MISERE OP DE MARCHE
C A W *4 S J
43rmr FESTIVAL INTERNATIONAL DU FILM
Dit jaar tijdens het Festival van Cannes waren in- en verkopers
het roerend eens: misère op de Marché. De markt, waar vraag
en aanbod van velerlei genres elkaar treffen, vertoond in lokale
bioskopen, in de talrijke zalen van het festivalpaleis (de Bunker)
of te zien via monitoren in tot kantoren omgetoverde hotelka
mers. En het aanbod, buiten de films welke in het Festival zelf
waren geprogrammeerd, was dit jaar uitermate mager.
Om het geringe aanbod van films geheel toe te schrijven aan de
concurrerende invloed van de Los Angeles Filmmarket, die eind
februari plaatsvond, gaat te ver. Reeds tien jaar vinden beide
filmbeurzen in mei en februari plaats. En hoe vaak juichten na
afloop de verkopers niet dat alle verkooprekords waren gebro
ken.
Andere factoren zijn debet aan de verschraling.
De video-hausse in de meeste landen is voorbij. Deze markt
heeft zich gestabiliseerd of loopt (nog steeds) terug, zoals in
Nederland en Duitsland. Distributeurs concentreren zich uitslui
tend nog op A-titels, d.w.z. films die zowel in de bioskopen als
op video hoge commerciële ogen (kunnen) gooien, Films met
klinkende namen. Deze films zijn schaars en ergo zeer kostbaar.
Gezien de exorbitante gages, welke gerenommeerde acteurs en
actrices bedingen en verkrijgen, behoeven ze nog maar weinig
films te maken om toch hun status te kunnen blijven voeren.
Onafhankelijke producenten ondervinden steeds meer moeilijk
heden om financiers voor hun projecten te vinden doordat een
aantal banken, w.o. Crédit Lyonnais, door déconfitures van eens
toonaangevende produktiemaatschappijen minder toeschietelijk
zijn geworden. Een reden temeer voor succesvolle producenten
om hun onafhankelijke status op te geven voor de aanlokkelijke
stroom dollars en beloftes van de major companies. Om het
eigen risiko te beperken produceren de majors steeds minder
films in eigen beheer, maar doen steeds meer een beroep op
onafhankelijke producenten. Meer dan ooit bewegen de majors
zich nu op die markten waar onafhankelijke verhuurders hun
graantje trachten mee te pikken, want het openhouden van hun
video-pipelines vereist zelfs meer titels dan hun bioscoopdistri
butie.
Twee weken voor het Festival trok MIP TV, eveneens in Cannes,
10.000 professionals. Een zes dagen durende televisiebeurs
geheel geconcentreerd in de Bunker met een bedrijvigheid wel
ke vergelijkbaar is met de Horecava. Op duizenden televisie
toestellen konden series, documentaires en speelfilms worden
bekeken. Tienduizenden uren programma's, die hun weg vinden
naar de zich steeds verder uitbreidende televisiemarkten.
Over de gehele wereld vinden enorme media-concentraties plaats
van de media. Het samengaan van Time Inc. en Warner Bros, de
acquisitie van Columbia Communicaties door Sony, is nog maar
het begin. Steeds meer tv-stations of -netwerken zijn in een vroeg
tijdig stadium betrokken bij de produktie van speelfilms c.q.
hebben een eigen speelfilmafdeling gecreëerd om een hun pro-
duktvoorziening veilig te stellen.
De Amerikaanse majors, die naast hun speelfilmproduktie en -
distributie een eigen televisiedivisie hebben, slaan hun tentakels
uit naar Europa. Enerzijds omdat zij nog steeds vrezen voor Eu
ropese quoteringssystemen, een stokpaardje van de Franse cul
tuurminister Jack Lang, ter bescherming van de Europese fil
mindustrie, anderzijds omdat de Europese televisiemarkt nog
steeds in hoog tempo expandeert. Het slechten van de Berlijnse
DU 10 Ai: l\ MA1
muur maakt deze markt nog groter. Daarnaast is de stroom van
ECU's, bestemd ter injectie van een Europese industrie, een
andere trekpleister. Niet alleen een expansie in het aantal sta
tions c.q. kanalen, maar ook een toename van het aantal uren
per kanaal. Zo is het slechts een kwestie van tijd, dat de zendge
machtigden in Hilversum zullen besluiten 24 uur per dag te gaan
uitzenden om de buitenlandse concurrentie het hoofd te kunnen
bieden.
De vraag naar speelfilms, relatief een goedkope wijze van pro
grammering, zal dramatisch toenemen. Steeds meer speelfilms
zullen door steeds minder maatschappijen worden vertegen
woordigd.
Een kompakte filmbeurs van een week, waar alles zich afspeelt
in een gebouw, zoals de Los Angeles Filmmarkt of Mifed is strikt
zakelijk gezien te prevaleren boven die van Cannes, waar vele
kilometers liggen tussen de ene lokatie en de andere en de ver
leiding van zonnige stranden, schaduwrijke terrasjes en gastro
nomische geneugten. Blijft de vraag of er voldoende aanbod van
speelfilms bestemd voor de bioskopen zal zijn om deze beurzen
lonend te maken. Gezien de enorme invloed van de Amerikaan
se majorcompanies is dat te betwijfelen.
Het zou mij niet verbazen indien binnen enkele jaren er jaarlijks
nog twee grote beurzen zullen worden gehouden, welke zich
voornamelijk concentreren op televisieprodukten en tevens speel
films voor bioscoop en video zullen aanbieden.
Cannes kan zich dan weer manifesteren als een festival pur sang.
WJAvR
