elgische
erichten
De Geest van Alva
Bij aanvang van deze Belgische
kroniek bekroop mij even de twij
fel of ik, omwille van mijn be
roepsbezigheden, wel geschikt ben om
een objectieve stem uit de Zuidelijke
Nederlanden te vertolken. Zeker nu
een en ander op de Antwerpse bio-
scoopmarkt in definitieve plooien lijkt
te vallen, en ik uiteraard betrokken
partij ben. Maar goed, je kan niet over
het beroep schrijven zonder er met je
neus op te zitten, en daar er in onze re
gio's geen professionele journalisten
zijn die zich ook aan het louter com
merciële aspect van de bios interesse
ren...
Antwerpen dus, en de laatste evoluties
in het cinemawereldje, evoluties die
niet enkel voor de Belgische markt,
maar zeer zeker ook voor een deel van
de Nederlandse een drastische ingreep
kunnen betekenen.
Donderdag 4 maart keurde de
Antwerpse gemeenteraad, na letterlijk
jaren gepalaber, de bouwaanvraag van
de NV Metropolis goed, teneinde aan
de noordelijke stadsrand een megabio
scoop (24 schermen) te openen.
Initiatiefnemers achter deze NV zijn de
families Bert-Claeys, de uiterst sukses-
volle exploitanten van o.a. de Gentse
Decascoop en uiteraard Kinepolis.
Eindelijk, zou je zeggen; de laatste
maanden immers verspreidden de
media allerlei indianenverhalen over
diverse investeringen in de Antwerpse
biossector. In zoverre zelfs dat on
langs te Berlijn diverse Nederlandse
collega's mij vroegen 'hoe het daar nu
al zat te Antwerpen?'. Moesten al deze
verhalen en plannen geconcretiseerd
worden, dan zou Antwerpen binnen
het jaar zowat 65 extra schermen
tellen.
Even de feiten op een rijtje...
Dat Antwerpen, België's tweede stad,
de slechtst scorende lokaliteit binnen
het nationale biosbestand is, heeft di
verse redenen. Initieel kan gesteld
worden dat veel, zoniet alles, valt te
herleiden tot de kwasi-monopolieposi-
tie die (de voor twee jaar baron gelau
werde) Georges Heylen te Antwerpen
bezet. De nu de 80 voorbijzijnde
Heylen bouwde ooit een meer dan ste
vig cinemarijk uit; de afgelopen 10 jaar
verbrokkelde het... De schamele con
currentie op Antwerpen deelde mee in
de malaise. Niet verwonderlijk dat
menig filmhaai naar Antwerpen lonkte
als een geile rijpe prooi. Vooreerst dus
Bert-Claeys, dan was er de breed-
smoelkikker uit de nationale filmwe
reld: Jan Verheyen. Verheyen is ie
mand die zich graag als 'Redder des
Vaderlands' aandient; bezeten door
het medium, schuwt hij er geen enkel
facet van. Dit maakt echter ook dat zijn
geloofwaardigheid soms in twijfel
wordt getrokken. Een voorbeeldje:
voor zijn tweede lange speelfilm plant
hij de adaptatie van Tom Lanoye's
"Alles moet weg". Zonder schroom
weet Verheyen deze homo-erotisch ge
kruide roman om te turnen tot een he
tero-story. Je moet immers aan de
kassa denken! En nu kondigt hij een
complex van 9 zalen aan, gesitueerd
aan de zuidelijke stadsrand. Mocht
Metropolis veel concurrentie voor
Verheyen's plan betekenen, kondigt hij
koudweg aan zijn tent tot een 'super
art-house' om te bouwen. Die 'super',
het zegt genoeg. Ach, aan alle vrienden
en collega's die ooit pogingen hebben
ondernomen om in niet voor de hand
liggende omstandigheden hun art-
house draaiende te houden: wat doen
wij met dergelijke uitlatingen? Juist.
Het ergelijke aan deze zaak is dat zo ie
mand als Verheyen de Vlaamse pers
achter zich krijgt én het toch reeds zo
flink geteisterde Antwerpse stadsbe
stuur, want dit ruikt naar cultuur. En
toen kwam de oude baron op de prop
pen, die pal op de Antwerpse De
Keyserlei met een multiplex van 15
zalen zou uitpakken. De volgende dag
publiceerde de lokale pers een ma
quette van zijn plannen. De geest van
Albert Speer doolt (in zoverre we dat
nog niet wisten) nog steeds te
Antwerpen. Tot daar deze 'petite his-
toire'. Zij bevat genoeg stof voor aar
dig wat afleveringen. Maar Metropolis,
waarvan gehoopt wordt dat tegen no
vember 8 zalen operatief zijn, zal nu te
Antwerpen verrijzen. Toen najaar 1988
Kinepolis opende, luidde dit een slijta
geslag in voor het Brusselse bioscoop
bestand. Van de 56 schermen, ver
spreid over 12 complexen, resten er
nu nog 36 in 7 complexen.
En dan dient geweten dat op een gege
ven moment slechts 4 complexen te
Brussel operatief waren, en dat een
art-deco-parel als de zaal Metropole -
met bas-reliëfs van Zadkine - onder de
sloophamers is verdwenen. Bovendien
richt Metropolis zich door zijn strate
gische implanting, naast de autostrade
uit Breda, sterk naar de Nederlandse
markt. Want dat gindse cinematoe
stand langer dan vandaag ziek is, is ge
weten. Evenzo is het geweten dat
Antwerpen tijdens de weekends een
Nederlandse enclave is. Neen, er wor
den geen doekjes om gewonden, de
Noordelijke Nederlanden dienen te val
len voor het geweld van Metropolis.
Of, hoe de geest van Alva nog steeds in
Antwerpen waart.
Tja, het valt me moeilijk om niet rech
ter en partij te zijn, maar nu bij het af
sluiten van deze eerste bijdrage, stel ik
vast dat ik deze regels met een cinema-
hart heb geschreven. Je weet wel, een
hart voor dat soort gebouwen, die om
wille van hun magie op allen van ons
een zekere fascinatie uitoefenen. Een
fascinatie die vaak sterker is voor het
gebouw en zijn omgeving dan voor het
getoonde in dit gebouw. Een fascinatie
die wordt gedeeld van Honolulu tot
Wladiwostok.
Een megapunt als Metropolis beant
woordt alvast niet aan deze fascinatie,
en zal meerdere betrokkenen tot
iets sombere toekomstperspectieven
nopen.
GEÏNTERESSEERD IN FILM?
Voor Hfl.70,- (BEF 1300,-) krijgt u FILM
8 maal per jaar toegezonden.
Betaling na ontvangst
van een acceptgiro.
Stuur een briefkaart met uw naam
en adres, onder vermelding van
'abonnement FILM' naar:
Nederlandse Federatie
voor de Cinematografie
Postbus 75048
1070 AA Amsterdam
Nederland
door Eric Kloeck
37
