Polygoon zoekt oude journaals
BIO NIEUWS
STUDENTEN VOOR GEHANDICAPTE KINDEREN (2)
Het Polygoon Archief is een speurtocht begonnen naar oude afleve
ringen van het Neêrlands Nieuws die in hoeken en gaten verspreid
over het hele land stof liggen te vergaren zonder dat iemand er iets
aan heeft. Ook op particuliere verzamelaars die wel regelmatig hun
blikken afstoffen, wordt een beroep gedaan eens contact op te ne
men met het archief.
Beheerder Kerst Bottema is uit op uitbreiding en verbetering van het
enorme bestand aan filmjournaals. Bottema: "Wie een journaal cf
zomaar een los onderwerp uit een journaal aanbrengt, kan van ons
een puntgave videocopie op VHS terugkrijgen. Die is heel wat ge
makkelijker te vertonen dan zo'n oude rol 35mm filmmateriaal die
bovendien heel vergankelijk is en nog heel gevaarlijk kan zijn ook.
Want de journaals van voor 1953 staan allemaal op uiterst brand
baar nitraatmateriaal. Door de brandweer wordt het gelijkgesteld
met dynamiet!"
Het Polygoon-archief, dat in beheer is bij het NOB, bestaat uit een
verzameling van vele honderden bioscoopjournaals en opdracht-
films (ook van Profilti) uit de periode 1901 tot en met 1980. Het ver
velende is dat er gaten in de collectie zitten. Veel materiaal is verlo
ren gegaan als gevolg van oorlogshandelingen, bijvoorbeeld bij het
bombardement op het Bezuidenhout in Den Haag in 1944. Maar ook
minder dramatische oorzaken zijn aan te wijzen: Polygoon zelf is
destijds nogal nonchalant met journaal-items omgesprongen toen,
in de jaren zestig, voor de bioscoop complilatiefilms werden ge
maakt onder de titel "Wij kijken terug". En de terugzending door de
bioscopen gebeurde ook niet altijd volgens de regels, dat wil zeg
gen: gebeurde soms helemaal niet.
"Zeven jaar geleden", vertelt Bottema nog nagenietend, "zijn op een
zolder op Vlieland 72 copieën van het Nederlands en Wereldnieuws
teruggevonden, die vertoond waren in Bruin's Bioscoop daar. Het
materiaal ging terug tot 1971
Dit soort omvangrijke vondsten zijn de droom van iedere archivaris,
maar Kerst Bottema is ook heel blij met minder. Eén enkele copie
kan immers voor de completering van de collectie belangrijk zijn.
Een oproep onlangs in een intern blad van het NOB leidde al tot ver
heugende reacties: "Particulieren, onder wie een lid van het Om
roepkoor, kwamen met materiaal aanzetten. Heel belangrijke din
gen. Onder andere het laatste oorlogsjournaal dat Polygoon ge
draaid heeft, 1944 week 35, dat met enkele andere uit die donkere
periode volledig in onze collectie ontbrak. Het kwam tevoorschijn uit
de nalatenschap van een ex-werknemer van de Buitensociëteit, een
bioscoop in Zwolle."
Aangemoedigd door deze resultaten gaat de speurtocht verder, o.a.
naar journaals uit de periode 1932 -1940. Daarvan bestaan alleen de
beelden met het ter plaatse opgenomen geluid, maar zonder com
mentaar, muziek en effecten. Bottema gelooft en hoopt dat er nog
veel boven water zal komen. Want voor deze en volgende generaties
is het van belang dat dit historische materiaal behouden blijft.
A. Reijnhoudt
Telefonisch is het Polygoon-archief te bereiken onder nummer
035-772652. Het adres (voor ongefrankeerde opzending):
NOB/Polygoon-archief, Filmcentrum Kamer 215, Postbus 10,
1200 JB Hilversum.
In de vorige uitgave van "Film" begonnen we onder bovengenoemde
kop het artikel met: 'Trots staan twee Delftse studenten bij de vrolijk
gekleurde voorwerpen...."
Door plaatsgebrek kon u niet zien welke voorwerpen dat waren. Dit
wordt nu dus opgelost. Op bijgaande foto ziet u Thomas Linders en
Marijke ledema met hun ontwerpen uit het project Biocar en Bioplay.
De foto werd beschikbaar gesteld door de Arnhemse Courant.
EEN TUSSENSTAND
Op het moment dat we dit schrijven is de kerstcollecte 1989 nog niet
afgesloten. Van een aantal theaters zijn de opbrengsten nog niet be
kend. Vandaar een tussenstand:
momenteel is f 239.590,71 geteld door de diverse kantoren van de
Amrobank, die ook nu weer hun medewerking verleenden. Hopelijk
kunnen we in het volgende nummer van "Film" de winnaars bekend
maken van de Bio-award. Op de contactdag in mei zal deze aan het
betreffende theater worden uitgereikt.
PROJECT "ADEMHALINGSONDERSTEUNING"
Kunt u zich nog herinneren de collectefilm met Johnny Kraaykamp?
Hierin riep hij de bioscoopbezoekers op geld te geven voor het pro
ject "ademhalingsondersteuning". In dit project krijgen kinderen
met spierdystrofie lucht toegediend. Door deze toediening zijn zij in
staat hun leven te verlengen. Zonder deze ademhalingsondersteu
ning overlijden zij vaak rondom hun twintigste levensjaar.
De behandelmethoden, die dankzij de collecteopbrengst door Bio en
partners zijn ontwikkeld, krijgen een vervolg. Op 10, 11 en 12 mei
1990 wordt op Bio een internationaal congres gehouden. Dit con
gres georganiseerd in samenwerking met de Vereniging Spierziekten
Nederland en het Academisch Ziekenhuis Utrecht zal bezocht wor
den door artsen uit de gehele wereld!
De relatie tussen Bio en de bioscoop- en filmwereld kijkt nu al over
de grenzen heen
31
