Back to the Future
m
Bioscoop
Hoe ziet de filmsector er in 2028 uit?
ACHTER DE SCHERMEN
ACHTER DE SCHERMEN
'Ik denk dat
er steeds
meer bios
copen voor
specifieke
doelgroe
pen gaan
komen.'
Het film- en bioscoopbedrijf in 2028
Over pakweg zeventien jaar hoopt Holland Film Nieuws zijn 200e editie
te mogen vieren. We leven dan in het jaar 2028: bestaat de Nederland
se bioscoop- en filmsector dan nog wel? En zo ja, hoe ziet het landschap
er uit? Adjiedj Bakas, onlangs verkozen tot trendwatcher van het jaar,
werpt een blik in de toekomst.
Door Robbert Blokland
We schrijven 2028. Zijn er nog
bioscopen?
'Jazeker. Natuurlijk zullen mensen
over zeventien jaar nog veel meer
kijken op hun computers en hun
smartphones en de opvolgers
daarvan. Maar de behoefte aan
het groepsgevoel van met zijn
allen ergens naar kijken, blijft altijd
bestaan. Kijk naar een programma
als Boer zoekt vrouw, meer dan
vijf miljoen mensen kijken ernaar,
en gaan er vervolgens als een gek
over twitteren. Aan datzelfde gevoel
appelleert een bioscoopbezoek: je
met z'n honderden samen twee uur
lang onderdompelen in een andere
wereld. En de 3D-ervaring wordt
nog veel verder uitgebouwd, al heb
je daar tegen die tijd natuurlijk niet
zo'n vervelend brilletje meer voor
nodig.'
Gaat het aantal bioscoopbezoekers
dan ook nog verder groeien?
'Jazeker. Dit jaar telt de aarde naar
verwachting zeven miljard mensen.
Over zeventien jaar zijn dat er
vermoedelijk achtenhalf miljard. Al
die consumenten hebben behoefte
aan entertainment. Bovendien gaat
de bevolking enorm vergrijzen. Dat
zie je nu al: de babyboomers van
na de oorlog gaan nu allemaal met
pensioen en leven daarna nog zo'n
vijftien tot twintig jaar. Veel van hen
zijn eenzaam: een op de vier Ne
derlanders zegt dat van zichzelf. Die
mensen willen er uit, zolang ze maar
niet tussen van die Marokkaanse et
terbakjes zitten. Ik denk dat er steeds
meer bioscopen voor hele specifieke
doelgroepen gaan komen. Elke
leeftijdscategorie en lifestyle krijgt
zijn eigen avond of zelfs theater.'
Dus de bioscopen draaien overuren.
'Sowieso. Je ziet nu al dat in Europe
se bioscopen concerten en theater
voorstellingen in Londen of New York
in high def inition worden vertoond.
Dat biedt enorm veel perspectief:
wat dacht je van het live meekijken
naar een ingewikkelde operatie,
voor mensen die dat leuk vinden?
Bovendien gaan de bioscopen zich
steeds meer richten op andere eve
nementen. Ik merk nu al dat ik steeds
vaker lezingen geef in bioscopen.
Dat is een feest, omdat dat betekent
dat ik prachtig beeld en geluid tot
mijn beschikking heb. Die potentie
gaan de bioscopen uitbouwen: over
dag een goed betaald congres en 's
avonds reguliere filmvertoningen.'
Over wat voor onderwerpen gaan
de films in 2028?
'Er blijft altijd een grote markt voor
historische gebeurtenissen die om
gezet worden in films. Over een jaar
al krijgen we een spannende thriller
over de operatie waarbij Osama bin
Laden werd gedood, om maar wat
te noemen. Hoe meer we moder
niseren - en daar zijn we nog lang
niet klaar mee - hoe meer behoefte
er is naar verhalen uit het verleden.
We willen onze roots blijven kennen.
Dat zie je nu ook bijvoorbeeld in de
musicalindustrie, waar steeds meer
verhalen dwepen met het verleden.'
Wat gaat er veranderen aan het
productieproces van films?
'Het produceren van films zal
steeds goedkoper worden. Vroeger
moest je voor een grote historische
massascène duizenden figuranten
Trendwatcher
Adjiedj Bakas.
Foto Michel ter
Wolbeek.
dagenlang inhuren. Tegenwoordig
komt dat soort scènes al groten
deels uit de computer. Dat procédé
wordt nog verder verbeterd en
vooral veel goedkoper. Een film die
nu 100 miljoen kost, kost in 2028
nog pakweg tien miljoen. Dat
betekent dat films gemakkelijker
gefinancierd kunnen worden, maar
dat er ook veel meer bagger wordt
gemaakt. Kijk
naar Bollywood:
daar kost het
maken van een
film niets, maar
het gros daar
van is te slecht
om aan te zien.
Daar moet de
bioscopen wel
voor uitkijken:
dat het publiek
niet overvoerd
raakt en film-
moe wordt.'
Je ziet tegenwoordig al dat het
publiek films gaat meefinancie-
ren. Neemt die ontwikkeling een
vlucht?
'Ja. De social media gaan daar
een veel grotere rol in spelen. Stel,
ik wil als producent een film maken
over onderwerp X. Dan stap ik naar
Facebook of Twitter en zeg: ik wil
graag 500.000 namen van mensen
in Nederland die houden van onder
werp X. Het doelgroepdenken wordt
veel sterker. Dat geldt ook voor Ne
derlandse films trouwens. Er komen
steeds meer films die zich toespitsen
op de regio. Limburgers of Friezen
willen graag meebetalen aan een
film over hun eigen geschiedenis.'
Is er nog een plek voor filmcritici in
2028?
'Dat betwijfel ik. De hele filmelite van
jury's en analytici gaat hun macht
verliezen. De filmbranche gaat
verder vervolksen. Ik ben zelf heel
blij als ik voor een boek een slechte
recensie krijg, want dat betekent
doorgaans een veel betere verkoop.
Dat geldt ook voor de bioscopen:
New Kids: Turbo!'werd afgekraakt
en trok meer dan een miljoen bezoe
kers. Hoeveel bezoekers trokken de
winnaars van de Gouden Palm en
het Gouden Kalf vorig jaar?'
Een wisselend
panel geeft
kort antwoord
op een actuele
San Fu Maltha, filmproducent
'Ik vind het altijd erg riskant om voor
spellingen te doen. Er zullen in 2028
zeker nog bioscopen zijn. Maar die
zullen een andere functie vervullen
dan nu het geval is. Het zal steeds
meer een "event" worden: semi-
live-experiences. Alsof het publiek
er zelf lijfelijk bij is. Denk een beetje
aan wat Jake Sully overkomt in Ava
tar. Ik weet niet hoe we dat gaan
realiseren, ik ben geen uitvinder. Er
zal sowieso 3D-geluid komen, denk
ik. En filmproducenten moeten daar
ook rekening mee gaan houden en
er op inspelen door een ander soort
producten te gaan maken.'
Ge/te Roelink, directeur Filmhuis Den
Haag
'Anno 2028 heeft de beeldcultuur
de schriftcultuur definitief verdron
gen. Iedereen is 100% pictomaan
geworden en creëert en deelt be
wegende beelden via het internet.
Film is een verplicht vak op school.
In dit oerwoud van beeld fungeren
instellingen als Filmhuis Den Haag
als magneet en kompas, zowel
door het aanbod in huis als via een
netwerk van sites en communities
en activiteiten op locatie. Het zijn
de fysieke plaatsen waar gelijk- en
niet-gelijkgestemden elkaar ont
moeten om de eenzaamheid die de
digitale wereld met zich meebrengt,
te verdrijven.'
Lauge Nielsen, directeur Pathé
'Zo lang vooruitkijken is lastig. In
1994, zeventien jaar geleden, wa
ren we net bezig met ons eerste
multiplex in Scheveningen. Sindsdien
is er heel veel gebeurd. Over zeven
tien jaar is er nog meer veranderd,
zowel technisch als operationeel. Er
worden nog steeds goede films ge
maakt en vertoning vindt nog steeds
in bioscopen plaats. We zullen laser
projectie hebben, of zelfs nog een
stap verder. De branche zal er an
ders uitzien. Ik verwacht dat de over
heid de ondersteuning zal saneren
en dat zowel producenten als distri
buteurs en bioscopen zelf moeten
zorgen dat ze commercieel kunnen
blijven draaien.'
Wilco Wolfers, managing director
A-Film
'Ik denk dat de bioscopen in 2028
veel meer verschillende vertonin
gen aanbieden. De digitalisering
biedt onbeperkte mogelijkheden.
Bioscoopexploitanten gaan veel
meer verschillende media aanbie
den, zoals vod. Distributeurs be
staan nog, maar hebben hun naam
en functie veranderd. We kunnen
onszelf beter "filmmarketeers"
gaan noemen, want dat wordt nog
veel meer onze taak. Daarnaast
worden distributeurs de komende
jaren een belangrijker spil in het
netwerk van financiers, die makers
en geld met elkaar in contact bren
gen.'
Rachel van Bommel, managing
director Independent Films
'In 2028 heeft de technologie
een grote verandering teweeg
gebracht in bioscopen, maar ook
in de overige filmexploitatie. Het
is nog belangrijker geworden om
helder voor ogen te hebben voor
wie een film is bedoeld en hoe een
film zich kan onderscheiden. Bios
coopreleases zullen als event aan
trekkelijk blijven, maar voor niche
films zal een nieuw businessmodel
ontstaan. Waar de marketing vroe
ger eenrichtingverkeer was, is er
dan sprake van een dialoog met
de doelgroep. Het wordt steeds
belangrijker een relatie op te bou
wen met je publiek.'
Gerben Kuipers, eigenaar CineMec
Ede
'Bioscopen kennen in 2028 een
veel bredere functie dan nu. Het
zijn deels webwinkels geworden:
je kunt er live naar films kijken óf
je kunt digitaal een file ophalen
om piraterij- en virusvrij thuis op je
eigen systeem te bekijken. We wor
den een soort benzinestations voor
beeld- en geluidsmateriaal, een be
trouwbare plaats waar je al je au
diovisuele content kunt krijgen. Ook
mensen die nu illegaal downloaden
hebben daar dan behoefte aan
omdat dan alle content die nu nog
op het internet zwerft niet meer te
vertrouwen is. Net zoals je nu ook
geen benzine koopt bij een kraam
pje langs de kant van de weg.'
foads? Where we're going, we don't need roads.' (Christopher Lloyd als Emmett Brown in Back to the Future)
'Even the smallest person can change the course of the future.' (Cate Blanchett als Galdnel in The Lord of the Rings)