Vrouwen in het Vak: EMMY JANSSENS Coördinator Stichting Video Veilig In FILM doet Emmy Janssens, coördinator piraterij-bestrijding van o.a. de videotak van de N.V.P.I., regelmatig verslag van de strafrechtelijke akties die de Stichting Video Veilig door middel van de Opsporingdienst Buma/Stemra en de politie onder neemt. De Stichting waakt over het auteursrecht dat op iedere film en dus ook video-cassette rust. In het kader hiervan had FILM een gesprek met deze ervaren 'vrouw in het vak'. "Ik ben wat je noemt een herintreedster", ant woordt Emmy Janssens op de vraag hoe ze in haar huidige tunctie te recht is gekomen. "Veertien jaar geleden zei ik langs m'n neus weg tegen Willem van Roosmalen, die toen nog met zijn distributie bedrijf Gofilex Film in Driebergen huisde, dat ik - nu de kinderen niet meer al mijn aandacht opeisten - zin zou heb ben part-time te wer ken. Tot mijn verbazing kon ik een paar maan den later beginnen als assistente van de direc tie-secretaresse. In 1979 verhuisde Gofilex Film naar een gloednieuw pand in Nieuwegein en ik verhuisde mee; mijn part-time baan groeide gaandeweg uit tot full-time. Hetzelfde pand in Nieuwegein bood ook onderdak aan Video Screen, onder leiding van Harry van Denderen, een van de eerste video-distributeurs in Nederland. Al spoedig kwamen een aantal distributeurs, waaronder Theo van der Schaaf - nog steeds aktief bij Movies Select Video - tot het be sluit dat een belangenvereniging van videodistributeurs onmis baar was; De N.V.V.D. (Nederlandse Vereniging van Video-distri buteurs) werd geboren." "Van het begin af aan", vervolgt Emmy,"notuleerde ik de vergade ringen van de N.V.V.D en raakte dus aardig op de hoogte van de problemen die er speelden. Aangezien er in Nederland een organisatie bestond voor produ centen en importeurs van geluidsdragers, de N.V.P.I, lag het voor de hand de N.V.V.D. daar onder te brengen. In 1985 trad ik als coördinator piraterij-bestrijding in dienst bij de N.V.P.I.. De kennis die ik bij Gofilex Film had opgedaan met betrekking tot de film distributie kwam me nu goed van pas!" Wat waren de specifieke problemen bij de piraterij-bestrijding in de beginjaren van de video? Emmy: "Eind jaren '70, begin jaren '80 was video een nieuwtje. De belangstelling van de consument was groot en videotheken verre zen als paddestoelen uit de grond. Iedereen kon, desnoods op een achterkamertje, een videotheek beginnen. Het probleem was dat het aanbod van films op video geen gelijke tred hield met de vraag. Illegaal kopiëren lag voor de hand en vond op grote schaal plaats. Nagenoeg alle videotheekhouders van het eerste uur geven nu ruiterlijk toe in die periode illegaal gewerkt te hebben. Overigens zijn de meeste van hen van het toneel verdwenen. Sommigen hebben in korte tijd enorme winsten vergaard en zitten nu hoogstwaarschijnlijk in een Lacoste-shirt op de Bahama's, an deren gingen aan de moordende concurrentie te onder. Die jaren zijn met één woord te typeren: hectisch. Illegaal kopiëren kan op twee manieren plaatsvinden: het kopiëren vanaf een legale band, de zg.back-to-back kopie of rechtstreeks vanaf een 35mm.kopie. In de beginjaren kwam dit laatste veelvul dig voor en dus was het zaak de gang van een 35mm.kopie stap voor stap na te gaan. Overal kon een lek zitten: bij de opslag, het vervoer, het ondertitelen, noem maar op. Het probleem werd van diverse kanten aangepakt: aan de kant van de videotheekhouder èn aan de kant van de film- en videodistributeur. Het is gebeurd dat een film donderdags in première ging en banden van dezelfde film al op zaterdag in omloop waren." Hoe gaat de opsporing van illegale banden in zijn werk en welke maatregelen kunnen tegen de verhuur van dergelijke cassettes ge nomen worden? Emmy: "Zeker in de eerste jaren kregen we veel tips van de video distributeurs, die vertegenwoordigers door het hele land hadden. Zij zagen en hoorden ontzettend veel. Verder waren veel tips af komstig van videotheekhouders zelf. Dat gebeurde soms uit broodnijd - waarmee je toen zeker altijd rekening moest houden - soms op grond van het feit dat een videotheekhouder zonder aan wijsbare reden zijn omzet in korte tijd enorm zag dalen. Ook wa ren sommige videotheken zo vrijmoedig via pamfletten reklame te maken of werden we op het spoor gezet, omdat een illegale cas sette per ongeluk bij de verkeerde videotheek werd terugge bracht. Al spoedig werd er door Justitie een verbod gesteld op het illegaal kopiëren en op het ompakken van videobanden. Dit laatste om le gale kopieën duidelijk van illegale kopieën te kunnen onderschei den. De bijbehorende strafmaatregelen waren aanvankelijk te laag: maximaal 25.000,- en een half jaar gevangenisstraf. Sinds vier jaar is de maximale straf opgetrokken tot 100.000,- plus twee jaar gevangenisstraf, alsmede afdracht van de gemaakte winst. Wanneer een tip op waarheid lijkt te berusten wordt de Opsporingsdienst van de auteursrechtorganisaties Buma/Stemra ingeschakeld, die in samenwerking met de plaatselijke politie tot onderzoek overgaat. Gelukkig is er door de jaren heen veel veran derd, maar in de begintijd moest de ME wel eens aan dergelijke akties te pas komen! Hoe is de situatie op de videomarkt op het ogenblik? Heeft er een verschuiving van problemen plaatsgevonden? Emmy: "De piraterij op de video-verhuurmarkt wordt nu goed be heerst. Het aanbod van de distributeurs is groot, het aantal video theken is drastisch gedaald en ook het 'peil' van de videotheek houders ligt hoger dan vroeger. Daar komt bij dat ook de consu ment kritischer is geworden. Met slechte kwaliteit, maar al te vaak kenmerkend voor illegale banden, wordt geen genoegen meer ge nomen. Bovendien nemen de distributeurs diverse voorzorgs maatregelen in acht. Zo moet sinds 1984 iedere cassette voorzien zijn van het N.V.P.I.-veiligheidszegel en de bekende leader, waarin gewezen wordt op de bescherming van het auteursrecht en de eventuele nadelige gevolgen die het afspelen van een illegale band kan hebben voor de recorder. Het komt weleens voor dat ik in pa niek gebeld wordt door iemand met de mededeling dat z'n recor der het begeven heeft! De afbeelding op het veiligheidszegel is praktisch niet na te maken en wordt bovendien regelmatig gewijzigd. 19

Historie Film- en Bioscoopbranche

Film | 1992 | | pagina 19