DE KUNSTZINNIGE FILM EN DE KREATIVITEIT IN DE FILMTHEATERS De Associatie van Nederlandse Filmtheaters (ANF) bestond 13 juli j.l. exact vijf jaar. Een betere gelegenheid voor een blik terug en een blik vooruit kon zich bijna niet aandienen. De Filmtheaters bevinden zich midden in een periode van professionalisering. Verbetering van de techniek en outillage krijgt op dit moment alle aandacht. En met suc ces. Dat constateerde althans het NGF (Nederlands Genootschap voor Filmtechniek) en het gaf in een tussenrapportage de accommo daties van de eerste 10 door haar bezochte Filmtheaters de beoorde ling goed tot zeer goed. Het vernieuwde Filmtheater Rialto in Amster dam, behaalde met de verbeterde accommodatie en een aantal door de nieuwe distributie-combinatie International Art Film/Nederlands Filmmuseum aangekochte films (De Kommissaris en Het Rode Ko renveld) het record van 40.000 bezoekers over het eerste half jaar van '89. Ter vergelijking: in het hele jaar 1988 bezochten 38.000 be zoekers het Rialto Theater. GEBREK AAN VISIE EN KREATIVITEIT De Raad voor de Kunst had een ander cadeautje in petto voor de ja rige Associatie. Het hier eerder aangekondigde Beleidsplan van de Associatie, (Zie Blad Film, 1988 nr. 6) kreeg de handen binnen de Raad niet op elkaar. Het oordeel luidde gebrek aan visie, enthou siasme en kreativiteit. Het (artistieke) elan van weleer is in de ogen van de Raad voor de Kunst ver zoek binnen de Filmtheaters. Ook bij WVC was de afdeling Film niette spreken over de goede voornemens van de Filmtheaters. Het lijvige Beleidsplan "Naar een toekomst voor de kunstzinnige Film, 1988 -1992", geeft volgens het ministerie geen nieuwe richting aan voor de vertoning van de kunstzinnige film. Ondanks een tot nu toe geslaagd te noemen professionaliserings operatie, zitten de Filmtheaters nu dus met de handen in hun haar en kondigden voor het najaar een werkconferentie aan. Intern beraad en bezinning moeten het verlossende woord brengen. De Associatie is hard toe aan een interne reorganisatie van de vereniging en er is drin gende behoefte aan nieuwe (artistieke) impulsen. Bedrijfsmatig be ginnen de Filmtheaters de klappen van de zweep aardig te kennen; op inhoudelijk nivo lijkt de schoen echter flink te gaan wringen. Ook de betere bioscoopfilm vindt steeds meer haar weg naar de Film theaters, ten koste van de kunstzinnige film. De bioscopen hebben in de provincie de betere film al lang onder het stof liggen en de Film theaters vertonen er al voor meer dan 60% films uit de mand van Concorde, UIR Cannon, Hungry Eye etc. De artistieke aankopen zo klagen de gesubsidieerde distributeurs worden steeds vaker wegge stopt in zgn. cinematheek-avonden in plaats van de volle weekpro- grammering. Wie het 'succes' van commerciële distributie in de Filmtheaters maar lang genoeg blijft analyseren, begrijpt wat 17 jaar Filmhuizen en 5 jaar Associatie heeft opgeleverd, maar kortzichtige analyses leveren snel de (brood?)nodige argumenten om de Filmtheaters artistieke armoede en gebrek aan elan te verwijten. Immers zo luidt al gauw de conclusie; de commercie neemt toe en dat zal den wel koste gaan van het aanbod. Die vlieger gaat anno 1989 echter niet meer op want ook kleine com merciële distributeurs scoren inmiddels hoog met artistieke aankopen. OORSPRONKELIJKE TEGENSTELLINGEN ACHTERHAALD NBB- en ANF-bestuur hebben inmiddels intensief overleg gevoerd over een herziening van het verdrag tussen beide partijen, die het NBB-distributeurs nu al weer ruim 4 jaar mogelijk maakt te leveren aan Filmtheaters. In de considerans bij de herziene versie van het ver drag tussen ANF en NBB wordt expliciet afscheid genomen van de oorspronkelijke tegenstellingen tussen het "alternatieve circuit" en het "commerciële circuit", respectievelijk die tussen "filmhuizen" en "bioscopen". Voortaan spreken we van "Bioscopen" als het NBB-Bio- scopen zijn en van "Filmtheaters" als het ANF-Theaters zijn. De nieuwe versie van het verdrag behelst verder onder meer een dis pensatie-regeling voor de aanbiedingsplicht van distributeurs aan NBB-Bioscopen. In het verleden hebben zich een aantal malen fikse aanvaringen voorgedaan tussen NBB-distributeurs en Exploitanten, nadat een titel zonder overleg rechtstreeks aan een Filmtheater werd geleverd. Doorgaans ontbrak het in de meeste gevallen bij de desbe treffende exploitant structureel al aan belangstelling voor het pro duct van deze distributeur en lag levering rechtstreeks aan het ANF- Filmtheater voor de hand. De huidige regeling bleek voor dit soort gevallen onvoldoende helder. Hierin is met de herziene overeen komst en de dispensatieregeling voor de aanbiedingsplicht voor zien. Verder diende de Associatie een aanvraag in voor lidmaatschap van de CICAE (Afdeling Nederland), waarmee de Filmtheaters op Euro pees nivo getild kunnen worden naast zuster-organisaties in andere landen. Plannen om de Filmtheatervoorzieningen mee te nemen in het Europese plan Media 92 zijn in voorbereiding. Ook in eigen land staat de Associatie niet stil. De vereniging haalde in juni het 29e lid binnen. Toegelaten werden Filmtheaters in Amers foort (Lieve Vrouw), Apeldoorn (Gigant), Helmond (Filmhuis), Lei den (Kijkhuis), Zutphen (Luxor), Zaandam (De Fabriek) en Deventer (Filmhuis). Voor een aantal van deze nieuwe leden betekent het lid maatschap van de Associatie een erkenning van de plannen op korte termijn verder te professionaliseren. Nieuwe plannen staan daarnaast op stapel in Zwolle, Heerlen en En schede. PROVINCIE EN GEMEENTE BELANGRIJKE PARTNER De Associatie is met het Landelijk Overleg Filmhuizen (LOF) en Pro vinciale AV Consulenten hard bezig met het professionaliseren van filmcircuits (samenwerkingsverbanden van kleine filmhuizen). In het najaar zal een werkconferentie belegd worden waarin het provin ciaal filmbeleid centraal staat en waar een rapport gepresenteerd zal worden van een LOF/Associatie werkgroep. In mei organiseerde de Associatie voorts een bijeenkomst met het Genootschap van Gemeentelijke Beleidsambtenaren op Kunstgebied in het Filmcentrum De Mariënburg te Nijmegen. De Associatie be klemtoonde daar nog eens de speciale band die de Filmtheaters on derhouden met de Gemeentelijke Overheden. Jaarlijks gaat zo'n 3 miljoen gulden structurele subsidie naar zo'n dertig Filmtheaters. Voorts is in de afgelopen jaren voor een bijna even groot bedrag aan gemeentebijdragen eenmalig geïnvesteerd in nieuwbouw en renova tie van Filmtheaters. In een gesprek met de Raad voor de Kunst heeft de Associatie daarom het belang van haar (enige) betaalde beleidsmedewerker/ consulent nog eens benadrukt, omdat deze de Filmtheaters bij hun professionaliseringsplannen reeds in een vroeg stadium terzijde kan staan. De Vereniging van Nederlandse Gemeenten heeft het belang van het Ontwikkelingscrediet Filmtheaters in een brief aan de minis ter van WVC nog eens onderstreept. 47

Historie Film- en Bioscoopbranche

Film | 1989 | | pagina 45