ACHTER DE SCHERMEN
Het tover
woord voor
de komen
de jaren is
onderne
merschap,
denkt Joeri
Bonsel.
toe', zegt Raymond Walravens van Rialto. 'Het is te
hopen dat de centrale stad deze verantwoordelijkheid
zal overnemen.'
In Arnhem is Filmtheater Focus er inmiddels in geslaagd
om de hardste klap te ontlopen. Het filmhuis stond voor
een bedrag van 150.000 euro - 60 procent van de
subsidie - op een reservelijst van gemeentelijke bezui
nigingen. Anticiperend op de uitslag, lobbyde directeur
Henk Bitter intensief bij de gemeente en lanceerde hij
een petitie die door ruim 6.000 mensen werd onderte
kend. Met succes: de gemeenteraad besloot Focus in
april dit jaar te ontzien.
Bitter is opgelucht, want zijn filmhuis had volgens hem
onmogelijk in dezelfde vorm kunnen blijven voortbe
staan. 'Of we hadden alleen nog zwaar winstgevende
films zoals The King's Speech moeten programmeren,
en moeten stoppen met filmklassiekers, festivals en
educatieve programma's voor de jeugd. Maar dan
ben je een commerciële bioscoop en daarvan zijn er
in Arnhem al twee. Het is onze taak de filmcultuur te
verbreden. Dat doe je met een kwalitatief hoogstaand
aanbod dat niet elders ook al te zien is.'
Prijsverhoging
De angst voor verschraling als gevolg van de bezuini
gingen leeft ook bij andere filmtheaters. 'Je kunt met
een vette programmering meer geld binnenhalen,
maar het moet ook inhoudelijk interessant blijven', vindt
Anton van Amersfoort. Als directeur van Filmhuis De
Keizer in Deventer wacht hem de komende jaren een
subsidiekorting van zes d zeven procent. Hij is van plan
om dit te compenseren met een entreeverhoging. 'Een
kaartje kost nu zeven euro, dat ligt aan de onderkant
van de markt. Daar kan best vijftig cent of één euro
bij.'
Deze oplossing om meer geld uit de markt te halen lijkt
voor filmhuizen het meest voor de hand te liggen. Zij
worden, in tegenstelling tot schouwburgen, theaters en
concertzalen, niet getroffen door de btw-verhoging op
kaartjes van zes naar negentien procent. Ze kunnen
daardoor de meer-inkomsten van een hogere entree
volledig in eigen zak steken.
Ideeën
Maar er leven ook andere ideeën. Bijvoorbeeld bij
filmtheater Gigant in Apeldoorn, dat vanaf 2012
met achttien procent wordt gekort. 'Wij zijn in het
gelukkige bezit van een multifunctionele zaal', vertelt
directeur Martijn van Duivenboden. 'Die verhuren we
aan bedrijven voor presentaties. Daarnaast organiseert
onze grote buurman JT dit jaar zo'n duizend filmvoor
stellingen bij ons, omdat hun eigen bioscoop verbouwd
wordt. Dat levert geld op en mogelijk ook nieuw
publiek. Hun bezoekers maken op deze manier immers
kennis met onze eigen programmering.'
Een andere marktoplossing is sponsoring, alleen is dat
volgens Henk Bitter van Focus in het huidige economi
sche klimaat lastig te realiseren. Hij loopt er bovendien
tegenaan dat zijn filmhuis de juiste faciliteiten ontbeert,
zoals een volwaardige horecagelegenheid. Bitter heeft
er daarom zijn hoop op gevestigd dat Focus in de toe
komst kan gaan samenwonen met de schouwburg en
het museum voor moderne kunst in de stad. De plan
nen voor het kunstencluster Rijnboog liggen er al een
tijdje, maar de gemeente is nog bezig met het rond-
krijgen van de bouw- en exploitatiekosten. 'Een nieuw
onderkomen zal voor een hoger rendement zorgen',
aldus Bitter. 'Meer zalen betekent datje goedlopende
films langer kunt laten staan. En een bioscoop met een
café-restaurant blijkt een ideale combinatie, dat zie je
overal in Nederland.'
Het toverwoord voor de komende jaren is ondernemer
schap, denkt Joeri Bonsel. Hij is directeur van Luxor in
Zutphen, dat met ingang van 2012 een korting van vijf
entwintig procent voor de kiezen krijgt. De schade valt
eigenlijk nog mee, want Bonsel rekende op 50 procent.
'Daarom heb ik al de nodige maatregelen kunnen tref
fen. Zo bieden we samen met andere culturele instel
lingen cross-overprogrammeringen aan op het gebied
van muziek en cabaret. Ook verhuren we de zaal voor
personeelsuitjes, en onderzoeken we of onze 1.750
donateurs bereid zijn om meer geld te schenken.'
juist de kwets
bare film zoals
Code Blue?
Volgens Bonsel hebben de filmtheaters het in vergelij
king met de podiumkunsten en musea gemakkelijk: ze
halen al relatief veel geld uit de markt. Dat denkt ook
Walravens van Rialto. 'De eigen inkomsten van filmpo-
dia in Amsterdam en andere steden bedragen tussen
de 50 en 70 procent van hun totale begroting. In
andere sectoren worden culturele instellingen soms met
die percentages gesubsidieerd. We doen het dus al
heel goed. Ik verwacht daarom geen hele grote klap
pen in de filmhuissector. Zelfs een forse bezuiniging kan
door de meeste theaters worden opgevangen.'
Dit artikel is een bewerking en actualisering van arti
kelen van dezelfde auteur die eerder in de Filmkrant
verschenen.
I am so lonely (uit Code Blue)