Magnetische
geluidsregistratie
Met de komst van de grootbeeld-
projectiesystemen in ons land om
streeks 1953 werd het viersporige
magnetische geluid geïntroduceerd dat
kwalitatief een aanzienlijke verbete
ring betekende ten opzichte van het
tot dan toe uitsluitend toegepaste
enkelvoudige optische geluid. Deze
verbetering was evenwel kostbaar,
aangezien de bioscoopondernemer
werd genoodzaakt, afgezien van de
afspeelinrichting, zich een viervoudige
versterkerinstallatie aan te schaffen,
benevens de nodige extra luidsprekers.
Internationaal werd gesteld, dat het
aanbeveling zou verdienen om behalve
de 4-kanalige films ook films met
enkelvoudige magnetische geluidsregistratie te leveren, op
dat de bedrijven desgewenst geleidelijk tot het 4-kanalige
magnetische reproduktiesysteem zouden kunnen komen. Bij
deze opvatting hebben wij ons in vroegere publicaties vol
ledig aangesloten. De Amerikaanse produktiemaatschappij,
die het 4-sporensysteem als eerste op haar CinemaScope-
films toepaste, nam echter het alles-of-niets-standpunt in en
kwam met een 4-sporige magnetische kopie, waarop ook
nog een half optisch spoor was aangebracht, zodat men de
keuze had uit de twee geluidssystemen. Er kwamen echter
geen enkelvoudige magnetische systemen op 35 mm film,
hoewel hier en daar werd gesuggereerd, dat men, zo nodig,
één van de vier sporen zou kunnen gebruiken, bijv. het
spoor voor de middelste luidsprekercombinatie. Uiteraard
betekende dit geen oplossing, tenzij men dit spoor op
verzoek zou voorzien van alle geluiden die ook op het
optische spoor zijn vastgelegd, hetgeen evenwel niet ge
schiedde.
Het gevolg is geweest, dat zowel hier als elders voor de mag
netische geluid-reproduktie in bioscopen relatief weinig
animo bestond en alleen de grotere bioscopen een kostbare
meervoudige geluidsinstallatie voor dat doel aanschaften.
In ons land bedroeg het aantal bioscopen dat in 1955 vier-
kanalig magnetisch geluid ten gehore kon brengen circa
25. Dit aantal is later, toen vrijwel alle bioscopen reeds
waren uitgerust voor CinemaScope projectie, gestegen tot niet
meer dan ruim 30 en daarna is een stilstand ingetreden, totdat
de komst van de 70 mm film mede de vertoning van 35 mm
films met meervoudig magnetisch geluid mogelijk maakte.
Het aantal Nederlandse bioscopen dat thans „magnetische
kopieën" kan vertonen, bedraagt aldus circa 55, ofwel 10
procent van ons bioscooppark.
Hoewel de kwaliteit van het optische geluid zeker goed kan
zijn, indien aan de registratie zowel als aan de aftasting
en verdere geluidsinstallatie de nodige zorg wordt besteed,
is de magnetische geluidsweergave zonder twijfel beter.
Daar komt voor de praktijk bij, dat deze vorm van geluids
registratie minder gevoelig is voor beschadigingen. De
4-sporige registratie opent voorts de mogelijkheid van meer
voudige gescheiden weergave, hetgeen vooral in brede zalen
diverse voordelen biedt ten aanzien van de weergave, kwa
liteit en de functionele toepassing van het geluid bij de film.
Gezien de voordelen van de magnetische registratie hebben
wij jaren geleden de verwachting uitgesproken, dat het
magnetische geluid, de optische vastlegging op den duur
zou verdringen. Dit is ook op dit moment onze mening
ondanks het trage tempo waarin de evolutie zich voltrekt.
Zoals bekend werkt men op geluidsgebied in de produktie-
sector al lang uitsluitend met magnetisch opnamemateriaal.
In de eerste plaats speelt daarbij de geluidskwaliteit een
Het aanbrengen en opspelen van een of meer magnetische
geluidssporen op 35 mm films is ook in ons land mogelijk
en is minder kostbaar dan gewoonlijk wordt verondersteld.
voorname rol, doch bovendien kan men met dit materiaal
sneller werken, aangezien onmiddellijke controle tot de
mogelijkheden behoort en heropname een eenvoudige zaak
is geworden. Op 16 mm terrein neemt het gebruik van
magnetisch geluid ook voor de weergave snel toe, daar
het de bewerkingen vereenvoudigt en de kwaliteit ver
betert, hetgeen belangrijke factoren zijn.
Het ligt voor de hand, dat men ook op 35 mm gebied zo
snel mogelijk van de genoemde pluspunten zal willen
profiteren, temeer daar het publiek als gevolg van de
FM-radio- en televisie-uitzendingen, HiFi grammofoon-
en recorder-weergave, op het gebied van de geluidsrepro-
duktie meer en meer verwend raakt en eisen gaat stellen.
In dit licht bezien achten wij het nuttig in deze rubriek te
vermelden, dat sedert enige tijd ook in Nederland de moge
lijkheden voorhanden zijn om aan deze gerechtvaardigde
eisen tegemoet te komen. De firma Bob Kommer Studio
CV. te 's-Gravenhage heeft zich namelijk reeds verschei
dene jaren op dit terrein gespecialiseerd. Men is in staat 16
zowel als 35 mm films van één of meer magnetische
sporen te voorzien en deze „op te spelen". Elke buitenlandse
film zou aldus, desgewenst met handhaving van het op
tische spoor, ook magnetisch geluid kunnen krijgen. Men
zou bijvoorbeeld een commentaar in de landstaal kunnen
toevoegen of op de kopie zelf een magnetische Nederlandse
synchronisatie kunnen vastleggen. Kortom, de mogelijk
heden zijn legio, zeker indien men over de dialoog-, muziek-,
effect- en eventuele andere banden van het in de film voor
komende geluid, kan beschikken.
300
