Het projectiescherm
Diffuse projectieschermen
Het projectiescherm vormt een zeer belangrijk
onderdeel van iedere bioscoop en verdient daarom
voor wat betreft opstelling, behandeling en onder
houd, grote aandacht.
De laatste tijd hebben wij ons in deze kolommen hoofd
zakelijk bezig gehouden met allerlei bijzonderheden be
treffende de cabine-installatie. Ditmaal zullen wij daarom
eens aandacht schenken aan een minstens even belangrijk
onderdeel van de projectie-techniek, te weten het pro
jectiescherm.
Helaas, moet worden gezegd, dat aan dit onmisbare
hulpmiddel dikwijls onvoldoende zorg wordt besteed.
Het gevolg daarvan is dan, dat men ondanks het gebruik
van een perfect optisch systeem in de cabine, niet de
best mogelijke beeldkwaliteit weet te bereiken. En toch
is het om dat laatste steeds begonnen.
De functie van het projectiescherm is tweeledig. Het
moet bestaan uit een wit oppervlak, waarop het sterk
vergrote filmbeeld scherp wordt geprojecteerd en hel
moet voorts zodanige eigenschappen bezitten, dat het
van de projector afkomstige licht in voldoende hoeveel
heid en zo gelijkmatig mogelijk in de richting van het
publiek wordt gereflecteerd.
De projectieschermen kunnen naar gelang van hun
reflectie-eigenschappen in twee hoofdgroepen worden on
derverdeeld, te weten
a. schermen met diffuse reflectie;
b. schermen met gerichte reflectie.
Gewoon wit papier reflecteert ongeveer 50 a 60 van
het daarop geworpen licht; een geperforeerd diffuus
projectiescherm (zogenaamd geluidsdoek) 80 a 85% en
een niet geperforeerd diffuus scherm 90 a 95 Bij pro
jectieschermen met gerichte reflectie kan men echter
komen tot 150 a 400%!!
Nu moet men deze laatste getallen natuurlijk op hun
juiste waarde weten te schatten, omdat het vanzelfsprekend
is, dat een projectiedoek of welk ander reflecterend
lichaam ook, nooit meer licht kan terugkaatsen dan de
hoeveelheid, die daarop geworpen wordt, dat wil zeggen
in het ideale (onbestaanbare) geval maximaal 100
Wel is het mogelijk het licht in een bepaald vlak te con
centreren, waardoor dus plaatselijk een sterkere refleclie
dan 100 beschikbaar is, doch op andere plaatsen een
reflectie, die veel minder is dan 100 Dit laatste is
echter in bioscopen alwaar slechts een bepaald gedeelte
van de zaal moet worden bestreken, in vele gevallen geen
bezwaar.
Bij diffuse schermen immers wordt er nagenoeg even
veel licht weerkaatst in de richting van het plafond en
van de zijwanden als in de richting van het publiek, het
geen eigenlijk lichtverlies betekent. Bij gerichte reflectie
zijn daarentegen maatregelen genomen om het licht zoveel
mogelijk in de richting van het publiek te reflecteren.
Aangezien er op dit gebied vele wanbegrippen bestaan,
zullen wij de reflectie-kwestie hier wat nader beschouwen.
Zoals reeds gezegd reflecteert een diffuus scherm het
opgeworpen licht in alle richtingen nagenoeg gelijkmatig,
De strooiingshoek, zijnde de hoek, waaronder het licht
nog zonder belangrijke verliezen wordt teruggekaatst,
bedraagt zelfs ongeveer 160°, hetgeen dus bijna overeen
komt met een halve cirkel (fig. 1).
fa- 1
Een dusdanige reflectie wordt bewerkstelligd door toe
passing van een min of meer ruw oppervlak met bepaalde
reflectie-eigenschappen (fig. 2).
fa- 2
De diffuse projectieschermen zijn als regel vervaardigd
uit textiel of plastic-materiaal en bezitten dikwijls een dof
wit geschilderd oppervlak. Ook wanneer een wit gekalkte
stenen wand, of een aldus behandelde wand bestaande uit
ander materiaal wordt toegepast, is er sprake van diffuse
projectie.
Het belangrijkste voordeel van diffuse schermen is.
dat een regelmatige lichtverdeling in alle richtingen
wordt verkregen, zodat men een dusdanig scherm zonder
bezwaar bij steile projectie enigszins achterover of in het
tegenovergestelde geval een weinig voorover kan opstellen
om beeldvertekening tegen te gaan.
Ook gezien vanaf een eventueel aanwezig balkon heeft
het beeld op alle plaatsen een gelijkmatige helderheid.
Vanzelfsprekend wordt er hierbij van uit gegaan, dat ook
het overige deel van het optische systeem volkomen in orde
is. In zeer brede zalen behoeven geen speciale maatregelen
te worden genomen om ook vanaf de zijplaatsen het
23
