MEEVALLERS
MISSERS
MEEVALLER
Sukses met korte films
Dat er ook met de korte film wel eens een meevaller viel te note
ren, is wellicht niet algemeen bekend.
Op het gebied van de korte film had Nederland altijd een grote
naam. Herman van der Horst met "Los de vang" en Bert Haanstra
met "Glas" wonnen er zelfs internationale prijzen mee. Toch waren
de korte films het stiefkind van het film- en bioscoopbedrijf in
Nederland. Ze konden hier namelijk, in tegenstelling tot andere
landen, niet afzonderlijk worden verhuurd. De filmverhuurders
moesten een volledig programma van tenminste 100 tot 120 mi
nuten leveren. De korte film werd als bijprogramma ingedeeld bij
een hoofdfilm en was afhankelijk van het sukses van de betreffen
de film.
Alleen in de tijd, dat de Cineac-Theaters in Amsterdam, Rotterdam
en Den Haag nog als journaaltheaters in exploitatie waren, kon
voor een goede korte film extra filmhuur worden verkregen. Via de
Cineac kwamen korte films dan toch nog in de belangstelling van
het bioscooppubliek. Echt commercieel konden ze echter moeilijk
worden geëxploiteerd.
Een korte film kon alleen op basis van een gedeelte van de totale
filmverhuur, bijv. bij een percentage van 32 voor het totale
programma, 5 voor het bijprogramma, een eigen opbrengst
krijgen. Invloed op de totale recette had het bijprogramma vrijwel
niet.
Maar ook hier bevestigen uitzonderingen de regel.
Twee van de beste korte films die er ooit zijn gemaakt, en die in
tussen beiden tot de klassiekers behoren, zijn "De rode Ballon" en
"Crin Blanc" van Albert Lamorisse. De films hadden een incourante
lengte, ongeveer 900 meter. De moeilijkheid was dus ze bij een
film van ongeveer 2000 meter, voor een hoofdfilm ook een incou
rante lengte, te plaatsen.
De 16 mm- distributie van beide films was een geweldige zaak, al
leen de toenmalige Nederlandse Onderwijsfilm had al 50 kopieën
van elke film in roulatie en dan waren er nog een groter aantal ko
pieën in de normale 16mm-verhuur.
Voor "De rode Ballon" diende zich onverwacht een oplossing aan.
Centrafilm had een Mexicaanse film "La Red" gecontracteerd met
in de hoofdrol de later in Italië bekend geworden actrice Rasanna
Podesta. De lengte van de film was 2189 meter, dus ongeveer 80
minuten en "De rode Ballon" kon daar prima bij. Het enige nadeel
was, dat "La Red" (Het Net) een z.g. Art-House-film was, dus met
een beperkt roulement. Het bijzondere aan "Het Net" was vooral
ook het feit, dat er bijna niet in gesproken werd. Het programma
startte in Kriterion Theater in Amsterdam en mede door de loven
de kritieken zowel voor "Het Net" als voor "De rode Ballon" werd
het programma een succes in elk theater waar het liep.
"De rode Ballon" liep ook in matinee-voorstellingen en speciale
programma's zeer goed en samenvattend kan gesteld worden, dat
"Crin Blanc" en "De rode Ballon" samen meer bezoekers hebben
gehad dan het overgrote deel van de in die periode uitgebrachte
hoofdfilms.
In 1960 deed zich een nieuwe mogelijkheid voor de film te plaat
sen. Na het grote succes van "Marcelino brood en wijn" met de
kleine Pablito Calvo in de hoofdrol, had Centrafilm ook de tweede
film van het kindsterretje aangekocht, "Pepote". Deze film was ook
niet zo lang en besloten werd "De rode Ballon" met die film te
combineren.
Daardoor kreeg "De rode Ballon" ook een roulement in de gewone
bioscooptheaters en daardoor nog meer bekendheid. Bovendien
profiteerde "Pepote" er ook van, want deze film was lang niet zo
commercieel als zijn illustere voorganger.
Een tweede voorbeeld is van een heel ander karakter! Eigenlijk
was hier meer sprake van een stunt!
Dat het filmbedrijf zo'n vijf en twintig jaar geleden nog wel eens in
staat was de televisie te overtroeven werd door Centrafilm in sa
menwerking met het toenmalige Cineac-concern bewezen.
Wat was namelijk het geval? In 1966, het kan ook een jaar eerder
of later geweest zijn, werd er in de Verenigde Staten gebokst om
de wereldtitel zwaargewicht professionals, tussen Cassius Clay
(later noemde hij zich Muhammed Ali) en Floyd Patterson. De
Cineac-Theaters waren toen nog z.g. journaal-theaters.
Toen enige dagen vóór de match bleek, dat noch de NTS (voorlo
per vande huidige NOS) noch een van de andere omroepen, een
uitzending aan dit gevecht zou wijden, was men bij het Cineac-
Concern in een reportage zeer geïnteresseerd.
Centrafilm had uit de vakpers vernomen dat er een reportage ge
maakt zou worden en nam kontakt op met de betrokkenen. Via te
lefoongesprekken en telegrammen verzekerde Centrafilm zich van
de rechten voor Nederland.
In de eerste dagen na het gevecht werden de details afgerond en
vrijdagmiddag om 4 uur arriveerde op Schiphol het negatief van
de 17 minuten durende reportage, waarin de hoogtepunten van
het gevecht, o.a. de zesde en twaalfde ronde, waren opgenomen.
De inklaring vond met voorrang plaats en om ongeveer 6 uur arri
veerde het negatief bij Haghefilm in Den Haag.
Dat concurrerende firma's konden samenwerken in het belang van
het bioscoopbedrijf, werd toen tot ieders genoegen bewezen.
N.V. Haghefilm drukte de benodigde kopieën af, die in de loop van
vrijdagnacht gereed waren. Ze werden zaterdagmorgen vroeg bij
Titrafilm in Amsterdam bezorgd voor de ondertiteling.
Dank zij deze voortreffelijke coördinatie van werkzaamheden kon
de film in de eerste avondvoorstellingen in alle grote plaatsen
worden vertoond.
Het Nieuw-Weekblad voor de Cinematografie schreef boven het
geplaatste verslag: "Een goede beurt voor het Nederlandse film
en bioscoopbedrijf!"
Ook commercieel werd het een zeer aantrekkelijk succes, daar de
film in praktisch elke plaats werd vertoond. Ditmaal evenwel tegen
een extra-filmhuur of percentage-afrekening.
MISSER
Assassination
Films aankopen is altijd een van de moeilijkste taken van de film
verhuurder geweest, niemand is er ooit in geslaagd alleen maar
succesfilms uit te brengen. De eerste die zo'n feilloze keuze kan
maken, kan na een paar jaar werken gaan rentenieren.
Kennis en intuïtie; het in de vingers hebben; de stemming van de
dag, spelen bij het beslissen over de aankoop van een film een
doorslaggevende rol.
Ook de condities zijn natuurlijk belangrijk. De ene filmverhuurder
wenst geen grote financiële risico's te nemen of de middelen ont
breken. Ook kan de een beter of sterker onderhandelen dan de an
der, waardoor garantie of royalty, al dan niet beduidend, omlaag
kan worden gebracht.
23
