Duitsland
Frankrijk
Bevordering van „family entertainment"
Film- en kinotechnische
industrie op de jaarbeurs te Hannovcr
li lm beoordeling
aan de gemeente onttrokken
Verlichting rookverbod
blinde 1952 waren er in Canada 1843 ..permanente"
theaters met 1.106.316 zitplaatsen, dat wil zeggen 22.279
zetels méér dan in 1951. In de loop van 1953 zijn er 45
..permanente" bioscopen bijgekomen, alsmede 78 nieuwe
drive-ins. Aan het einde van dit jaar waren er bovendien
nog 10 gewone bioscopen en 16 drive-ins in aanbouw,
terwijl de plannen voor een verdere 14-drive-ins en 19
bioscopen zich reeds in een vergevorderd stadium van
voorbereiding bevonden. De zetelcapaciteit van de 182
drive-ins wordt berekend naar rato van 2y2 persoon per
auto. Verder zijn er in Canada nog 657 semi-permanente
bioscopen in ..gemeenschapshuizen", waarvan er 505 me!
16 mm en 152 met 35 mm apparatuur werken.
Met betrekking tot liet bioscoopbezoek verstaat men
onder ..family entertainment" films, welke men met het
gehele gezin kan bezoeken. Er is in de Angelsaksische
landen steeds een sterk streven geweest ter bevordering
van bioscoopbezoek in gezinsverband, wat vooral door de
zeer machtige vrouwenorganisaties krachtig wordt voor
gestaan. Ook in Canada is kort geleden door elf grote
organisaties de C a n a d i a n E n t e r t a i n m e n t F i 1 m
Consultants gevormd, welke zich ten doel stelt het
aanbevelen van ..family entertainment-films". Tot deze
elf organisaties behoren de Canadian Film Children's
Library, de Council of Churches. de Council of Jewish
omen. hel Canadian Film Institute. de Federation of
Iniversity omen. de Big Sister Association, de Daugh-
ters of the Empire, de Junior League, de Catholic Women's
League, de Parent Teacher Home and School groep en het
Legion of Decency.
Nu de het vorige jaar te Keulen gehouden ,,Photokina",
de tentoonstelling van de geluids- en fotografische
industrie, niet vóór 1956 herhaald zal worden, wint de
afdeling ..Ton- und Bild-Industrie" van de Hannoveraanse
jaarbeurs, welke van 24 April tot 3 Mei plaats zal vinden,
aan betekenis. Het staat wel vast dat de grote represen
tatieve expositie van de film- en kinotechnische industrie
voor Duitsland in 1955 in het kader van deze jaarbeurs
zal worden ondergebracht.
De vertoning van een film kan in de Duitse Bonds
republiek niet op enigerlei wijze door de gemeenten wor
den belet volgens een in December 1954 door het Bundes-
verwaltungsgericht te Berlijn in hoogste instantie gewezen
vonnis. De Duitse vakbladen noemen deze uitspraak van
..grondwettelijke betekenis". Er is geen wettelijke basis
meer voor een filmverbod door plaatselijke autoriteiten.
zelfs niet als bepaalde plaatselijke omstandigheden een
zodanig verbod raadzaam zouden doen lijken. Slechts de
rechter zal uit kunnen maken of een film als strijdig met
de normen openbare orde of goede zeden moet worden
verboden. Daarmede is de volledige vrijheid van menings
uiting voor de film, welke in de grondwet is vastgelegd,
ook in de practijk verzekerd.
De aanleiding tot dit principiële vonnis was de vier jaar
geleden in het stadje Lingen door het gemeentebestuur
verboden film ..Die Sünderin". welk verbod door het
gerechtshof van Lüneburg reeds op 4 November 1952
werd vernietigd. Tegen dit vonnis werd beroep aangete
kend, welk beroep door het Bundesverwaltungsgericht.
dat de uitspraak van het Lünenburgse hof bevestigde, niet
ontvankelijk werd verklaard.
Als verdediger voor het betrokken filmverhuurkantoor
trad op Mr. Horst von Hartlieb. een der meest vooraan
staande rechtskundige adviseurs van het Duitse filmbe
drijf, die in zijn pleidooi aanvoerde dat het hier ging om
de principiële uitspraak of iedere gemeentelijke autoriteit
zich het recht mag aanmatigen als censor op te treden,
zulks met negatie van de uitspraken van de ,,Freiwillige
Selbstkontrolle". De „Freiwillige Selbstkontrolle", kortweg
als .,F.S.K." aangeduid, is het instituut van het filmbedrijf,
dat, in samenwerking met vertegenwoordigers van de pers
en de kerken, de films op basis van vrijwilligheid op
toelaatbaarheid controleert, aangezien de huidige Duitse
grondwet vrijheid van meningsuiting in woord, geschrift
en beeld waarborgt en derhalve iedere vorm van Over-
heidscensuur is opgeheven.
Het hof gaf in zijn overwegingen onder meer te kennen,
dat films als voortbrengselen van kunst moeten worden
beschouwd en haar derhalve zoveel mogelijk vrijheid be
hoort te worden gelaten. ..Die Sünderin" is een speelfilm
met een verzonnen handeling. Zij geeft geen eigen inzich
ten weer, maar is een werk van kunst zoals een roman of
een toneelstuk, die eveneens verzonnen handelingen lot
onderwerp hebben, zonder daarom meteen een bepaald
standpunt ten opzichte van het probleem te kiezen. De
wettelijke beoordeling van een speelfilm dient zich daarom
te richten naar artikel 5 van de grondwet, volgens hetwelk
kunsten en wetenschappen, onderzoekingen en leerstel
lingen vrij zijn.
De grondwet zo stelde het hof in de overwegingen
vast sluit geen kunstscheppingen uit, die gebeurtenissen
tot onderwerp hebben, welke door de zedenwetten worden
afgekeurd, moreel ongezond of misdadig zijn of van de
gangbare opvattingen over huwelijk en gezin afwijken.
Door die alleen maar weer te geven wordt aan deze waar
den geen afbreuk gedaan. Dit zou slechts dan het geval
kunnen zijn, indien een film dergelijke toestanden zou
verheerlijken of als begerenswaardig zou voorstellen en
daardoor dat deel van het publiek, dat gemis aan critiek
heeft, tot navolging zou stimuleren. Dit was echter naar
de mening van het hof met de onderwerpelijke film niet
het geval.
Velen is het een doorn in het oog, dat in Franse bio
scopen in de regel niet gerookt mag worden. Maandenlang
is er in de vakbladen gepolemiseerd over de voor- en
nadelen van het roken in de bioscopen. Er is misschien
wel een even groot aantal exploitanten voor als tegen het
rookverbod.
Twee grote bioscooprampen waren de aanleiding tot hel
invoeren van een rookverbod, hoewel in geen van beide
gevallen het roken er de oorzaak van was. Thans is ten
gevolge van een herziening van de betrokken wet de
mogelijkheid geopend tot enige verzachting. Weliswaar
blijft het roken in de bioscopen verboden, maar de bur
gemeesters kunnen daarvan op zekere voorwaarden dis
pensatie verlenen. Een goede ventilatie is de belangrijkste
13
