MEEVALLER
Begin 1952 hoorden we van een bevriend expediteur dat er een zicht-
kopie in Nederland was van een nieuwe Duitse film. Het was een
"Heimatfilm", die in Duitsland veel sukses had. Het was niet moeilijk
vast te stellen dat het om de film "Grün ist die Heide" moest gaan.
Deze film stond namelijk al een paar maanden aan de top van de be
zoekers- en de ontvangstenlijsten. Tot op dat moment had nog geen
enkele verhuurder het aangedurfd een "Heimatfilm" in Nederland uit
te brengen, maar het succes in Duitsland maakte ons toch nieuws
gierig.
Het bleek een typisch Duitse film, mooi van fotografie en kleur, met
ook in Nederland bekende liedjes, kortom een aardige film! De film
was geproduceerd door Berolina-film, na CCC-Film van Arthur Brau-
ner de grootste producent in Duitsland. Wij verwachtten een hoge
vraagprijs, maar dat viel erg mee. Na telefonische onderhandelingen
bereikten we overeenstemming op basis van 50%-50% met een
garantie op hun aandeel van f 2.500,- en een optie op alle nog be
schikbare films. We waren best een beetje trots dat we dat kontrakt
met Berolina-Film hadden kunnen afsluiten, en vooral de optie kon
heel belangrijk worden.
De kontrakten werden getekend, één kopie met trailers en reklame-
materiaal besteld. Er zullen nu wat hoofden ongelovig schudden.
Eén kopie? Ja, inderdaad! De meeste films werden in die tijd met één
kopie uitgebracht en wanneer de resultaten goed waren, werden er
naar behoefte kopieën bijbesteld.
De heer Lievenboom van Palace Enschede bood ons aan "Grün ist
die Heide" in de grote vakantie in te zetten. En hoewel we eigenlijk
met de verhuur in de hoofdsteden hadden willen beginnen, maar
onze twijfels hadden gezien het karakter van de film, accepteerden
wij zijn aanbod. Bovendien waren de inkomsten erg welkom.
Het werd een grandioos sukses! Zes weken liep de film en de heer
Lievenboom schreef ons:"...dat deze film alle bestaande records van
ongeveer 40 jaar heeft gebroken. Het merkwaardige hierbij is, dat de
recettes gedurende de eerste 5 weken zo goed als constant gebleven
zijn. Een feit dat waarschijnlijk in het gehele Nederlandse filmbedrijf
zonder precedent is." We publiceerden deze brief in het blad van
Pierre Westerbaan en binnen de kortst mogelijke tijd stond de film in
geheel Limburg en alle plaatsen in het Oosten van het land geboekt.
In de overige provincies lag het wat moeilijker, maar de film leverde
overal een meer dan gemiddelde recette op.
Men kan gerust stellen dat met "Grün ist die Heide" de grote sukses-
periode van de Duitse amusementsfilm werd ingezet.
Voor ons zat er nog een heel belangrijke consequentie aan dit suk
ses. Het maakte onze relatie met Berolina-Film onmiddelijk veel ste
viger. Met het oog op de optie die wij hadden en de kapers die er op
de kust waren, erg belangrijk.
In de zomer van 1952 bezochten wij het kantoor van Berolina-Film in
Berlijn en maakten kennis met de beide direkteuren Kurt Ulrich en
Kurt Schulz. Hieruit ontstond een vriendschappelijke relatie die jaren
voortduurde.
Via Berolina kregen wij ook de exclusieve vertegenwoordiging voor
Nederland van Apollo Film en Algefa Film, producenten van o.a.
"Wenn die Abendglocken Laüten" en "Du bist die Rosé vom Wörter-
see", beiden een groot sukses. Van Berolina werden daarna alle
films, ook de oudere produkties, uitgebracht. Eerlijkheidshalve moet
gezegd worden niet allemaal met sukses. Wel behoorlijk goed liep in
het eerste roulement "Wenn der weisse Flieder wieder blüht", de eer
ste film van Romy Schneider. Toen kwamen de Sissy-films; een re-is-
sue-roulement volgde met wekenlange prolongaties in vrijwel alle
steden, alleen door de bekendheid die Romy Schneider inmiddels
had gekregen.
Berolina was daarom voor Melior Films en later voor Centrafilm een
belangrijke producent.
En dan te bedenken dat die meevaller te danken was aan een toeval
lige opmerking van een expediteur over de aanwezigheid van een be
paalde zichtkopie in Nederland!
MISSER
De ouderen onder u zullen zich zeker nog de gebeurtenissen in Hon
garije na het einde van de Tweede Wereldoorlog kunnen herinneren.
De machtsovername door de communisten en het daartegen verre
zen verzet, o.a. van Kardinaal Mindszenty, die dit verzet met een ver
oordeling tot levenslange gevangenschap moest bekopen. De ma
nier waarop de arrrestatie, de procesvoering en de veroordeling in
zijn werk ging, wekte weerzin in de gehele wereld en was dagelijks
voorpagina-nieuws in de westerse pers.
Begin 1950 werd ons door een filmagent een film aangeboden, waar
van we voordien nog niet hadden gehoord. De titel: "Guilty of Trea-
son". Onderwerp: voorgeschiedenis, arrestatie, proces en veroorde
ling van Kardinaal Mindszenty. Een zichtkopie kon geregeld worden
en al was het onderwerp niet direkt commercieel, we meenden toch
- gezien de publiciteit rond de gebeurtenissen - erop door te moeten
gaan.
Wij werkten toen veel samen met het Hirschberg-Concem. We beslo
ten de heer Edwin Hirschberg "Guilty of Treason" te laten zien om
ook een exploitanten-mening te hebben alvorens tot aankoop over te
gaan. Hij was enthousiast en wilde direkt een kontrakt afsluiten. De
film zou dan in Den Haag in première gaan in drie theaters tegelijker
tijd, wat in die tijd wel meer gebeurde.
De film moest nu alleen nog bekeken worden door de Centrale Com
missie voor de Filmkeuring. Wij twijfelden er niet aan of "Guilty of
Treason" zou toegelaten worden, maar....het zou anders uitpakken!
Toen we op de dag van de keuring in de namiddag opbelden, kregen
we tot onze stomme verbazing te horen dat de film niet was toegela
ten "daar ze kon worden beschouwd als een belediging van een be
vriend staatshoofd". Onmiddelijk werd herkeuring aangevraagd,
maar dat duurde op z'n minst toch een paar weken. Voor de volgende
dag hadden we al een persvoorstelling gepland voor enkele be
vriende filmjournalisten. Toen we deze persvoorstelling wilden afbel
len, kregen we als eerste reaktie al het verzoek de film toch te draai
en, omdat men wel eens wilde zien of de keuringscommissie gelijk
had gehad. Wat die persvoorstelling zou ontketenen, had niemand
kunnen dromen. De Haagsche Courant kwam diezelfde avond nog
met een kort bericht, waarin men zich afvroeg wat de keuringscom
missie had bezield de film niet toe te laten. De volgende dagen leek
ons kantoor wel het redaktieburo van het ANP! De telefoon stond
roodgloeiend: men wilde nadere gegevens en foto's. We hadden
doorlopend fotografen, journalisten en alle mogelijke andere perso
nen, die om welke reden dan ook in het geval geïnteresseerd waren,
over de vloer. Zo'n gratis publiciteit hadden we nog nooit gehad!
Een tweede publiciteitsgolf volgde toen verzetsman en lid van de Ka
merfractie van de Partij van de Arbeid Frans Goedhart vragen stelde
aan de minister van Binnenlandse Zaken - waaronder de filmkeuring
resorteerde - over het afkeuren van "Guilty of Treason". Een derde
26
M
Ml
