KOPIEVERNIETIGING WORDT KOPIERECYCLING Filmpiraterij Filmpiraterij veroorzaakt wereldwijd een schade van naar schatting meer dan 2 miljard gulden per jaar. Gespecialiseerde bedrijven als Film Processing Corporation, beter bekend als FPC, zorgen al meer dan 40 jaar via 'certiticates of destruction' (vernietigingscer tificaten) voor betrouwbare vernietiging van alle beeldbanden en geluidsregistraties en ander door auteursrechten beschermd ma teriaal. Kodak heeft dit unieke bedrijf in 1987 overgenomen om aan de vraag vanuit de filmindustrie naar het milieutechnisch verantwoor de vernietiging van afgedankte filmkopieën te kunnen voldoen. FCP beschikt over fysieke en chemische technologie om de dage lijkse stroom van filmkopieën uit de gehele wereld verantwoord te kunnen vernietigen. Minder dan 1% van het huidige kopie-aanbod bestaat uit polysterkopieën. Vanwege de willige markt voor het gereinigde triacetaat, vindt de vernietiging plaats tegen zeer gerin ge kosten voor de filmdistributeur. Een soortgelijke markt voor re- cycled polyester ontbreekt echter. De vernietigingskosten voor polyester drager bedragen circa 40 gulden per filmkopie. Vandaag-de-dag is het besef dat de grondstoffen voorraden op aarde beperkt zijn groterdan ooit. Dit bewustzijn en de publieke opinie inspireert vele fabrikanten tot het produceren van goede ren, welke 'recyclable', 'geschikt voor hergebruik' en 'milieuvrien delijk' zijn. Maar zelfs het meest milieuvriendelijke produkt vergroot uiteinde lijk de afvalstroom zolang een mechanisme voor inzameling, ver werking en recycling ontbreekt, in tegenstelling tot polyester be staat voor het recyclen van triacetaat bioskoopfilm een dergelijk mechanisme. Indien de filmindustrie zou overstappen op distributie van filmko pieën op polyester drager, dan zou dat aanzienlijke gevolgen heb ben voor het milieu en verhogend werken op de distributiekosten. Milieu Een vergelijking tussen triacetaat en polyester vanuit het milieu standpunt geeft het volgende beeld. De ruwe grondstof voor de produktie van triacetaat is hout. Een vervangbare grondstof. Polyester wordt echter uit olie gewonnen, geen onuitputtelijke grondstof. De fabricage van polyester is een uiterst energie-intensief proces. Het vraagt dezelfde grondstoffen als de fabricage van PET-flessen (dimethyl terephthalate wordt gecombineerd met ethylene glycol waardoor polyethylene terepht halate, kortweg PET, ontstaat). De fabricage van triacetaat drager is zodanig, dat 97% van de stoffen welke nodig zijn kunnen worden gerecycled. Naar ver wachting zal in 1995 zelfs 99% worden teruggewonnen. Voor de vernietiging van filmkopieën zijn drie gangbare methoden: storten, verbranden en recycling. Hoewel het storten van filmkopieën niet milieubedreigend is (geen bodemverontreiniging), is door de fysieke omvang van een bio skoopkopie en de veelheid van kopieën de stortcapaciteit een pro bleem alsmede het risico van piraterij. Verbranding is zeker niet de meest aangewezen vernietigingswij- ze. Overigens zijn er bij verbranding geen belangrijke verschillen aan te wijzen in de gevolgen voor het milieu tussen polyester en triacetaat. De milieurisico's hebben meer te maken met het type verbran dingsinstallatie dan met het materiaal zelf. Bij een goed ontworpen en opererende installatie is de invloed op het milieu minder. Recycling is zowel voor triacetaat als voor polyester mogelijk, de manier waarop verschilt echter aanzienlijk. Triacetaat filmkopieën worden eerst geïnspecteerd, waarbij leaders, lassen, kernen en spoelen worden verwijderd. Omdat po lyester inert is voor de chemicaliën die bij de recycling van triace taat worden toegepast, wordt polyester hier als verontreiniging beschouwd. Om polyester uit het triacetaat recycling proces te verwijderen moeten dus kosten worden gemaakt. De tweede stap van het triacetaat recyclingsproces is het verdelen van het gesor teerde materiaal in hanteerbare porties. Deze worden eerst schoongespoeld om de ongewenste emulsie en kleurkoppelaars te verwijderen. De resterende porties worden dan gemengd met de juiste oplosmiddelen, waardoor een stroperige massa ontstaat, die opnieuw als filmdrager kan dienen. Het recyclen van polyester vindt plaats door het z.g. 'methanoly- sis' proces. De 'output' van dat proces is Ethylene Glycol en Dimethyl Tereplthalate, de ruwe componenten van PET. De thans beschikbare capaciteit voor het recyclen van polyester op de wereld is maar nauwelijks voldoende voor het huidige om vangrijke aanbod van polyester, met name van ontzilveringsbedrij- ven. Nog steeds zijn er stemmen binnen de filmindustrie, die pleiten voor polyester kopieën. Hetgeen leidt tot de volgende vraagstel ling: Is verandering ook een verbetering? Technische veranderingen moeten tenminste meetbare verbeterin gen van bestaande systemen inhouden om algemeen te worden geaccepteerd. Op de vraag of dit met polyester het geval is, ver dienen de volgende punten de aandacht. 1) Zijn alle vragen rond de fysieke eigenschappen van polyester geëvalueerd? Biedt polyester werkelijk belangrijke voordelen voor de levensduur van een film, of wordt het ene probleem gewoon door het andere vervangen? 2) In de meeste gevallen bieden de huidige anti-piraterij maatrege len voldoende garantie voor bescherming van het auteursrecht. Als de filmindustrie morgen massaal op polyester zou over schakelen, waar zou de recycling dan moeten gaan plaatsvin den? 3) Wereldwijd werd in 1990 in totaal ruim 11 miljoen kilo aan filmkopieën geproduceerd. Als hergebruik van dat materiaal niet mogelijk is, waar blijft dat dan? Storten? Verbranden? Wie betaalt de kosten? Op dit moment zijn er meer vragen dan antwoorden. Tot voor enkele jaren terug bestond de mogelijkheid filmko pieën aan te bieden aan de vuilverbrandingsovens in Alkmaar en Zaanstad, waar zij apart werden verbrand. Toen deze wer den gesloten is geen vuilverbrandingsinstallatie bij machte de kopieën tegen een aanvaardbare prijs te vernietigen. Daarbij kwam twee jaar geleden een uitsprak van Het Ministerie van V.R.O.M., die bepaalde dat filmkopieën tot chemisch afval ge rekend moet worden. Veel verhuurders konden hun filmmateriaal niet meer kwijt. Sinds kort bestaat de mogelijkheid filmmateriaal naar Film Processing Corporation te verzenden via de Filmcentrale Nieuwegein. Enkele zeecontainers met filmkopieën, trailers, teasers, enz. zijn al onderweg naar Amerika. De Filmcentrale Nieuwegein verzorgt tevens de afgifte van ver nietigingscertificaten. Voor meer informatie Filmcentrale Nieuwegein, W.van Breene, tel. 03402 - 70235, fax: 03402 - 70241. 17

Historie Film- en Bioscoopbranche

Film | 1991 | | pagina 17