The business of show business Een markante verkenningstocht van „Life" door Amerika's amnsementswereld De structuur van het amusementsleren The business of show business Het grote geïllustreerde, om de twee weken verschij nende Amerikaanse blad „L i f e" wijdde op 2 Februari j.1. een dubbele aflevering, dat wil zeggen ongeveer 150 pagina's, geheel aan het onderwerp „U.S. Entertain- men t". Wat het blad onder „entertainment" wil verstaan wordt al onmiddellijk onderstreept in de eerste zin van het inleidende artikel, waar Webster's New Colle- giate Dictionary wordt geciteerd, in welk oer-Amerikaans woordenboek men de volgende definitie vindt: „dat wat de aandacht aangenaam in beslag neemt, vermaakt, aflei ding bezorgt". En in een reeks artikelen, maar meer nog door een keur van kleurig fotomateriaal, wordt toegelicht wat de rijk geschakeerde show business*) in de Verenigde Staten van Amerika, met name onder meer muziek, toneel, opera, musical, film, radio en televisie, feitelijk te betekenen hebben. Uiteraard wordt daarbij bijzonder veel aandacht be steed aan de film als „the main stop on the Great Ameri can Midway", maar ook de televisie wordt onder de loupe genomen, waarbij menige scherpe opmerking wordt ge maakt. In een artikel „The structure of entertain ment" wordt bijvoorbeeld met betrekking tot de zich wijzigende grondslagen van het Amerikaanse filmbedrijf gezegd „De filmmakers leven van veel betere films dan zij maakten in de tijd, toen het filmbedrijf slechts voorzag in de behoefte van een tweemaal-per-week-nationale-gewoon- te en toen iedere georganiseerde belangengroep, om niet te spreken van de Hays censoren (bedoeld wordt de Pro duction Code Administratie; Red.), haar veto kon uit spreken over wat vertoond kon worden. Zowel de levering van als de vraag naar Amerikaanse films, eens twee tegen elkaar opwegende monolieten, zijn gesplitst in kleinere, meer gespecialiseerde en (als men de „teen-age" en „hor ror markt" buiten beschouwing laat) veel gezondere een heden. De onafhankelijke producent, die nu de film be heerst, kan zo goed als alles maken wat hij en zijn ver schillende soorten van publiek wensen. Deze verbetering ging gepaard met de internationali sering van het Amerikaanse filmbedrijf. Niet alleen brengt het publiek in het buitenland meer dan de helft van de recettes van bijna iedere Hollywood-film op, maar talent, technici, localiteiten en zelfs financiering in het buiten land worden door Amerikaanse producenten even graag gebezigd als die in de Verenigde Staten. Wat ook de rede nen en de motieven mogen zijn, het gevolg is, dat het witte doek in de Verenigde Staten wordt verrijkt met nieu we gezichten, landschappen, denkbeelden en verhalen. De Amerikaanse producent, regisseur en filmster domineren nog wel steeds maarmonpoliserennietlanger het filmbedrijf en het is er een vrijer en beter medium van internationale omvang door geworden." De televisie komt er niet zo gunstig van af. Zij wordt in nog al kernachtige termen becritiseerd en de toekomst verwachtingen voor dit medium zijn blijkbaar bij de ver schillende medewerkers van „Life" niet al te hoog ge spannen. „Bij zo'n allesverslindend medium zullen de natuurlijke grenzen aan talenten waarschijnlijk altijd de meeste van haar zenduren veroordelen tot oude bioscoopfilms, steeds weer opnieuw vertoonde televisieseriefilms, non-stop-ver- kopers en dergelijke rommel" wordt ergens nogal scherp opgemerkt. „Zelfs haar economische structuur is princi pieel verschillend van die der andere „public arts" stelt de schrijver van „The structure of entertain ment" elders vast. .En na dit te hebben verduidelijkt vervolgt hij „De televisie is in staat geweest een nieuw publiek en verslaafden te creëren, maar heeft wei nig vermogen getoond om nieuwe loyale aanhangers te creëren nog minder ze vasttehouden. Alleen zij, die ontspanning weten te verschaffen, niet producten, kunnen dat... Tenzij tenmin ste enkele televisiekanalen door het zuivere streven naar ontspanning worden gecontroleerd, zal dit medium zijn beste talenten blijven verliezen of schade aandoen. Dan zal de show business ergens anders op de voorgrond tre den, dat wil zeggen, zolang het verlangen naar ontspan ning en om zich te laten ontspannen zo algemeen verbreid blijft als in de Verenigde Staten heden ten dage. Geen electronische uitvinding kan dit vtrlarg-n in zichzelf creëeren of bevredigen, of het persoonlijke talent vervan gen, door hard werken ontwikkeld, dat de succesvolle „entertainer" maakt". In een der belangwekkendste artikelen wordt onder de titel „The business of show business" het een en ander verteld over de economische betekenis van dit „$4 milliarden bedrijf", waarin de film de dominerende rol speelt. „Ofschoon romantici ongetwijfeld de geschie denis van het theater gedurende de laatste halve eeuw zul len schrijven in termen van Caruso en Bernhardt, van Va- lentino en Garbo, Eugene O'Neill, George Gershwin en Rodgers en Hammerstein", zo merkt de schrijver op, „is dit toch enkel maar weer een andere van de plezierige illu sies van de amusementswereld. Want het doet er niet toe hoe begaafd ze ook geweest mogen zijn, al de acteurs en actrices, de auteurs en musici, de comediespelers, jong leurs en trapezekunstenaars zouden hun leven ongezien hebben verkniesd, onbekend en zonder broodwinning, als het feit niet bestond, dat show business precies is wat het woord zegt: een „b u s i n e s s", vol grote en kleine zaken lieden, die er allen op uit zijn om in hun levensonderhoud te voorzien. Er zouden überhaupt geen vertoningen zijn tenzij iemand bereid was de theaters te bouwen, ze te verwarmen, de acteurs te engageren, de kostumes te kopen en de entreebewijzen te verkopen In haar totaliteit is de show business, zoals de schrijver met enige cijfers illustreert, „een bedrijf van duizeling wekkende verhoudingen" en de film is nog altijd „de grootste van alle en maakt het heel wat beter dan een hoop handengewring in Hollywood zou willen doen ge loven. Voor iedere bioscoop, die in een

Historie Film- en Bioscoopbranche

Film | 1959 | | pagina 5