MEEVALLERS
RAS
I
NIETS
TE MELDEN
Ml
Paula Wessely
Dat de Nederlandse titel voor een film belangrijk, zo niet doorslag
gevend voor het sukses kan zijn, mag voldoende bekend zijn.
Een typisch voorbeeld daarvan is "Das Licht der Liebe", een
Oostenrijkse film uit 1954. De hoofdrol werd gespeeld door de
Oostenrijkse actrice Paula Wessely, die in de jaren dertig bekend
heid kreeg. Ze studeerde in Wenen aan het beroemde Reinhardt-
Seminar en maakte in 1924 haar debuut als toneelactrice. Haar
filmdebuut volgde in 1934 in "Maskerade" van Willy Forst. Het was
Frost's tweede film als regisseur en werd een wereldsukses.
"Maskerade" vormde het begin van een grote filmcarrière voor
Paula Wessely. De films waaraan zij meedeed waren niet talrijk,
want het toneel bleef haar grote liefde, maar ze waren stuk voor
stuk van grote klasse en vrijwel allemaal ook commercieel sukses-
vol.
Na de inlijving van Oostenrijk bij Nazi-Duitsland in 1938 beperkte
zij haar filmrollen. In 1939 maakte zij "Maria llona" onder regie van
Geza von Bolvary met als tegenspeler Willy Birgel. In 1940 volgde
"Ein Leben lang" onder regie van Gustav Ucicky, waarin ze op
nieuw schitterde. Haar tegenspeler in deze film, Joachim
Gottschalk, deed nauwelijks voor haar onder.
In 1941 werd één van de weinige, uitgesproken Nazi-propaganda
films uit het geannexeerde Oostenrijk gemaakt. Het was
"Heimkehr", ook weer onder regie van Gustav Ucicky. De film han
delde over de "onderdrukking van de Duitse minderheden in
Polen" en was van hoog artistiek niveau. Daardoor en door de in
drukwekkende vertolkingen van de overige acteurs, o.w. Peter
Petersen, Elsa Wagner, Ruth Helberg, Attila Hörbiger (echtgenoot
van Paula Wessely), Carl Raddatz en Oscar Wernicke, had de film
een gevaarlijke propagandistische invloed in die dagen.
Tijdens de oorlogsjaren maakte Paula Wessely alleen nog "Die klu-
ge Marianne" in 1943. Hans Thimig voerde de regie. In dit, welis
waar wat toneelmatige, maar niettemin amusant verfilmde blijspel
bleek zij ook in dat genre een topactrice te zijn.
Na het einde van de oorlog en de herwonnen onafhankelijkheid
van Oostenrijk, begon in 1948 haar tweede suksesperiode. Onder
regie van Karl Hartl maakte zij "Der Engel mit der Posaune". Naast
haar weer een imposante rolbezetting met Atilla Hörbiger, Paul
Hörbiger, Hedwig Blaibtreu, Helene Thimig, Oscar Werner, Curd
Jürgens en Maria Schell.
De film geeft een verslag van het wel en wee van de klavecimbel-
bouwende familie Alt in het Wenen aan het einde van de vorige
eeuw. Het sukses was groot. Zo groot zelfs, dat producent
Alexander Korda regisseur Karl Hartl naar Engeland haalde om
een engelstalige versie te maken, "The Angel with the Trumpet".
Na in 1950 nog de internationaal minder bekende films "Cordula"
en "Vagabunden der Liebe" te hebben gemaakt, volgde in 1953
"Ich und meine Frau" met weer haar echtgenoot Attila Hörbiger als
tegenspeler. Ze hadden samen inmiddels een produktiemaat-
schappij opgericht en maakten hun films nu in eigen beheer.
In Nederland was "Ich und meine Frau" minder suksesvol, ver
moedelijk omdat men Paula Wessely als drama-actrice kende en
aan haar rol in het lichtvoetige genre eerst moest wennen.
Maar dan volgt in 1954 "Das Licht der Liebe"! Een typisch na-oor-
logsverhaal. Een jongetje speelt tussen de puinhopen van gebom
bardeerde huizen. Een achtergebleven granaat ontploft en het jon
getje wordt blind. De moeder offert haar ogen op om haar kind
weer te kunnen laten zien en het een normale toekomst te bieden.
Drama in optima forma dus. Eigenlijk waren we bang dat de film
te dramatisch was voor Nederlandse begrippen en wellicht ook te
Duits (of in dit geval te Oostenrijks).
Bovendien was de titel "Das Licht der Liebe" voor Nederland ook
niet erg geschikt. Tientallen Nederlandse titesl werden op papier
gezet, maar er was er niet één bij die voldeed. Tijdens een bespre
king werd de opmerking gemaakt "zolang de première-datum nog
niet vaststaat, is een Nederlandse titel niet urgent".
Daarmee werd de Nederlandse titel én het sukses van de film ge
boren! Het werd: "Zolang je nog een moeder hebt", een bijna me
lodramatische titel, op het eerste gezicht moeilijk als commerciële
titel verkoopbaar. Een alternatief werd niet gevonden en dus bleef
het noodgedwongen deze titel.
Het was een noodgreep die een gouden greep bleek te zijn. De
film werd een grandioos sukses, vooral bij de vrouwelijke bezoe
kers. Er is tijdens de voorstellingen menig traantje geplengd!
De 'noodsprong' werd dus een reuze meevaller!
MISSER
R.A.S.
De vaststelling dat een manke
ment aan een projector de com
merciële resultaten van een film
ingrijpend kan beïnvloeden, lijkt
wat ver gezocht. Toch is dit een
keer voorgekomen.
We hadden een film aangekocht,
"RAS. Rien a signaler", die zich
afspeelde tijdens de Algerijnse
oorlog. Op grond van de inhoud
en de artistieke kwaliteiten hoorde
de film thuis in de categorie art-
house-films, zoals destijds de
films die alleen maar konden wor
den uitgebracht in theaters als De
Uitkijk, Leidscheplein (ter ziele) en
Kriterion werden aangemerkt. Na
het in gebruik nemen van de in-
bouwtheaters draaide ook City 2
dit genre.
Wanneer een art-house-film aan
sloeg, konden de opbrengsten be
hoorlijk hoog oplopen en met die
van een commerciële film concur
reren.
"RAS." was de eerste Franse film,
in 1973 gemaakt onder regie van
Yves Boisset, die de Algerijnse
oorlog tot onderwerp had.
Het verhaal speelt zich af in 1966
wanneer de eerste Franse dienst
plichtigen naar Algerije worden
uitgezonden. De opleiding is
zwaar. De onwil om zich aan de strenge discipline te onderwerpen
is sterk en het verzet van de jonge militairen tegen de leiding fel.
Ondanks die ongunstige sfeer en stemming weet de commandant
met harde hand en ijzeren discipline van de recruten een elite
corps te maken.
De film kwam uit in 1973 en het City-concern sloot de film af voor
gevangenen worden gefolterd
een soldaat deserteert,een
ander vermoordt zijn sergeant
maar van alle fronten ter
wereld is er meestal
[RIEN A SIGNALER J
EEN FILM VAN
met
EURO CENTKtFILM
YVtS BOISSET
.IACQUIS SPKSStfl
.lACOUES WEBEH
IF BALMER
rmiiPPE IEROY
MICMll PEBEYIOM
31
