NEDERLAND FILMTHEATERLAND?
VAN INIEDERLANDSE rilMTHEATERS
Ktk.
De Associatie van Nederlandse Filmtheaters behartigt de belangen
van de grootste niet-commerciële Filmtheaters in Nederland. Leden
van de Associatie zijn tevens geassocieerd lid van de N.B.B. In die
hoedanigheid kan in beperkte mate gebruik gemaakt worden van het
aanbod aan films bij N. B. B. -distributeurs.
Ben speciale Selectiecommissie plaatst titels, op basis van kunstzin
nigheid uitgezocht, op een lijst, waar de Filmtheaters van de Associa
tie uit kunnen putten.
Begin deze zomer maakte de Associatie haar cijfers over '86/87 be
kend in een uitgebreid jaarverslag.
Kunstzinnige films
Voorop staat binnen de Associa
tie de vertoning van kunstzin
nige en cinematografisch waar
devolle films; in 1987 registreer
den de inmiddels 22 Filmthea
ters met deze doelstelling totaal
473.911 bezoekers. Een stijging
ten opzichte van 1986 (445.300)
van ruim 6%.
Lid van de Associatie zijn inmid
dels Filmtheaters in 20 grote ste
den, van Maastricht tot Alkmaar
en van Middelburg tot Gronin
gen. Daarnaast rekent de Asso
ciatie twee circuits in Groningen
en Friesland tot haar geledingen.
Kwaliteit
De Associatie heeft een aantal
harde voorwaarden verbonden
aan het lidmaatschap. Alle Film
theaters moeten voldoen aan
een bepaalde graad van profes
sionaliteit in de accomodatie en
de bedrijfsvoering. Een Associa
tie-theater moet minstens be
schikken over een zaal met oplo
pende vloer, 16mm en 35mm ap
paratuur, goede stoelen, een
scherm met kaders, een deugde
lijke geluidsinstallatie en isolatie
van de cabine. Ook door de
N.B.B, wordt gecontroleerd of
m.n. de techniek aan de eisen
voldoet.
Waar niet voldaan kan worden
aan de eisen m.b.t. de techni
sche voorzieningen bestaat
sinds een aantal jaren ook de
mogelijkheid met een klein Ont-
wikkelingscrediet via het Minis
terie van W.V.C, enige investerin
gen te doen. In een aantal Film
theaters werd en wordt dit cre-
diet gebruikt om de financiering
van een renovatie/verbouwings-
plan rond te krijgen. Zonder ex
tra geld blijft dit echter onmoge
lijk; daarvoor is het beschikbare
bedrag te gering.
22
Financiering
De rol van de gemeentelijke over
heid moet hierin dan ook niet on
derschat worden. Beleidsmatig
ontbreekt het in de meeste ste
den weliswaar aan een uitge
werkte visie t.a.v. de vertoning
van cinematografisch waarde
volle films, maar men is wel aan
spreekbaar gebleken en uitein
delijk zelfs bereid forse leningen
en garanties te verstrekken.
Zicht op de besteding van de gel
den is volop aanwezig. Eén van
de voorwaarden die de Associa
tie aan haar leden stelt, is dat er
accountantsrapporten, begrotin
gen en jaarverslagen kunnen
worden voorgelegd.
In de Filmtheaters worden de
guldens dus niet alleen goed be
legd in professionele apparatuur
en techniek; ook controle en
overzicht op de geldstroom is er
een grootgoed.
Filmpubliek en film centraal
Sterkste troef van de Filmthea
ters blijft uiteraard de affiniteit
met het publiek. En niet alleen de
programmamakers in de thea
ters en distributeurs ais Cine-
mien en International Art Film
kennen het publiek, waar men
voor en meewerkt, goed.
Ook het bedienend personeel,
de sfeer van de accomodatie, het
publiciteitsmateriaal, brochu
res, lezingen, leeshoeken, uitge
breide pers- en foto-archieven,
benadrukken het belang dat de
Associatie-theaters hechten aan
een uitgebreide service naar het
publiek. Wie bewust kiest voor
een kwaliteitsfilm komt hier ook
aan bod.
Een drempel blijkt er voor de
Filmtheaters allerminst te be
staan. De illusie dat er achter de
Filmtheaterdeur slechts plaats is
voor de ware cinefielen en film
gekken wordt door de cijfers van
de laatste jaren gelogenstraft.
Successen in 1987, hetjaarwaar-
over eind juli de cijfers bekend
werden, kwamen m.n. uit Maas
tricht (+45%), Leeuwarden
(+32%), Groningen (+32%) en
Eindhoven (+30%). Ook de ver
toning van de kunstzinnige film
in steden als Haarlem, Alkmaar,
Nijmegen en Breda bleef echter
niet achter, maar ging mee in de
landelijke trend.
Over het algemeen lijken de As
sociatie-theaters dus terug te
kunnen kijken op een succesvol
1987.
Filmkunst met film
De vraag is uiteraard allereerst
waar dit succes vandaan komt.
Alhoewel het de Associatie op dit
moment nog aan concrete gege
vens ontbreekt, lijkt de stijgende
publieke belangstelling met
name op het conto van een fors
aandeel films uit de commer
ciële distributie te moeten wor
den geschreven.
Een keuze van het grote geld?
De Filmtheaters hebben de laat
ste jaren hun zinnen voor een
groot deel gezet op verbetering
van de accomodatie. De noodza
kelijke investeringen brengen
echter zoals gesteld ook extra
lasten, welke niet gedekt worden
met extra subsidies. Die illusie
mag hier ook nog wel eens weer
sproken worden.
Het zijn de entree-kaartjes die de
investeringen in stoelen, appara
tuur, enz. moeten terug verdie
nen. Voor de hand liggend ge
volg is dan ook dat er naar het
publiek toe een voorzichtige
koers wordt gevaren. Geen tijd
voor breed uitgemeten experi
menten in het programma.
In plaats daarvan wordt het
genre avant-garde, kunstzinnig
en experimenteel, gecombi
neerd met het populairdere 'art-
house' genre. Met het vertonen
van deze kwaliteitsfilms blijft zo
ook een Filmtheater voortbe
staan (en dit is pure bedrijfseco
nomie) dat principieel kiest voor
de vertoning van kunstzinnige
films. Zo wordt met film de film
kunst overeind gehouden.
Grenzen tussen commercieel en
niet-commercieel spelen daarbij
al langer geen rol meer. Het be
lang voor de filmcultuur staat
voorop, of zoals ook de voorzit
ter van de N.B.B., Drs.J.Ph.
Wolft zo treffend wist te formule
ren t.g.v. het 70-jarig bestaan
van de N.B.B., kunstzinnige
films mogen niet aan het publiek
worden onthouden.
De deuren van de Filmtheaters
van de Associatie staan dan ook
wagenwijd open voor kwaliteits
films. De waardering voor het
werk, ook van commerciële dis
tributeurs, die willens en wetens
risico's durven te nemen met
aankopen in dit genre, is bij de
Associatie alleen maar groter ge
worden.
Distributie
Een belangrijk punt mag daarbij
echter niet worden vergeten.
Voor de film van de commerciële
distributeurs staan de deuren
van alle Filmtheaters en Biosco
pen in het Nederlandse open. Dit
laatste mede dankzij de overeen
komst met de N.B.B.. Die deuren
staan voor Cinemien en Interna
tional Art Film, belangrijkste (ge
subsidieerde) distributeurs voor
de kunstzinnige film, echter nog
steeds niet open. Ook niet negen
maanden na de premièredatum,
zoals dat dankzij de N.B.B./As-
sociatie-overeenkomst het geval
is voorfilms van N.B.B.-distribu
teurs.
