'Samen genieten en niks moeten'
m
m
HFN
INTERVIEW
INTERVIEW
HFN
Een gesprek met Alex van Hooffdirecteur van Burgers' Zoo
Met zo'n anderhalf miljoen bezoeken per jaar behoort Burgers' Zoo in
Arnhem tot de best bezochte attracties van ons land. Om die topposi
tie te kunnen behouden is innovatief denken vereist, zo wordt duide
lijk in het gesprek met Alex van Hooff, directeur van Burgers' Zoo.
In alge
mene zin
heb ik het
idee dat de
Nederland
se bioscoop
sector al
hele grote
slagen
heeft ge
maakt.'
We moeten
er namelijk
voorzorgen
dat die
beleving
doorgaat.
Dat de bele
ving eerder
begint dan
je bezoek,
en dat hij
nog door
gaat na je
bezoek.'
Door Jeroen Huijsdens
Denk aan Burgers' Zoo en je
denkt aan de Bush, de imposante,
overdekte tropische belevenis waar
Disney beginjaren negentig, samen
met het dierenpark, nog de Neder
landse première organiseerde van
The Jungle Book. Maar Burgers' Zoo
is natuurlijk ook ondergedompeld
worden in een wereld die Ocean
heet. En wie spreekt over Burgers'
Zoo, heeft het onwillekeurig natuur
lijk ook over oud-directeur Antoon
van Hooff, de zeer bekende, altijd
charmante en met zachte G pra
tende pleitbezorger voor het welzijn
van dieren die optrad in televisiepro
gramma's als Ja, natuurlijk. Het is
Van Hooffs zoon Alex die zijn vader
opvolgde als directeur en die ervoor
zorgt dat het bedrijf, dat nog altijd
in handen is van de familie die er
zo'n vijfennegentig jaar geleden in
Arnhem mee begon om mensen in
contact te brengen met de ultieme
schoonheid van de natuur, bezoe
kers blijft trekken in de overvolle
markt van de vrijetijdsbesteding.
Hoe is het gesteld met het bezoek
aan de Nederlandse dierentuinen?
'Er zijn in Nederland enkele grote
dierentuinen en daarnaast wat
kleinere. In totaal krijgen we met z'n
allen elk jaar tussen de tien en elf
miljoen bezoeken. Wij en Blijdorp
zitten op ongeveer anderhalf
miljoen bezoeken per jaar. Artis
en Emmen halen zo'n 1,2 miljoen
bezoekers. Dolfinarium zit op zo'n
750.000, Ouwehands Dierenpark
op 800.000 en de Apenheul op
500.000 bezoekers. Dierentuinen
worden heel goed bezocht. Als je
het internationaal bekijkt zijn er wei
nig dierentuinen die in de top tien
van zogeheten dagattracties staan.
In Nederland staan er vier d vijf in
de top tien.'
Dat komt door?
'Innovatie. Daardoor doen we het
als sector zo goed. Daarnaast is de
Nederlander een dagjesmens. We
gaan met z'n allen graag en veel
dagjes uit. Cynisch gezegd hebben
we in Nederland ook haast geen
ruimte voor dieren in het wild. Je
moet toch naar de kinderboerderij
voor de inheemse dieren en naar
de dierentuin voor de uitheemse
dieren.'
Je spreekt over innovatie. Zijn de
Nederlandse dierentuinen zo in
novatief?
'In de ontwikkelingen die de
dierentuinen hebben doorgemaakt
hebben de Nederlandse dierentui
nen een prominente rol gespeeld.
Als een Amerikaanse bioloog naar
Europa komt om de laatste ontwik
kelingen te zien, dan bezoekt hij in
Nederland vier a vijf dierentuinen,
twee in Duitsland, een in Zwitser
land. We staan er internationaal om
bekend dat we heel vooruitstrevend
zijn. Dat geldt zowel voor educa
tie en veterinaire zorg, maar we
kijken ook heel zorgvuldig naar het
gedrag van dieren. Dat is verankerd
in de werkrelatie met biologen en
universiteiten. Op het gebied van
dierentuinen is Nederland echt een
innovatieland.'
Dat was vroeger anders?
'Als wij als dierentuin iets had
den dan uniek was, dan was dat
ons geheim. Er was een tijd dat
wij samen met de dierentuin van
Leipzig de beste leeuwen ter wereld
voortbrachten. Daar verdienden wij
aan. Als je bijvoorbeeld kijkt naar
oude films zoals Ben Hur, dan is er
50% kans datje leeuwen ziet die
bij ons vandaan kwamen. In de
jaren 80 is dat veranderd. Toen is
er afgesproken dat we niet meer
zouden betalen voor eikaars dieren.
Omdat we ook geen dieren meer uit
het wild halen, ben je met handen
en voeten aan elkaar gebonden. Als
wij een nieuw onderkomen bouwen,
dan houden we dat geheim tot de
opening. Daarna nodigen we ieder
een uit om het te komen bekijken
en vertellen we alles. Zo krijg je een
proces van wederkerigheid waarin
je toch van elkaar leert. Met elkaar
zijn we tot een steeds hoger niveau
gekomen. Dat heeft er toe geleid
dat we in Nederland dus zulke
goede dierentuinen hebben.'
De bezoeker van Burgers' Zoo gaat
op in een andere wereld. Wordt die
thematische aanpak ingegeven door
het streven naar dierenwelzijn of
omdat het past in de belevingseco
nomie?
'De oorspronkelijke filosofie was
eigenlijk al van mijn overgrootvader.
Die had op basis van buitenlandse
voorbeelden het idee om de dieren
zo natuurlijk en zo ruim mogelijk te
huisvesten. De standaard van toen
was natuurlijk wel heel anders. Mijn
vader, Antoon van Hooff, heeft
echt het element van beleving
ingebracht. Hij wilde de ervaring die
hij zelf had als hij in Afrika was hier
heen halen. Mijn vader dacht dat als
hij mensen iets kon laten beleven,
ze erover na gingen denken en
zich bewust werden van hun rol ten
opzichte van de natuur.'
De Nederlander mag dan van die
rentuinen houden, is de koppositie
nog wel eenvoudig vol te houden in
de overvolle markt van vrijetijdsbe
steding?
'Onze gemiddelde bezoeker staat
niet op met het idee om naar de die
rentuin te gaan. Nee, men bedenkt
dat men iets wil doen en gaat het
lijstje afstrepen. Dan gaat men naar
de dierentuin, een attractiepark,
een museum, de bioscoop of naar
de meubelboulevard, want dat
beschouwen mensen ook als een
Foto Burgers'
Zoo, Monique
van Amerongen.
dagje uit. Er is een hele gamemarkt
bijgekomen. Dat betekent dat het
krachtenveld erg is veranderd. Er is
een overaanbod van dagbestedin
gen. Vroeger had je carnaval waar
sommige mensen een heel jaar naar
uit konden kijken. Nu kun je het hele
jaar door feesten met alle evene
menten. Dus moetje er harder aan
trekken om top of mind te blijven.
Dat lukt ons nog steeds aardig.'
Hoe gaan jullie dan met die ontwik
keling om?
'Zowel de bioscoopsector als die
van ons merkt dat alles versnelt.
Kinderen gaan na school in hun
eentje met hun Nintendo DS spe
len. Wij willen dat beantwoorden
door mensen een dagje uit aan te
bieden waar je samen iets beleeft.
Daarom houden wij het multimedi
ale ook buiten de deur, net als die
audiotoestelletjes. We willen iets
anders bieden dan de omgeving
waarin men toch al verkeert. Geen
muziek, zoals in de supermarkt,
geen reclame-uitingen. Ik heb
bewust alle reclameparasols en alle
reclameprullenbakken verwijderd.
Op korte termijn is er met adver
tenties best voordeel te behalen,
maar op den lange duur werkt
het anders, denk ik. Wij willen dat
basale aanbieden: samen genieten
en niks moeten. Daarom hebben
wij bijvoorbeeld ook geen voeder
tijden. Als je dat doet, dan zie je
mensen door het park rennen. Dat
geeft een hectiek die mensen in het
dagelijkse leven al hebben en die
willen wij hier juist niet.'
Ik begrijp dat jullie je ook op de
zakelijke markt richten?
'Vier a vijf jaar geleden hebben wij
heel bewust een Afrikaans getint
congrescentrum gebouwd zodat
het past binnen de omgeving. We
deden het omdat we merkten dat
de vraag naar congresruimte erg
groot was. Dat werkt heel goed. De
dagbezoeker, die voor ons wel het
belangrijkste blijft, komt vooral in
de weekenden en de vakanties. De
congresbezoekers komen juist niet
in de weekenden en de vakanties.
Zo hebben we 365 dagen per jaar
mensen over de vloer. Het is wel een
tak van sport die speciale aandacht
verdient. Het is niet zo van deurtje
open en klaar is Clara.'
Kom je nog wel eens in de bioscoop,
of heb je daar geen tijd meer voor?
Ach, tijd hebben is tijd maken. Maar
ik kom er niet vaak meer. Mijn vrouw
nog wel, met vriendinnen. Als ik
ergens heen ga, dan vind ik het leuk
om te zien hoe men er met dingen
omgaat. Kijk bijvoorbeeld wat er
gebeurt met koffie. We krijgen het
thuis allemaal steeds beter. Mensen
drinken thuis Senseo-koffie of, een
stapje beter, Nespresso. De echte
liefhebber schaft zelfs een koffiema-
chine van Jura aan. Maar iedereen
schenkt thuis tegenwoordig eigen
lijk superkoffie. Dan kun je in een
dierenpark of bioscoop niet meer
aankomen met filterkoffie die twee
uur geleden is gezet.'
Stel dat je aan de slag zou moeten
bij een bioscooponderneming, wat
zou je dan doen?
'In algemene zin heb ik het idee dat
de Nederlandse bioscoopsector al
hele grote slagen heeft gemaakt. Ik
geloof datje daar al een goede kop
koffie kunt krijgen en dat de toiletten
wel schoon zijn. Wat ik grappig vond
is dat mijn vrouw pas naar de film is
geweest. Toen was er een dames
avond. Ze was stomverbaasd. Er
was muziek, ze kreeg een tas mee
met samples, kortom er gebeurde
echt wat. Dat vind ik wel slim. Datje
de meerwaarde probeert te krijgen
in de beleving. Dat is iets waar wij
als park ook nog een stuk verder
mee moeten. We moeten er na
melijk voor zorgen dat die beleving
eerder begint dan je bezoek, en dat
hij nog doorgaat na je bezoek. In de
filmwereld zie je daar al voorbeel
den van. Kijk maar naar de games.
Op die lijn moetje als bioscoop
sector doordenken, want je moet
toch opboksen tegen al die home
cinema sets die toch ook steeds aan
kwaliteit winnen.'
'You better believe it!' (Phil Harris als Baloo in The Jungle Book)
'Operation tourist trap is a go.' (Tom McGrath als Skipper in Madagascar 2)