HARD EN ZACHT
GEKLEURD ZWART/WIT
Men merkte al snel dat de toevoeging van kleur aan het bewegen
de beeld het realisme ervan zou doen toenemen, maar aan het be
gin van deze eeuw was er geen geschikte methode van kleurenfo
tografie. De eenvoudigste oplossing was het handmatig aanbren
gen van kleur, beeld voor beeld.
Om te kunnen voldoen aan de groeiende vraag naar gekleurde ko
pieën, bewerkte het bedrijf Pathé in 1905 een methode die ge
bruikt werd voor het inkleuren van ansichtkaarten. Voor het
Pathécolour systeem werden eerst meerdere kopieën van de film
gemaakt, waarvan, beeld voor beeld, die vlakken werden uitgesne
den die een bepaalde kleur moesten krijgen. Na het vervaardigen
van de zogenaamde stencils, soms wel zes voor evenveel ver
schillende kleuren, werd de emulsie van de film verwijderd en
werden de stencils stuk voor stuk door een verfmachine geleid in
combinatie met een positieve kopie. De verf die door de gaten in
de stencils op de positieve kopie terecht kwam, kleurde alleen die
delen van het beeld die daarvoor bestemd waren.
Ook andere, minder selectieve, technieken om een algemeen kleu
reneffect te produceren werden gebruikt. Bij 'tinting1 werd het
zwart/wit beeld van een kleurlaag voorzien door de film te spoelen
in een kleurstof. De andere methode was het 'tonen' van het
beeld. Bij deze techniek werd het gewone zilver uit een zwart/wit
beeld omgezet in een kleurenbeeld, waarbij de lichtste tinten wit
bleven. In het geval van door 'tinting' gekleurde films bleef het
beeld zwart/wit terwijl het bedekt werd door een kleurlaag die ook
de highlights kleurde.
Aanvankelijk werd gekleurd materiaal in zwart/wit geconserveerd
vanwege de houdbaarheid van kleurmateriaal. Maar een aantal ar
chivarissen en veel filmhistorici vonden dit onvoldoende.
Haghefilm heeft vroegtijdig op deze ontwikkeling ingespeeld. Door
veel te experimenteren met het conserveren op kleurmateriaal en
het verfijnen van de technieken hebben het Nederlands Film
museum en Haghefilm hun huidige positie weten te veroveren.
BEZIELING
Toch zou die plaats niet bereikt zijn zonder de bezieling van een
aantal mensen bij beide instellingen. Genoemd moeten worden
van de zijde van het Filmmuseum: Herman Greven, hoofd van de
technische afdeling, en zijn staf. Aan de kant van Haghefilm zijn
dat Juan Vrijs en Johan Prijs, conserveringsspecialisten (en me
deoprichters) van Haghefilm, en hun medewerkers.
Ook het vertrouwen dat de eerder genoemde archieven van de
RVD en het NOB in Haghefilm stellen is van fundamenteel belang
voor haar erkenning in de nationale en internationale wereld van
filmarchieven.
Willem H. Kerkhof
En wij zijn er toch allemaal van overtuigd dat een goede film in
een goed geoutilleerde bioscoop alle andere vormen van audio-vi-
sueel amusement overtreft?
Uiteindelijk zal de konsument beslissen of hij zijn geld hiervoor
over heeft. Aan de bedrijfstak is het om te zorgen voor een perfek-
te ambiance, nieuwe films op de tijd dat het publiek ze wil zien en
een attitude-wijziging van de konsument.
De konsument moet zich gaan afvragen: "Waarom ga ik eigenlijk
niet naarde bioscoop?".
Voor een dubbeltje per bezoeker (dat uiteindelijk een kwartje op
kan leveren) kan de hele branche op de eerste rang zitten, als men
maar wil.
Ik verzoek dan ook iedereen die konstruktieve ideeën aan kan dra
gen te reageren, zodat er een zinvolle diskussie op gang kan ko
men.
Piet Davelaar
De heer van den Berg schreef in het juninummer van FILM over
de opkomst in de late jaren zestig van de sexuele voorlichtings
film. Onherroepelijk wordt daarmee weer een heel register van
herinneringen aan een speciaal genre opengetrokken.
Onvermijdelijk kwamen die goed bedoelde werkjes bij menigeen -
gewild of ongewild - zinneprikkelend over (de dia-roof is er een
bewijs van) en dat had invloed op de toeloop. Er was een deur
naar de eerlijkheid opengezet, maar er is nauwelijks een tijdmarge
waar te nemen tussen Oswald Kolle en b.v. Kurt Nachmann, die
het dagboek van de beroemde prostituee Josephine Mutzenbacher
in 1970 verfilmde op een nog vrij serieuze, biografische manier.
In 1969 had men al brutaal gebruik gemaakt van de 'gezonde
openhartigheid' met "Willst du ewig Jungfrau bleiben?" (en je bent
toch al 15!), en allerlei schakeringen kwamen aan bod.
De soft porno werd o.a. aangeboden in de Frau Wirtin-filmpjes
(1970 -1974) van Franz Antal met de pikante Terry Torday in de
hoofdrol, echter al gauw gevolgd door de meest plompe exhibi
ties, ofwel de harde porno.
De 'Schulmadchen' en 'Hausfrauen' hadden vanaf 1970 altijd
maar weer hetzelfde te 'rapporteren' en de jongsten - de school
meisjes dus - hielden het het langst en tot vervelens toe vol. De
Amerikaanse tekenfilm "Fritz the Cat" stak in 1972 geestig de
draak met 'alles tonen'.
Fantasieloos grof ging het toe in de treurige Beierse film
"Liebesgrüsse aus Lederhosen" uit 1973, welke echter een 'succes
fou' beleefde door de slim gekozen titel "Vrolijke ontucht in Tirol".
Voorlopig werd 'Tirol' dan ook overal bijgesleept.
We gingen in het begin nog braaf naar de persvoorstellingen en
wijdden een heuse recensie aan het geboden produkt. Maar het
werd veel te saai en vooral te grof. Wie had ooit kunnen denken,
dat sex zó stomvervelend kan zijn, als het maar eindeloos in clo-
se-up herhaald wordt.
De porno-theaters, die vroeger middelmatige tot goede films had
den vertoond, deden echter in de harde business goede zaken.
Een grappig detail is, dat het Rotterdamse 'Centraal', nadat het op
porno was overgegaan, als eerste 65+ reductie gaf. Grijsharigen
konden één middag per week voor een kwartje een entree-bonne
tje van de Bejaardenbond krijgen en wachtten - blijkbaar sans-
gêne - op hun beurt tussen de vitrines met naaktfoto's. Wel wer
den er aanvankelijk stripjes op edele delen geplakt.
Nu zijn de porno-bioscopen bijna allemaal gesloten of naar de
filmkunst teruggekeerd. Centraal Rotterdam is een goktent gewor
den en Palace Arnhem vertoont 'Movies'-films.
De opwinding wordt, naar men zegt, nu geboden op video voor de
huiskamer. Daarover zou nog heel wat te flilosoferen zijn.
Jacqueline Wijchers
Commercieel Directeur Haghefilm.
Vervolg van pagina 31)
(op persoonlijke titel)
42
