Cinestud
„besloten"
filmfeest
verleden al is gebeurd, op deze ma
nier een kader groeit waaruit de fi
guren voortkomen die ook de film
wereld, voorzover zij zich wendt tot
het grote publiek, dringend nodig
heeft.
Immers de levensvatbaarheid van de
film tegenover alle concurrentiefacto-
ren in de communicatiemedia, vooral
ook wat betreft de bestedingscapaci
teit, zal bepaald worden door haar
actuele positie maatschappelijk zowel
als in de zin van ontspanning, waarbij
men niet mag vergeten dat ontspan
ning hoe langer hoe meer een inte
grerend deel van de maatschappij
ontwikkeling is.
VEROVERING
Wanneer ik aan de maatschappij
ontwikkeling denk komen als vanzelf
de rol van het protest in de film en
nieuwe ontwikkelingen, waarover u
mij vraagt te schrijven, in het geding.
Het protest is zo oud als de democra
tie oud is. Persoonlijk ben ik opge
groeid met het protest. Bovendien zou
men nog kunnen zeggen, dat waar ge
studeerd wordt geprotesteerd wordt.
Immers studie is niet alleen verovering
van het bestaande, maar ook ver
overing van het nieuwe en het nieuwe
is slechts bereikbaar met afzetting te
gen het oude, dat wil zeggen onder
protest. Het protest behoort tot de es
sentie van de democratie, is één van
haar vele verschijningsvormen.
Is het protest dood, zoals in de vele
landen waar de protesterenden bij de
kraag gegrepen worden, gevangen
genomen, verbannen of gedood, dan
is de democratie zo dood als een pier.
Men kan het aan de ene kant jammer
vinden, maar ik persoonlijk vind het
een verdienste van de democratie, dat
de systemen en ideologieën die het
protest meestal onmogelijk maken
zich kunnen afzetten tegen de demo
cratie door het protest. Contestatie
van de heersende orde is niet alleen
karakteristiek voor de democratie,
maar ook haar kracht.
HERVORMING
Het protest draagt bij tot maatschap
pijhervorming, noodzakelijk wil de
maatschappij als menselijke samen
leving kunnen functioneren. Effectief
protest is niet alleen een normale
reactie op de aberaties van de maat
schappelijke omgeving, maar ook een
manier om de individuele problema
tiek, daaraan inherent, aan te pakken
en te leren werken met anderen in
sociale actieprogramma's. Dat de film
hierbij zo een grote rol is gaan spelen,
is een bewijs van haar groeiende vol
wassenheid als communicatiemedium,
hetgeen wij bij het vijfenzeventigjarig
bestaan van de cinematografie harte
lijk mogen toejuichen. De protestfilm
luidt een nieuw tijdperk in voor de
film als communicatief medium.
Men heeft al eens gezegd: de ge
schiedenis van de film is de geschie
denis van haar techniek, en inderdaad
heeft de technische ontwikkeling van
alles wat voor de lancering van het
filmmedium noodzakelijk is, in de ont
wikkeling van het medium en zijn
communicatieve mogelijkheden een
grote rol gespeeld. Hoe meer deze
ontwikkeling de gebruikmaking van
het medium in breder verband en
vooral in het kader van de denkende
wereld mogelijk maakt, des te meer
zal in de toekomst de film in het ge
heel van de menselijke communicatie
van betekenis zijn.
RUIME PLAATS
Het zou verkeerd zijn vanuit het ge
zichtspunt van de bioscoop als film-
ontspanningscentrum de filmontwikke-
ling als geheel te negeren dan wel
met mismoedigheid te bezien. Er is
voor alle facetten van de film plaats.
Wanneer bij voorbeeld in de Ver
enigde Staten zesduizend bioscopen
zijn gesloten, maar eveneens zesdui
zend nieuwe bioscopen zijn gebouwd,
dan blijkt dat naast de enorme weten
schappelijke en sociaal-politieke zin
een ruime plaats voor de filmontspan-
ningsfactor, mits goed begrepen, mits
met kennis van de maatschappelijke
eisen benaderd en mits op de juiste
wijze en de juiste plaats aangewend
en altijd in strikte connectie met de
eigen tijd, hetgeen wil zeggen: van
daag en morgen.
Een momuskanon (met vertraagde
werking) schoot een zak vol confetti
af en daarmee was op 26 februari
's morgens Cinestud '70 een feit.
Het openingswoord van Cinestud-di-
recteur J. D. Sepers werd gevolgd
door een toespraak van Jerzij Skoli-
mowski, omdat Lindsay Anderson
(„If") uit Finland liet weten ziek te
zijn.
Skolimowski betitelde zijn „optreden"
als een ,,act of courage" maar bracht
het er desondanks goed af. Hij be
sloot met „als er iets gedaan moet
worden aan „that bloody film
business" is het onze generatie die
het doen moet en dan komen de an
deren wel achter ons aan".
Na de boem van het kanon vulde tot
6 maart de zaal van het Amsterdamse
Kriterion zich met een dagelijkse
groep belangstellenden van wisselen
de omvang, die een stortvloed van bij
de 200 films over zich heen lieten gaan
op dit grootste studentenfilmfestival
(zeggen zij zelf) ter wereld.
Twee marathon-nachtvoorstellingen
waren gewijd aan de jonge Neder
landse beroepsfilmer.
Een kwart van de films werd geleverd
door de USA samen met Nederland.
De Russen lieten verstek gaan, even
als de „politieke" studentenfilmers.
Over die laatste zei perschef Axel van
de Berg in een interview in het Alge
meen Handelsblad nuchter: „Mis
schien is het wel zo, dat ze helemaal
niet zo betrokken zijn als uit de ge
beurtenissen moet blijken. Het meren
deel van de inzendingen zou je tradi
tionele, artistieke films kunnen noe
men".
Cinestud 70 bedroop zich uit ƒ33.000,-
aan bijdragen van overheden en an
deren, onder wie de Nederlandse Bio
scoopbond. De films passeerden geen
keuring. De Club van vrienden van
Cinestud was de legale gastheer en
iedereen, die een kaartje kocht werd
daarmee lid van de Club en had uit
dien hoofde toegang tot de overigens
„besloten voorstellingen".
De jury van Cinestud achtte geen ter
men aanwezig prijzen uit te reiken en
schonk het geld aan de Cinestud-or-
ganisatio om een nieuwe formule voor
het festival te ontwerpen.
De persprijs werd niet uitgereikt, om
dat deze geen bruikbare hoeveelheid
ingevulde formulieren had opgeleverd.
De hoogste publieksprijs ging naar
„Portret van Loek van Vreeswijk",
groepswerk van het eerste jaar van de
Nederlandse Filmacademie.
Afgezien dat er weinig officieel werd
geprezen, zekere lof komt de organi
satie toch toe voor de afwikkeling van
een niet eenvoudig festival. Men gaf
blijk van serieuze aanpak en con
sequent handelen.
21