EEN BIJZONDERE FOTO: 40 JAAR CENTRALE COMMISSIE VOOR DE FILMKEURING Onlangs kwan ik in een fotoalbum een foto tegen die een golf van herinneringen bij mij opriep. De foto toont drie figuren die over een periode van meer dan veertig jaar een belangrijke rol hebben gespeeld in het Nederlandse film- en bioscoopbedrijf. Je zou dat bij het zien van deze drie gezellige heren niet zeggen. Wie zijn het dan wel? De ouderen zullen ze zeker alle drie nog herkennen. Het zijn de drie voorzitters van de toen geheten 'Centrale Commissie voor de Filmkeuring'. In het midden troont de heer D. van Staveren, de eerste voorzitter, die het ambt tot enkele jaren na de oorlog bekleedde, uiteraard met een onderbreking tijdens de oorlogsjaren. Rechts van hem, de heer Mr. D. Bijdendijk, die tot in de zestiger jaren voorzitter was en links de heer J.C. Schuller, de laatste voorzitter van de Centrale Commissie voor de Filmkeuring oude Deze unieke foto - vermoedelijk de enige bestaande waarop de drie heren samen voorkomen - werd gemaakt op de receptie in het Kurhauste Scheveningen op 1 oktober 1963, ter gelegenheid van het 40-jarig bestaan van Centrafilm. De heer van Staveren was een voorzitter, waarvan je wist wat je aan hem had. Dat was natuurlijk in die tijd wel wat eenvoudiger dan in de roerige dagen van de zestiger en zeventiger jaren, toen de heer Schuller voorzitter was. De heer Bijdendijk was een zeer beminnelijk mens, waar mee te praten viel, maar die zich toch niet gauw van zijn standpunt liet afbrengen. Een beroep op hem, om de uitspraken van de keu ringscommissies op één lijn te houden, werd voorzover mogelijk altijd gehonoreerd. Tijdens het voorzitterschap van de heer Schuller lag dat wel eens anders. Niet dat de heer Schuller geen standpunt had, maar hij was een minder krachtige figuur dan zijn voorgangers. Hij had daardoor minder overwicht op de leden van de keurings commissies. Het is meerdere malen voorgekomen, dat de ene dag een bepaald soort film werd toegelaten, terwijl de volgende dag een soortgelijke film door een andere commissie werd verboden. Of de ene dag een film voor elke leeftijd toegelaten en de volgende dag een soortgelijke film voor boven 18 jaar. SEXUELE REVOLUTIE Ook bij de keuring van het reklame- materiaal had men met de heer Schuller meer moeilijkheden. Natuurlijk moet worden toegegeven dat juist de heer Schuller werd geconfronteerd met de gevolgen van de sexuele revolutie, die ook in de film doorwerkte. Hij kreeg als eerste met de steeds 'bloter' wordende films en foto's te maken. Maar het was duidelijk: de ene dag toelaten, de andere dag verbieden, bleef problemen geven. Op een gegeven moment hadden we er iets op gevonden. De pikante delen van de foto's werden met gekleurde, doorzich tige folie beplakt. Dit ging goed, totdat een controleur van de keuring ergens in een klein plaatsje wat foto's ontdekte waar de folie van losgepeuterd was. Toen besloten we de blote dames met viltstift slipjes en bh's aan te trekken. Na een aanvankelijke weigering moest deze op lossing door de heer Schuller worden geaccepteerd. Dagen, avonden en nachten zijn er bij Centrafilm besteed aan het beschil deren van de honderden foto's. In commercieel opzicht was het zeer de moeite waard, want het publiek werd er nadrukkelijk op geattendeerd, dat er in de film 'bloot' voorkwam. De filmverhuurders slaakten een zucht van verlichting toen de Centrale Commissie voor de Filmkeuring werd opgeheven en vervangen door de Rijksfilmkeuring. En dat na de opheffing van de Katholieke filmkeuring, jaren daarvoor. Dat er geen filmkeuring in de zin van toelating of verbod meer is, bespaart de huidige filmverhuurder menige grijze haar. BLUEMOVIE De aanleiding tot de uiteindelijke afschaffing van de Centrale Commissie voor de Filmkeuring was de toelating van de Neder landse film 'Blue Movie' van het duo Pim de la Parra en Wim Verstappen. Na in eerste instantie te zijn afgekeurd, werd de film bij herkeuring na een meesterlijke verdediging van Wim Ver stappen, alsnog toegelaten. Daarmee was evenwel een taboe doorbroken. De volgende dag wilde de keuringscommissie de gangbare maatstaven weer aanleggen, maar dat kon natuurlijk niet meer. Herkeuring volgde op herkeuring. Klacht na klacht werd ingediend, totdat de toenmalige minister van Binnenlandse Za ken, de heer Geertsema, na een hoorzitting in het Asta Theater te Den Haag, opdracht gaf tot een onderzoek naar het functioneren van de Filmkeuring en een voorstel tot herstructurering indiende, wat uiteindelijk resulteerde in de opheffing van de Centrale Commissie voor de Filmkeuring en de instelling van de Rijksfilm keuring, alleen bevoegd tot het vaststellen van een leeftijdsgrens. De heren op de foto symboliseren een periode van meer dan veertig jaar Filmkeuring, onverbrekelijk verbonden met het wel en wee van het Nederlandse film- en bioscoopbedrijf. F.P. van den Berg 63

Historie Film- en Bioscoopbranche

Film | 1990 | | pagina 61