THE STATE OF THE ART OF
DIGITAL OPTICAL SOUND FOR MOTION
PICTURE FILM
Wij staan er niet altijd bij stil, dat film als beelddrager ruim 60 jaar ook als geluidsdrager fungeert.
Gedurende die 60 jaar is de kwaliteit van optisch geluid op film regelmatig verbeterd, zowel aan de zijde van de optekening als wel wat de
reproduktie van het geluid in de theaters betreft.
Men heeft altijd getracht binnen de technische mogelijkheden het geluid van film te optimaliseren. Door de komst van hoog kwalitatief ge
luidsinstallaties voor gebruik in de huiskamer werden ook de eisen van de bioscoopbezoekers hoger wat het geluid betre ft'van de films welke
vertoond worden in de theaters.
Door de filmindustrie is er altijd veel onderzoek gepleegd en veel geld geïnvesteerd om aan de wensen van het publiek te kunnen voldoen.
Doorbraak van het dolby systeem
Begin zeventiger jaren is men begonnen om meerdere geluidskana
len op te tekenen op film. Daarbij ontmoette men veel problemen wat
de signaal/ ruisverhouding betreft. De grote doorbraak voor het opte
kenen van meerdere geluidskanalen op dezelfde geluidsspoor
breedte kwam met de komst van het Dolby SVA ruisonderdrukking
systeem. Door de inspanning van de Dolby Laboratories is de kwali
teit van het optisch geluid op film met sprongen vooruit gegaan.
Filmlaboratoria en theaters over de gehele wereld hebben grote in
vesteringen in apparatuur moeten doen om van deze technologische
vooruitgang te kunnen profiteren om zodoende tegemoet te komen
aan de wensen van het publiek. Denk hierbij speciaal aan de muziek
films uit de zeventiger jaren zoals 'Grease'.
Welke mogelijkheden voor verdere verbetering?
Een aantal jaren geleden vatte Eastman Kodak de gedachte op, om
de mogelijkheden tot het verder verbeteren van de geluidskwaliteit
voor speelfilms te onderzoeken. De reden hiervoor was de invoering
van digitale geluidsrecording in de professionele sector en de intro
ductie van de optische compact discs met digitaal geluid voor huis-
kamergebruik. Gelijktijdig werd Eastman Kodak benaderd door Doug
Trumbell van Showscan voor assistentie in de ontwikkeling voor
hoog kwalitatief optisch geluid voor 70 mm film met een beeldfre
quentie van 60 beelden per seconden. Voor ons was er een aantal op
ties:
1. analoog geluidsspoor met meer geavanceerde signaalproces-
sing;
2. digitaal geluidsspoor op een separate drager zoals magneetfilm
of optische disc;
3. digitaal geluidsspoor aangebracht op film te zamen met het
beeld.
Er werd gestart met het afwegen van de voor- en nadelen van de ver
schillende technische mogelijkheden. Het analoge geluidsspoor met
meer geavanceerde signaalprocessing zou met de toen geldende
technieken niet leiden tot het resultaat wat voor ogen stond.
Dolby labs had toen nog niet het huidige SR ruisonderdukkingsys-
teem gelanceerd, wat nu sinds een aantal maanden op de markt is.
Daarnaast bleven de negatieve eigenschappen van anoloog geluid
zoals flutter bestaan. Terwijl bij digitaal geluid deze nadelige eigen
schap geëlimineerd zou kunnen worden. Daarnaast zou soundtrack
application in de filmlaboratoria blijven bestaan. Iets, dat zou moe
ten vervallen, om zodoende de efficiency in de filmlabs te verhogen.
Eastman Kodak is dan ook wel gelukkig met het nieuwe SR systeem
van Dolby wat op dit moment een verbetering geeft van het analoog
geluid voor films, totdat er een definitief digitaal geluidssysteem is
ontworpen.
De tweede mogelijkheid die onderzocht is, is de toepassing van een
separate digitale geluidsdrager zoals magneet film of compact disc,
welke elektronisch gekoppeld wordt aan de film. Bij navraag bij ex
ploitanten en distributeuren bleek men voor zo'n systeem niet erg
enthousiast, omdat men problemen voorzag in distributie en hoge
investering in apparatuur in de theaters. Op dit moment wordt dit
systeem voor speciale doeleinden toegepast.
Dus bleef er over te onderzoeken de mogelijkheid van digitaal op
tisch geluid aangebracht direct op de film. Ook hierbij bleken een
aantal mogelijkheden:
1het inbranden van het geluidsspoor langs de zijde van de film, zo
als gebruikelijk voor CD's;
2. het aanbrengen van een fluoricentielaag over de gehele breedte
van de film, zoals voorgesteld door Peter Custer.
Doch het gewone en simpele zou zijn het optekenen van een reeks bi
naire bits op het gestandaardiseerde geluidsspoor gedeelte van de
film. Over het algemeen gaat men van de gedachte uit, dat het onmo
gelijk is digitaal geluid rechtstreeks op te tekenen op de huidige mo-
tion picture printfilms, omdat de huidige emulsies daartoe onge
schikt zouden zijn. Voor Eastman Kodak was dit een uitdaging een
zodanig systeem te ontwerpen dat zou kunnen leiden tot die moge
lijkheid met gebruikmaking van alle ervaring die er is op dit gebied.
Aan welke kenmerken moet dit systeem voldoen?
Ten eerste: het kunnen gebruikmaken van normaal kleuren printfilm,
zoals het huidige Eastman Color printfilm, type 5384. Dus geen toe
passing van speciale emulsies.
Ten tweede: het ontwerpen van een reproduktie systeem dat een
kleuren geluidsspoor kan aftasten in plaats van het huidige zilver ge
luidsspoor, zodat herontwikkeling in de filmlabs kan worden verme
den.
Tenslotte: dat het digitale geluidsspoor vanaf een geluidsnegatief op
dezelfde wijze kan worden geprint als het huidige analoge geluids
spoor.
Deze 3 kenmerken moeten er voor zorgen dat de kosten van een re-
31
