Amsterdam troefde Den Haag
11 lillili
van film nog als verwijt te horen krij
gen.
Ten onrechte! De voorlopers van het
bioscoopbedrijf, zoals de gebroeders
Mullens, presenteerden op niveau hun
films als de Expeditie van Shackleton
met cultureel-wetenschappelijke ach
tergrond.
De ontwikkeling van kermis naar het
arthouse was al begonnen tussen
1905 en 1912 toen deze gebroeders
Mullens als zovele anderen ruimte
zochten en vonden om een „hard top"
theater te exploiteren.
De Mullens vonden dit aan de Heren
gracht in het latere, maar al weer ver
dwenen Odeon Theater.
In 1912 staat de hoofdstad eensklaps
vol bioscopen en bioscoopjes. Sinds
1894 toen het oudste bekende bio-
scoopje werd geopend en 1912 had de
wereld niet stilgezeten.
Het schudde de schil van de 19de
eeuw van zich af en begon voorzichtig
de ruimte te verkennen met auto's,
vliegmachines, de telegraaf, de foto
grafie, de krant en de film.
Wij hebben uit die beginjaren van de
bioscoop in Amsterdam een prenten
boek gemaakt van knipsels, program
ma's, een enkel handschrift en een
enkele foto.
Uit de teksten spreekt de sfeer, uit de
vorm de tijd.
Maar boven al voelt men er een ge
weldige kracht in van mensen, die zich
met vernieuwing bezighielden, met
nieuwe ideeën, nieuwe vormgeving.
Mensen, die dorsten voort te gaan en
desnoods te struikelen, want het ging
niet iedereen voor de wind. Ook toen
niet! U zult er een krantebericht uit
1911 (Nieuws van de Dag) in aantref
fen, waarin dit tot uiting komt. Een
vergeelde getuige van het begin van
organisatie in het Nederlandse film
en bioscoopbedrijf.
De Cinémathographe van Lumière: boven
a/s projector, onder als camera.
Ongeveer veertien jaar, nadat de toen
malige voorzitter van de Bond de heer
Joh. Miedema in het muuroppervlak
van het Kurhaus te Scheveningen een
zwart-granieten gedenksteen onthulde
heeft drs. A. H. B. Briels zich met re
den afgevraagd of deze steen daar wel
terecht is geplaatst.
Aan de zeezijde van het Palais de
Danse kan men lezen: „In dit gebouw
werd op 9 juni 1896 het eerste bio
scooptheater in ons land (de Cinéma-
tographe Lumière) geopend".
In 1896 betekende het dat binnen een
half jaar na de opzienbarende voor-
90
