men vestigt de aandacht van het publiek op de K.L.M, en Schiphol
met het doel voor de K.L.M, passagiers en voor Schiphol betalende
bezoekers te werven, waarmede gediend zijn het belang der K.L.M,
als luchtvaartonderneming en der gemeente Amsterdam als eige
nares van het onder den dienst der gemeentelijke „Handelsinrich
tingen" ressorteerend vliegveld.
Het aantal voorbeelden is gemakkelijk uit te breiden.
De veel misbruikte term „propaganda" is naar onze meening
alleen van toepassing op abstracte begrippen. Voor al datgene,
waarbij de aandacht van het publiek wordt gevestigd op concrete
dingen, zouden wij den term „reclame" willen gebruiken, waar
mede echter niet gezegd is, dat elke film, die propaganda voor
abstracte dingen maakt, gratis in de bioscopen zou mogen worden
vertoond. Aan de propaganda voor abstracte dingen kunnen ook
materieele belangen verbonden zijn.
Elk bedrijf (ook semi-overheidsbedrijven of overheidsbedrijven
als zoodanig), dat een film laat maken, beoogt daarmede direct
of indirect reclame te maken voor eenig handelsvoorwerp, dat het
bedrijf verkoopt, of eenigen dienst, welke het bedrijf aan het
publiek tegen betaling kan bewijzen.
Het staat toch wel vast, dat er in Nederland geen enkele onder
neming is te vinden, die zoozeer van liefde voor de film blaakt,
dat zij een film, die niets bevat, waarvan het bedrijf eenig voordeel
kan genieten, geheel of gedeeltelijk zal betalen, hetzij met geld,
hetzij met goederen of diensten. Hetzelfde geldt voor het bui
tenland.
A priori moet dan ook vastgesteld worden, dat elke film, die
door of vanwege eenige onderneming of bedrijf wordt gemaakt,
voor die onderneming of dat bedrijf een zekere publiciteitswaarde
heeft.
Welk onderscheid valt er nu te maken tusschen reclamefilms en
cultureele publiciteitsfilms?
Wat onder een reclame-film moet worden verstaan, behoeft hier
niet nader te worden aangeduid. Volstaan wij met aan te geven,
dat in elke zoodanige film eenig handelsvoorwerp of eenige dienst
publiekelijk direct wordt aanbevolen.
Onder cultureele publiciteitsfilms zouden wij willen verstaan
films, waarin slechts op indirecte wijze reclame wordt gemaakt
voor eenig overheidsbedrijf, semi-overheidsbedrijf of ander bedrijf
van groot algemeen belang, hetwelk met overheids- en semi- over
heidsbedrijven op één lijn kan worden gesteld. Voor dergelijke
films, die een bepaalde cultureele waarde moeten bezitten en dus
geen directe reclame mogen bevatten, zouden wij, indien althans
de lengte 300 meter of meer bedraagt, een speciaal tarief voor de
vertooning in de Nederlandsche bioscopen willen vaststellen, het
welk hierop neerkomt:
bij een lengte van 300500 meter, 25 van de gewone tarie
ven voor reclame-films;
161
