Nieuwe ontwikkelingen voor de cabine
Dolby introduceert digitaal geluid
2000 Watt Xenon als vervanger van 1600 Watt nu leverbaar
20 juni 1991 presenteerde Dolby Labaratories Inc. in de Todd A0
East Studios te New York het nieuwe Dolby SR-D digitaal filmge-
luidsysteem aan de filmindustrie. Het systeem moet wedijveren
met Cinema Digital Sound dat vorig jaar werd geïntroduceerd
door Eastman Kodak en Optical Radiation Sound.* Nadat het
Dolby SR-D systeem in Los Angeles was gedemonstreerd, mocht
Europa kennis maken op 7 en 10 juli 1991. Er werden twee de
monstraties gegeven in het Odeon Theatre te Londen. Middels de
geruchtenlijn hadden wij in Nederland kennis kunnen nemen van
de ontwikkelingen bij Dolby, waarbij men de digitaal-geluidsband
dacht onder te brengen tussen de perforaties. Een plaats die bin
nen de technische kringen in ons land vragen opriep. Daarom be
gaven wij ons enigszins sceptisch naar Londen op 10 juli. In zijn
welkomswoord verklaarde Ray Dolby dat hij op de hoogte was
van de gemengde gevoelens die men had over het Dolby SR-D
systeem. Hij benadrukte dat de door Dolby toegepaste combinatie
Analog SR
Soundtrack
Digital
Soundtrack
van een analoog Dolby-SR band met een Dolby digitaal band, ge
lijktijdig langs optische weg op de filmkopie aangebracht, de keu
ze voor het systeem zal vereenvoudigen. Het systeem biedt meer
dere gebruiksmogeljkheden voor zowel de filmproducent als voor
de bioskoopexploitant. De toepassingsmogelijkheden van een
Dolby SR-D 35mm kopie kunnen een belangrijk verkoopargument
zijn. Wanneer het systeem wordt geaccepteerd door de distribu
teur en door de exploitant, dan kan het systeem de oplossing
brengen voor een zuivere, onverminkte weergave van filmkopieën
die reeds enige tijd in roulatie zijn. Een Dolby SR-D 35mm kopie
kan worden weergegeven met stereo 6 kanaalsdigitaalgeluid;
Dolby stereo SR 4 kanaals-analooggeluid en met traditioneel
mono geluid. De aanschaf voor speciale kopieën bestemd voor
geselecteerde theaters is niet langer noodzakelijk. Move-over-pro-
blemen met speciale filmkopieën doen zich niet meer voor. Bij de
demonstratie werd gebruik gemaakt van filmfragmenten uit
"Silence Of The Lambs", "Jacob's Ladder", "The Hunt For The Red
October" en "The Abyss". Deze fragmenten werden door David
Gray "remixed" voor digitaal weergave.
Dolby SR-D zal voorlopig alleen worden toegepast op 35mm film.
Joan Allen verklaarde dat er geen plannen zijn om het systeem
ook toe te passen voor weergave van 70mm films. Alleen wanneer
bij de produktie van nieuw op te nemen films gebruik wordt ge
maakt van 65mm camera-negatieffilm is Dolby bereid het systeem
te bewerken voor de 70mm film. Het vorig jaar geïntroduceerde
CDS-systeem werd ontwikkeld voor 70mm film en toegepast bij
"Dick Tracy" en "Days Of Thunder". Pas later werd het systeem
toegepast op 35mm film bij "Flatliners", "Edward Scissorhands" en
"The Doors". Hiervoor moesten wel speciale CDS-kopieën gemaakt
worden omdat bij dit systeem op de plaats van de analoogband
een digitaalband wordt aangebracht. Bij het Dolby SR-D systeem
wordt de toegevoegde digitaalband gelijktijdig met de analoog
Dolby SR-band tijdens het optisch printen aangebracht. De ana
loogband blijft hier op de traditionele plaats naast de beeldopteke
ning, terwijl de digitaalband wordt aangebracht op de plaats tus
sen de perforatiegaten van de film. Oorspronkelijk zocht men naar
de mogelijkheid om de digitaalband tussen de beelden op de film,
dus op de kaderlijn, aan te brengen. Maar omdat bij cinemascope-
kopieën een beeldlijn ontbreekt, leverde dat problemen op. Zo
kwam men op het idee om de digitaaloptekening tussen de perfo
raties te plaatsen. De digitaal-informatie wordt 22 seconde eerder
uitgelezen dan de aftasting van het analooggeluid. Hierdoor is het
mogelijk om bij een eventuele beschadiging van de digitaalband
op de projektiekopie, terstond over te schakelen naar weergave
van de analoogband. De installatie doet dit volledig automatisch
wanneer een correcte uitlezing door een beschadiging onmogelijk
wordt, waardoor er een verminkte weergave dreigt. Zodra de digi
taallezer een beschadiging niet langer waarneemt en er weer een
optimale uitlezing mogelijk is, wordt automatisch teruggeschakeld
naar digitaalweergave. Dolby SR-D is voor de bioskopen die reeds
beschikken over een Dolby SR installatie ongetwijfeld een "veilig"
systeem om een storingsvrije weergave te bereiken met een su
blieme geluidskwaliteit. Voor de weergave van Dolby SR-D is een
extra geluidslezer op de projektor noodzakelijk, terwijl aan de be
staande Dolby Stereo SR installatie enige extra's dienen te worden
aangebracht. Inmiddels is er door Dolby reeds een CP65 op de
markt gebracht die volledig is ontwikkeld voor de weergave van
33
