WAT STELT VOOR? Over de waarde en de betekenis van het teken de zogenaam de copyright notice, bestaan in de praktijk nogal wat misverstan den. Zo menen velen dat een werk, of dat nu is een filmscript, een boek of een televisieprogramma, auteursrechtelijk beschermd is als het -teken er maar bij vermeld staat. Onbreekt dit teken, dan is volgens die redenering het werk dus niet auteursrechtelijk beschermd. Deze gedachtengang is onjuist. In Nederland is aan het ontstaan van auteursrecht geen enkele formaliteit verbonden: het auteurs recht is "vormvrij". Enerzijds klinkt dit heel makkelijk en hoopvol, anderzijds weet de maker c.q. schepper van een werk van tevoren nooit zeker of zijn werk voor auteursrechtelijke bescherming in aanmerking komt. Stel dat A een filmscript heeft geschreven en vervolgens meent dat het filmscript van collega B wel erg veel op het zijne lijkt, dan kan A niet méér doen dan zich tegenover B be roepen op zijn auteursrecht en stellen dat B daarop inbreuk maakt. Of A zich terecht op zijn auteursrecht beroept en zo ja of B het au teursrecht van A heeft geschonden, zijn vragen die bij het uitblij ven van een minnelijke oplossing door de rechter beantwoord moeten worden. Dan pas wordt voor het eerst getoetst of het be treffende werk voldoende oorspronkelijkheid bezit om aanspraak te kunnen maken op auteursrechtelijke bescherming. Zolang de maker dus niet geconfronteerd wordt met (vermeende) inbreuken op zijn werk (en omgekeerd: niet geconfronteerd wordt met claims van anderen die menen dat hij inbreuk maakt op hun auteursrecht) kan hij in de veronderstelling blijven verkeren dat hij auteursrecht bezit, hoe onrustig dit bezit ook is. In Nederland dient de copyright notice dan ook meer als waar schuwing: pas op, hierop rust auteursrecht! Is dus het vermelden van een copyright notice in Nederland en de overige landen in Europa niet noodzakelijk, in de Verenigde Staten geldt deze formaliteit wel: op alle exemplaren van het werk dient vanaf de eerste openbaarmaking het -teken te worden vermeld met het jaartal van eerste publicatie en de naam van de auteurs rechthebbende. Blijft de vraag hoe in Nederland bewezen kan worden dat men de maker c.q. auteursrechthebbende op een werk is, nu - anders dan bij bijvoorbeeld merken of octrooien - voor auteursrechten geen registratieplicht geldt. Hoewel vaak op of aan het werk wel te zien is wie de maker is en wanneer het werk is gemaakt, zijn er ook gevallen denkbaar waar bij dit minder duidelijk is; te denken valt aan bedenkers van (t.v.)spelletjes en meer in het algemeen aan diegenen die hun (niet beschermde) ideëen op papier hebben uitgewerkt. Om nu te voorkomen dat anderen met deze voor productie gereed liggende concepten aan de haal gaan, zou de auteur ertoe kunnen overgaan zijn werk via een beschrijving of afbeelding te laten registreren met zichzelf als maker. Dit kan gebeuren zowel bij de notaris als bij de Inspectie der Registratie en Successie die in de meeste gro tere gemeenten is gevestigd. Deze registratie betekent niet dat het werk auteursrechtelijk beschermd is (dit bepaalt de rechter in een concreet geval) maar wél kan deze registratie voor de toekomst ingeval van inbreuk de bewijsvoering vergemakkelijken. Indien er bijvoorbeeld verschil van mening bestaat over wie als eerste het betreffende werk heeft gemaakt, kan de datum van registratie gel den als ontstaansdatum van het werk. Zij die tot dusverre dachten over auteursrechten te beschikken, moeten dit vooral blijven denken. Ter onderstreping van hun over tuiging kan vermelding van het copyright-teken geen kwaad. Maar méér betekenis moet aan dit teken niet gehecht worden. Elsbeth Polak Elsbeth Polak is advocaat te Amsterdam, verbonden aan het kantoor Hoeker Rueb Doeleman, en is tevens bestuurslid van de Nederlandse Filmdagen. The Evil Empire (U.I.P.). 45

Historie Film- en Bioscoopbranche

Film | 1991 | | pagina 43