In het hol van de leeuw
Bioscoop-, theater-, schouwburg
en congresmeubilair
MEER WETEN?
door Hans Beerekamp
Showroom, verkoop en informatiecentrum
Bemuurde Weerd O.Z. 10, 3514 AN Utrecht
Telefoon 030 - 730666 718448 717213
Filmers '65" was de naam van een
interviewbundel, samengesteld
door de destijds 21-jarige
Utrechtse psychologiestudent Ab van
Ieperen. Gefascineerd door de daden
drang van de mannen (en een enkele
vrouw) van de Hollandse 'nouvelle
vague' was Van Ieperen voor het blad
van de studentenvereniging Ignis
Prometheus met een aantal van hen
gaan praten. De stukken werden niet
geplaatst wegens een konflikt met het
bestuur van de vereniging over het re-
daktiebeleid, maar Huub Bals, publici
teitsmedewerker van de bioscoopon
derneming Wolff, had er lucht van ge
kregen en bood aan ze te kopiëren op
de Xerox van Wolff. Ondanks de be
perkte oplage kreeg de publikatie de
allure van een manifest, dat in 1983
herdrukt werd in de Gouden Kalfreeks
van de Nederlandse Filmdagen en ach
teraf geldt als de meest gezagheb
bende inventarisatie van een jonge ci
nema in wording.
"Filmers '93" is de naam van een pas
opgerichte pressiegroep, die zich met
een open brief richtte tot minister
D'Ancona om meer invloed van filmma
kers te krijgen op de formatie van het
nieuwe Filmproduktiefonds. Initiatief
nemer Johan van der Keuken was een
van de "Filmers '65", evenals mede-on
dertekenaar Wim Verstappen. Secre
taris van het gezelschap is weten
schapper Dorothee Verdaasdonk, te
vens auteur van een ander Gouden
Kalfboekje over De Eerste Golf van
Nederlandse filmers. Van toeval kan
bij de naamgeving dus geen sprake
zijn.
Wat is er gebeurd met de in 1965 door
Van Ieperen geïnterviewde jonge
Turken? Frans Weisz is naast Van der
Keuken en Verstappen de enige adhe-
rent van "Filmers '93". Cameraman
Gerard van den Berg vertrok naar
Duitsland, Pim de la Parra en Jan
Vrijman zijn nog steeds aktief, maar
jagen elk op hun eigen manier een on
afhankelijk model van filmproduktie
na. Kitty Courbois is gewoon actrice
geworden, die meer bij Gerardjan
Rijnders hoort dan bij een filmstro
ming. Nikolaï van der Heyde, Rob du
Mee en de toen al vreemde eend in de
bijt John Rosinga (die een verfilming
van "Ik, Jan Cremer" nastreefde) leiden
een min of meer buiten-filmisch be
staan. Auteur Van Ieperen voltooide
inmiddels zijn eerste lange speelfilm,
die op vertoning wacht, als het konflikt
met de producent naar ieders tevre
denheid opgelost is.
Net als "Filmers '65" is "Filmers '93"
een gelegenheidscoalitie van zeer uit
eenlopende figuren. We treffen daar
zeer oude rotten aan als Bert Haanstra
en Jan Wiegel broederlijk naast de al
lerjongste rebellengeneratie van Ian
Kerkhof, Paul Ruven en Matthijs van
Heyningen jr. Producenten als Rob
Houwer en Henk Bos, Suzanne van
Voorst en René Seegers, buitenstaan
ders als Lily van den Bergh en Olga
Madsen, of documentaristen als Frank
Scheffer en Hedda van Gennep, blijken
het eens te zijn over de noodzaak in
aktie te komen.
Als het zou gaan om de invulling van
bijvoorbeeld de samenwerking van het
nieuwe Filmproduktiefonds met de te
levisie, de verhouding tussen kunstzin
nige en commerciële produkties, de
manier waarop subsidieaanvragen be
oordeeld moeten worden of welk
ander heet hangijzer in de opzet van
de nieuwe regeling dan ook, zouden de
58 adherenten waarschijnlijk weer met
elkaar over straat rollen.
De bewonderenswaardige eensgezind
heid van de Nederlandse filmwereld
heeft slechts een enkele inzet: de film
ers van '93 willen gehoord worden, be
trokken worden, geraadpleegd, serieus
genomen. Niet alleen is dit een
(nieuwe) motie van wantrouwen aan
het adres van WVC, het is ook een
bijna ontroerende Nationale Uitzen
ding onder de titel "Wij Willen
Inspraak". Het woord 'inspraak' leek
verdwenen te zijn met de andere ar
chaïsmen van de jaren zestig, bijgezet
als een ontmaskerde vorm van repres
sieve tolerantie. Maar de sixties zijn
weer terug.
Vorige maand kwam ik toevallig te
recht in een plenaire vergadeiïng-
annex-teach-in in het bezette Felix
Meritis. Daar hoorde ik een theaterma
ker uitroepen dat hij 's middags een
stuk wil repeteren om het 's avonds
meteen uit te voeren.
Mijn hart sprong open; de verbeelding
is weer aan de macht, in al haar kort
zichtige ongeduldigheid en groot-
moedswaanzin. Het is een ideale voe
dingsbodem voor filmische kreativi-
teit, die zich niets aantrekt van mate
riële beperkingen en organisatorische
modellen. Minister D'Ancona staat
voor een moeilijke keuze: gehoor
geven aan deze behoefte aan direkte
demokratie, bij voorkeur volgens het
one man-one vote-principe, hetgeen
strijdig zou zijn met het tot nu toe ge
voerde beleid, of de ME erop afsturen,
zoals haar collega's-partijgenoten
Ritzen en Dales met de studenten
deden. Misschien is die laatste oplos
sing wel de meest heilzame voor de
Nederlandse filmkultuur. Het wachten
is op een vervolg op Louis van
Gasterens uit woede tegen het regen
tendom geboren "Omdat mijn fiets
daar stond".
mm
18
