Filmreiniging, regenerering en conservering
In het Duitse vaktijdschrift „Kino-technik", troffen wij onlangs
een artikel aan inzake bovengenoemd onderwerp. In het ka
der van onze herhaalde publicaties op het gebied van de
filmbehandeling lijkt het ons juist om in deze rubriek ook
aan dit gespecialiseerde onderdeel van de filmbehandeling
enige aandacht te schenken.
In de Duitse publikatie wordt in de eerste plaats onderscheid
gemaakt tussen filmreiniging met de hand en machinale
filmreiniging, waarbij de eerste methode vervolgens wordt
onderverdeeld in het zogenoemde droge poetsen en in het
vochtige poetsen.
De eerste methode wordt als ondeugdelijk van de hand ge
wezen, waarmede wij ons over het algemeen kunnen ver
enigen. Vastgesteld wordt namelijk dat door de wrijving
die bij het schoonmaken door middel van een geschikt
poetskussen ontstaat, de film sterk elektrostatisch wordt
opgeladen, zodat direct weer stofdeeltjes uit de omgevende
lucht worden aangetrokken. Men loopt hierdoor de kans
dat bekrassing van de emulsielaag wordt veroorzaakt, het
geen uiteraard niet de bedoeling is. Ook vervuiling van het
poetskussen zelf, die zeer snel optreedt, werkt bescha
digingen in de hand.
Wanneer men de vochtige methode toepast, is dit bezwaar
niet, of althans in mindere mate, aanwezig. Men laat hierbij
de film door een met een oplosmiddel bevochtigde zeem
lederen doek lopen, die tussen twee poetskussens wordt
geplaatst. De statische oplading van het materiaal is daarbij
te verwaarlozen en kan bovendien nog worden verminderd
door aan het schoonmaakmiddel anti-statische preparaten
toe te voegen. Ook dit systeem heeft echter zijn bezwaren.
Bij de gebruikelijke vloeistoffen die het vuil dat zich op
de film bevindt, moeten oplossen respectievelijk verwij
deren, treedt gewoonlijk een hinderlijke reuk op, aangezien
het hier doorgaans gaat om snel verdampende vloeistoffen.
Bovendien duurt de bewerking wat langer, omdat men de
vloeistof gelegenheid moet geven om te verdampen. Indien
tetrachloorkoolstof, trichloorethyleen of soortgelijke vloei
stoffen gebruikt worden, moet een goede afzuiginrichting
aanwezig zijn, aangezien deze stoffen zeer schadelijk kun
nen zijn voor de gezondheid. Tetrachloorkoolstof treedt
gemakkelijk door de huid in het lichaam en kan een soort
bloedvergiftiging veroorzaken. Daar komt nog bij, dat deze
vloeistof een sterk narcotische werking heeft, sterker zelfs
dan chloroform, zodat voorzichtigheid bij het gebruik ge
boden is.
Om deze redenen zijn sedert enige tijd op de Duitse markt
nieuwe produkten in gebruik gekomen, die men aanduidt
met de namen „Produkt 113" en „Freon TF", welke
uitstekende reinigende eigenschappen hebben, doch daar
naast vrijwel onschadelijk zijn voor de gezondheid. Ook de
verdampingssnelheid is bij deze preparaten zo hoog mogelijk
opgevoerd.
Het reinigen van filmmateriaal met de hand is op deze wijze
bijvoorbeeld in filmverhuurkantoren of ook in cabines van
bioscopen volgens de vochtige methode een realiseerbare
aangelegenheid geworden, en het droge poetsen zou ge
voegelijk achterwege kunnen blijven.
Beter is natuurlijk de machinale reiniging, die echter vrijwel
uitsluitend in het laboratoriumvlak mogelijk is. Er bestaan
op het ogenblik talrijke reinigingsapparaten, die qua onder
houd en bediening uiterst eenvoudig zijn gehouden, doch
veelal te kostbaar zijn om algemeen ingang te kunnen
vinden. Een van de bekendste ontwikkelingen van de
laatste tijd is die waarbij onder andere films worden ge
reinigd door middel van ultrasonore trillingen, al dan niet
gecombineerd met een vorm van poetsinrichting. En met
behulp van dergelijke apparaten kan men tot een zeer
snelle werkwijze geraken.
De machinale schoonmaakinrichtingen, waarvan er bij deze
publikatie een is afgebeeld, zijn als regel voorzien van
deugdelijke afzuiginrichtingen, zodat hier zonder bezwaar
de eerder genoemde tamelijk gevaarlijke schoonmaakmid
delen gebezigd kunnen worden.
360
