FILM
INFORMATIE DOCUMENTATIE
FID is niet alleen van alle filmperiodieken in Nederland de langstlo-
pende, maar mag zich ook de meest onbekende noemen. Dat zijn op
merkelijke zaken en beide heeft dat kennelijk met de functie van het
blad te maken. Want hoe anders zou het te verklaren zijn dat een tijd
schrift bijzo weinig bekendheid nog steeds bestaat? Hebben we hier
te maken met een aantal hobbyisten van de lange adem of een uitge
ver die een originele manier gevonden heeft om de belasting te ont
duiken Zowel het een noch het ander. FID heefteen duidelijke func
tie en houdt die al bijna veertig jaar overeind.
Er zou veel informatie over het gedocumenteerde verleden van FID te
geven zijn, maar interessanter lijkt het om op die functie en de wijze
waarop die wordt ingevuld in te gaan. Daaruit blijkt dan hoe breed of
smal die gevonden kan worden.
FID, WAAR STAAT DAT VOOR?
De volledige naam -Film Informatie Documentatie- zegt al iets meer,
al kwam de eerdere naam Film Informatie Dienst (tot 1982) nog dich
ter bij de functie die het heeft.
Elke film die in Nederland in de bioscopen of filmhuizen wordt uitge
bracht en langer is dan 60 minuten wordt in FID opgenomen in de
vorm van uitvoerige credits, een inhoudsbeschrijving en een waarde
ring. Hoewel er heel wat problemen zijn om de beoogde volledigheid
te halen, is er eerst over elk van die onderdelen wel het een en ander
op te merken. De credits bijvoorbeeld beperken zich tot de meest
functionele en meest gebruikte gegevens. De ellenlange lijsten se-
cond-unit camera-mensen blijven achterwege maar met regie, pro-
duktie-maatschappij, producent, scenario, camera, montage, artdi-
rection en muziek komt men een heel eind, terwijl de medespelen-
den ook in beperkte mate -maar wel onder rolvermelding-worden ge
noemd. Aangevuld met gegevens betreffende de lengte, de distribu
teur, de premièredatum, -theater en -plaats alsmede de uitslag van
de keuring zijn daarmee de meest relevante feiten wel opgenomen.
Voor een film als A Fish Called Wanda' betekende dat het volgende
TYPERING: komedie LAND VAN PROP.: Verenigde Staten, 1988 REGIE: Charles
Crichton N.F.K.: a.1. PREMIERE: 12 januari 1989 in eenenveertig theaters DISTR.: U.I.P.,
Amsterdam PROD.MIJ.: MGM DUUR: 108 min. PRODUCENT: Michael Shamberg;
Steve Abbott John Cleese (exec.) SCENARIO: John Cleese (naar een verhaal van John
Cleese Charles Crichton) CAMERA: Alan Hume (Technicolor) PROD.ONTW.: Roger
Murray-Leach ART DIR.: John Wood MONTAGE: John Jympson MUZIEK: John Du
Prez ACTEURS: John Cleese (Archie Leach), Jamie Lee Curtis (Wanda), Kevin Kline
(Otto), Michael Palin (Ken), Maria Aitken (Wendy), Tom Georgeson (George), Patricia
Hayes (Mrs. Coady) e.a.
Wanneer men nagaat dat dit informatiesysteem vanaf 1952 bestaat
en er jaarlijks ongeveer 300 films zijn uitgebracht omvat het FID ruim
11.000 titels. De vraag wanneer REPULSION werd uitgebracht en wie
er daarbij achter de camera stond is dus zo te beantwoorden.
Mogen die gegevens nog op andere wijze traceerbaar zijn, bij een
korte inhoudsopgave zal men bij het onbekend-zijn met FID in de
problemen raken. Het onderstaande voorbeeld zal kort na het zien
van de film zeer herkenbaar zijn, maar weet u nog hoe ROCKY lil ver
liep of de nauwelijks vertoonde Nederlandse film MARIA
Londen. In de flat van Ken, een stotte
rende dierenvriend met een groot aqua
rium, wordt een plan uitgedacht voor een
grote diamantroof. Betrokkenen zijn, naast
Ken, het brein George en zijn Amerikaanse
vriendin Wanda. Vierde in het spel is de
oliedomme, schietgrage Otto, door Wanda
geïntroduceerd als haar broer. De overval
slaagt en de buit wordt veilig weggeborgen.
Daarop geven Wanda en Otto George ano
niem aan. Ze denken nu de buit voor zich
zelf te hebben, maar George heeft die uit
voorzorg razendsnel verplaatst naar een
kluis waarvan Ken de sleutel krijgt.
Wanda weet de sleutel te veroveren (ze be
spiedt Ken wanneer deze hem in zijn aqua
rium verstopt) en probeert er op allerlei ma
nieren achter te komen waar de diamenten
zich bevinden. In de stijle advocaat Archie
Leach die George zal verdedigen ziet ze een
mogelijke informatiebron. Ze presenteert
zich aan hem als een geïnteresseerde rech
tenstudente, en wat ze hoopt gebeurt: Leach
valt als een blok voor haar. De twee begin
nen een verhouding, maar dat levert Wanda
slechts de verpletterende jaloezie van Otto
op en niet de gehoopte informatie.
Ken houdt zich intussen bezig met het uit de
weg ruimen van een oude dame, de enige
getuige van.de overval. Tot zijn leedwezen
zijn het haar drie hondjes die bij de verschil
lende pogingen het leven laten, maar ten
slotte sterft de vrouw aan een hartaanval.
Toch wordt George schuldig bevonden om
dat Wanda tijdens de rechtszaak zijn alibi
ondermijnt. Dan begint de jacht op de dia
manten die gewonnen wordt door Archie en
Wanda. Samen vertrekken ze naar Zuid-
Amerika om er, volgens de eindtitels, een
leprozenkolonie te stichten.
De tamelijke uitvoerige 'waardering' van de film is het meest subjec
tieve onderdeel van een FID-bespreking. Objectiviteit en beoordeling
zijn en blijven tenslotte twee gescheiden zaken.
FID streeft ernaar op gefundeerde wijze de films te beoordelen en in
hun tijd te plaatsen. Vanuit het besef dat de bespreking een naslag
waarde zal behouden en dus nog lange tijd zal meegaan, wordt zo
min mogelijk verwezen naar feiten die over enige tijd niet meer be
kend zijn.
John Cleese, ooit lid van het Monty
Python-team en dé man achter de tv-
serie 'Fawlty Towers', heeft een groot talent
voor ongebreidelde humor waarbinnen ver
bale en fysieke wreedheid een voorname rol
spelen. In de Monty Python-sketches leven
regelmatig satanische machthebbers zich uit
op hun ondergeschikten en ook Basil
Fawlty denkt dikwijls op hardhandige wijze
de orde in zijn hotel te moeten handhaven.
Door de absurditeit van die buitenproporti
onele agressie weet Cleese op een subtiele
manier machtswellust en superieur gedrag
aan de kaak te stellen.
Cleese oogstte veel roem, maar toch in meer
bescheiden kring: de overkant van de oce
aan werd nooit gehaald. Dat gebeurde wel
met 'A Fish Called Wanda', een enorm kas
succes in de Verenigde Staten en niet alleen
daar. Dat grote succes was niet alleen te
danken aan de perfect georganiseerde publi-
33
