TOEKENNING
GOUDEN KALVEREN 1988
de verslagen bestookt met opmerkingen die kennelijk bedoeld zijn
aan te sluiten bij aanwezig geachte filmkennis. Die is er niet. Ik denk
wel eens dat de recensies meer voor de inner circle van filmkenners
worden geschreven en op zichzelf staaltjes van kreatieve journalis
tiek moeten zijn. Het is mij wel, maar de informatieve waarde wordt
dan minder.
Ik aarzel ook als ik hoor dat mensen minder naar de bioscoop gaan
omdat ze veel meer kwaliteitsbewust zijn dan vroeger. De kern van
waarheid die wellicht in die redenering schuilt, mag zeker niet tot al
gemeen geldende waarheid verheven worden en moet met die an
dere mogelijkheid, nl. die van kwaliteit-zoeken eens nader onder
zocht worden.
Zo ingewikkeld zit het denk ik in elkaar. En ik weet dat ik lang niet al
les belichtte.
Ik voel me al denkend over uw problemen steeds meer de arme kon-
sument. Wie krijgt mij weer over de drempel? Moeder houdt mij niet
meer tegen. Aan het eind van haar leven ging het mens nota bene
zelf, zij het uitsluitend naar natuurfilms, zoals ze zei en zij rekende
daar ook Sissi onder.
De tijden zijn veranderd, ook de zeden. Reden om zeer alert te wor
den en dat over een lange tijd.
GEMAKKELIJK PRATEN OVER DE TV
Ik wil voor ik afsluit nog iets zeggen over die invloed van de TV in re
latie met uw problematiek. Ik denk nl. dat mensen door deTVtegelij
kertijd verwend en bedorven zijn. Verwend omdat alles, nu veel snel
ler dan vroeger, toch op het scherm komt. Bedorven omdat ze niet
meer weten hoe mooi beelden kunnen zijn op het formaat dat de bi
oscoop te bieden heeft. "Out of Africa" kun je alleen maar in de bios
coop zien.
U merkt het, je moet oppassen voor die al te gemakkelijke redenerin
gen. Er staat nl. iets tegenover. Men denkt wel eens dat Nederland
een driftig TV kijkende natie is. Dat is niet waar. Nederland staat op
de lijst van Europese landen vrijwel onderaan. Wij halen nauwelijks
de 2 en een half uur per persoon per dag. En dan is het nog maar de
vraag watje onder kijken verstaat. De Engelsen verdubbelen die tijds
duur, net als de Amerikanen. Bovendien: als we al kijken, dan betreft
dat natuurlijk vooral amusement en sport, maar zeker ook journaal
enachtergrondnieuws.
Dat wat de bioscopen bieden ligt naar mijn smaak veel minder in een
concurrentiepositie met de TV dan de mensen zelf vermoeden. Met
andere woorden: ik denk wel eens dat die plaatsvervangende rol van
de TV overdreven wordt en dat je eerder moet zeggen dat de TV ten
opzichte van de bioscoop een aanvullende rol heeft gekregen. Er is
nog nooit een nieuw medium uitgevonden dat het oude verdrongen
heeft. Daarin is een houding aan uw kant: het helpt niet meer, er is
geen vechten tegen of iets dergelijks volstrekt buiten de werkelijk
heid.
Het gaat er niet om wat u tegen de TV kunt doen of in plaats van de
TV. Het gaat erom wat u te bieden hebt naast al het andere aanbod
dat iets unieks heeft, dat niet doorTVgeboden kan worden, wat kwa
liteit betreft en wat sfeer betreft. Ik denk dat de bioscoopwereld veel
te veel uit het defensief heeft geredeneerd: we moeten er wat tegen
doen en we moeten er wat tegenover zetten. Dat gaat uit van de ge
dachte dat bij de mensen een continu keuzeproces leeft: ik wil choco
la, zal het Verkade of Tjoklat zijn. Dat type keuze is denk ik niet meer
aan de orde, zeker niet bij de jonge mensen.
EEN ZWARE TAAK
U staat dus voor een enorme taak en u maakt er vandaag een begin
mee. U rekent-en ik denk terecht-af met de periode van kruimelak-
ties in het kader van terugwinnen. U zet er een positionering tegen
over zonder vergelijkingen. De taak die u zich stelt houdt in de eigen
identiteit van het bioscoopbezoek weer duidelijk en bespreekbaar te
maken, als het kan aantrekkelijk. U hoopt erop dat in het gedragspa
troon van mensen de bioscoop weer een plaats krijgt, liefst die min
of meer vanzelfsprekende van vroeger.
U moet erop letten dat vanzelfsprekendheid niet meer vanzelf spreekt
en dat u erg veel meer moet doen dan bv. tien jaar geleden om de
zelfde resultaten te halen.
U wilt ook uw imago verbeteren. Dat is altijd lofwaardig, maar je
moet wel zijn wat je bent, dat wil zeggen er moet kwaliteit tegenover
staan. Imago's van blik, dat bij de eerste de beste aanraking deuken
gaat vertonen, helpen u niet verder.
Ook geen strovuur-akties, waar mensen in de regel een kater van
over houden. Er moet niet alleen een aktie zijn om mensen weer op
de unieke aantrekkelijkheden van de bioscoop te attenderen, maar er
moet en produkt aangetroffen worden dat aan de verwachtingen vol
doet. Dat betekent waarschijnlijk voor u grote investeringen in kwali
teitsbevordering, van mentaliteit bij degenen die de bezoekers te
woord staan en in de bioscoop ontvangen.
Als een deel van u niet mee wil of mee kan, zakt de aktie als een pud
ding in elkaar. Als u allemaal meegaat in eigen tempo en in eigen stijl,
vooral ook lokaal aangepast (want er bestaan geen Nederlanders, er
bestaan uitsluitend streekbewoners met eigen kuituren) dan hebt u
meer kans van slagen.
Dat is een grote operatie. De uiterlijke middelen kunnen u deskundig
worden aangereikt, maar het slagen en falen hangt samen met met
uw eigen draagkracht. Een groot gevaar bedreigt ons allemaal bij dit
soort akties: de al te hoge verwachtingen op korte termijn. Vergeet
niet dat het niet meer of op geheel andere motieven wel naar de bios
coop gaan een proces van enkele jaren is geweest. Dan zal het zeker
enige jaren van stugge arbeid zijn, waarschijnlijk ook van bijstelling
van akties en optieken, voor u het gewenste resultaat bereikt hebt. Ik
wens u bij het gaan van die lange weg veel sukses. En als u les En
fants du paradis nog eens draait hoor ik het wel.
Prof.dr. A. v.d. Meiden,
bijzonder Hoogleraar Public Relations aan de Rijksuniversiteit te
Utrecht.
Traditiegetrouw werden de Nederlandse Filmdagen, van 22 t/m 28
september in Utrecht gehouden, afgesloten met de uitreiking van de
Gouden Kalveren 1988.
BESTE FILM
SPOORLOOS van GEORGE SLUIZER
BESTE REGISSEUR
PIETER VERHOEFF voor VAN GELUK GESPROKEN
BESTE ACRICE
MARIJKE VEUGELERS voor VAN GELUK GESPROKEN
BESTE ACTEUR
MICHIEL ROMEIJN voor VAN GELUK GESPROKEN
BESTE DOCUMENTAIRE
GENESIS
BESTE KORTE FILM
VUURDOOP
DE PRIJS VAN DE JURY
LOVE IS A FAT WOMAN
BESTE GELUID
TOM THOLEN
CULTUURPRIJS
JOHAN VAN DER KEUKEN
17
