Goede in de Tip-Top bioscoop
in de Jodenbreestraat en Vaz Dias in
de Apollo-bioscoop."
Net als Nabarro hebben al die mensen
eind jaren twintig hun oude vak weer
opgenomen.
Swaab zelf zag de bui wel hangen en is
als pianist in het amusementsvak ge
stapt.
Als jongen van 16 jaar was hij ook in
de bioscoop begonnen:
"Ik zal het nooit vergeten, het was in
1921 in het Chicago Theater in Eind
hoven dat ik begon met een orkest
van 6 man compleet met een slag
werker, half Eindhoven liep uit."
"Daar hadden we natuurlijk ook een
explicateur, maar Nabarro is er nooit
geweest, die kwam voor de oorlog
nooit buiten Amsterdam."
"Nabarro kwam eigenlijk ook uit een
artiestenfamilie, zijn broer Nol was een
heel verdienstelijk zanger bij de revue
en dan had ie nog een broer en die
noemden ze 'Bolletje', dat was wat we
in die tijd noemden een gentleman-
humorist."
"In de tijd dat ik in Eindhoven werkte,
maakte Nabarro furore in de Witte
Bioscoop te Amsterdam, ongeveer
waar nu de Cineac is. Hij had een ge
weldige volzin, die hij ook in de zesti
ger jaren toen we samen voorstellingen
deden in de Uitkijk en The Old Time
Movie Club nog wel eens placht te
gebruiken: "Dames en Heren opletten,
het licht gaat op, plaats maken voor
de wachtende bezoekers".
Swaab: "U moet weten het waren
altijd doorlopende voorstellingen en
net als tegenwoordig had je dan wel
mensen die lekker twee keer bleven
zitten."
"Nabarro heeft altijd zonder micro
foon gewerkt, dat had hij ook hele
maal niet nodig want hij kon met zijn
stem de grootste zaal aan."
"Toch was het leuk dat we in de zes
tiger jaren de gelegenheid kregen om
die nachtvoorstellingen te doen, want
zo konden we een uniek stuk historie
voor de huidige generatie laten her
leven."
Swaab was meteen In' toen Max Na
barro hem vroeg om hem te begeleiden
bij dit jeugdsentiment. Vroeger had hij
altijd samengewerkt met een zekere
Moskoviter als pianist.
De voorstellingen werden een gran
dioos succes en waren praktisch altijd
uitverkocht.
"In die tijd zijn we samen ook het land
ingetrokken om overal voorstellingen
te geven, in die laatste jaren had Max
aan het begin altijd een soort van con
ference waarin hij dan een heel stuk
historie kwijt kon", aldus Swaab.
Op onze vraag hoe het vroeger zat met
de verdienste zegt Swaab: "Ach me
neer, laat ik u vertellen in die tijd
werkten we zes dagen per week 's mid
dags en 's avonds, de pianist had dertig
gulden en de explicateur misschien
vijfendertig gulden, maar het was een
heerlijke tijd, op je vrije dag ging je
dan ook nog spelen dat wisten ze toch
niet en ik kon niet anders, ik was be
zeten van het vak en ik ben het nog. Ik
heb vier instrumenten bespeeld en kan
het nog steeds niet laten. Nu speel ik
alleen nog maar piano en ik blijf er
jong bij."
Al te lang kunnen we niet blijven want
Dave Swaab moet vroeg eten, hij speelt
vanavond in het Amstel Hotel.
Het is jammer, maar zo langzamerhand
zijn er nog maar heel weinigen die ons
nog kunnen vertellen hoe het in die
allereerste periode van de Nederlandse
bioscoopgeschiedenis toe ging.
