Jaartallen van de prehistorie
York. 1913:
stellingen in Parijs de Nederlanders
konden kennis maken met een film
als Sorties des Usines Lumière a
Lyons.
Zaterdag 9 juni 1956 was er een fees
telijke bijeenkomst in de Kurzaal,
edoch, het eerbetoon gegeven aan de
muur van het Palais de Danse behoor
de vermoedelijk in Amsterdam.
In 1968 droeg de directie van het Ne
derlands Filminstituut een tweetal pla
ten aan als geschenk voor de jubile
rende Bond. Deze behelsden foto's
van de Reguliersbreestraat en de Kal-
verstraat resp. anno 1894 en 1896.
Voorts waren twee stuks drukwerk in
fotocopie toegevoegd, welke explosief
mochten heten voor de Haagse steen.
Zij werden eerder gepubliceerd in
Kritisch Filmforum.
Het bleek dat de Cinématographe Lu
mière tussen april en juni 1896 reeds
operatief was in Amsterdam in het
winkelpand Kalverstraat 220. Een
waardig programma vermelde, dat
men „instantanés" kon komen kijken
ofwel „levensgrote lichtbeelden op
een scherm voor een zaal vol toe
schouwers".
Men jubele echter niet, dat nu de da
tum voor de prilste vertoningen in
Nederland zou zijn vastgesteld.
Geenszins want Amsterdammers gin
gen al veel eerder naar de bioscoop.
In 1894 was er in een hoekpand Regu
liersbreestraat 48 (precies op de hoek
van het Rembrandtplein, richting Thor-
beckeplein) een Kinetoscope geves
tigd.
Voor de deur was een halte van de
paardetram. Deze Kinetoscope ver
toonde „Edisonfilms uit de studio
Black Maria". Daarbij waren een Sme
derij in werking, een Barbierswinkel
en wild-westfilms met lassowerpers.
Men kon er terecht van 's morgens 10
tot middernacht, waaruit moge worden
geconcludeerd, dat de Cineac terug
gaat op een zeer oude traditie ter
plaatse in de Breestraat.
In dit jaar van de herdenking van het
75-jarig bestaan van de film dagen
wij alle archiefsnuffelaars uit ons nog
oudere plaatsen en data van filmver
toningen in Nederland te ontdekken.
Uw bijdragen foto's, en fotocopieën
van originele stukken worden gaar
ne ingewacht door de redactie van
„Film".
1895: februari R. W. Paul projec
teert bewegende beelden te
Londen
De Lumières verwerven pa- 1904
tent op een 20 beelden per se
conde camera cum projector. 1905
22 maart Het uitgaan van de
fabriek van de Lumières wordt 1906
op film vertoond voor genodig
den. 1907:
30 maart Birt Acres filmt met
de „Kinetische lantaarn" een
bootrace.
september Thomas Arnat ver
toont film in Atlanta (USA),
november Skladanovski doet
hetzelfde in Berlijn. 1908:
december Op de 28ste een
openbare demonstratie te Parijs
van de gebroeders Lumière-
vinding: de Cinématographe. 1909:
1896: Première van de eerste Meliès-
film in het Robert Houdin Thea- 1911:
ter te Parijs.
Walker en Turner gaan de Edi- 1912:
son Kinetoscope exploiteren.
Op 23 april vertoning van de
Cinématographe-films in New
1897: Meliès vestigt een studio. Lu
mière maakt ca. 300 shorts.
1898: Gaumont-British wordt opge
richt en begint produktie.
1899: De eerste Britse studio ge- 1914:
bouwd in New Southgate (Lon
den). 1915:
1900: Regisseur G. A. Smith ontdekt
de mogelijkheden van sequen
tie.
1902: The Electric Theatre in Los An- 1916:
geles wordt het eerste commer
cieel geëxploiteerde luxe bio
scooptheater in moderne zin. 1917:
1903: Eerste bioscoop in Japan ge
opend.
Eerste Nederlandse speelfilm
gereed (Heertje zonder panta
lon).
In Italië komt aarzelend film-
produktie op gang.
De eerste nickelodeon in Pitts-
burg geopend.
Edison bouwt een studio in New
York.
Zweden krijgt zijn eerste pro-
duktiebedrijf Svenska Biograf-
theatern.
Ook in Rusland wordt een film
studio gebouwd. Will Barker zet
een hal op het terrein van de
toekomstige Ealing studio's.
Urban en Smith lanceren een
kleurenprodukt: Kinemacolor.
Pathé journaal wordt het eerste
nieuwsjournaal.
35 mm wordt het internationale
standaardformaat voor film.
Mack Sennett en Kessel for
meren Keystone.
William Fox grondvest de Fox
Company.
Eerste Hongaarse filmstudio ge
bouwd.
Onaanzienlijk Los Angelesvoor-
stadje krijgt de naam Hollywood.
Warner Features Company ge
grondvest als bedrijf.
Eerste studio verrijst op Elstree.
Chaplin en Cecil B. DeMille vol
tooien hun eerste films.
Carl Laemmle opent Universal
City.
Technicolor Corporation depo
neert zijn naam.
Goldwyn Picture Co. opgericht
door Sam Goldfish en Archy
Selwyn.
Paramount Pictures stelt zich
voor in Amerika en U.F.A. in
Duitsland.
1919: United Artists Corporation ont
staat uit samenwerking van
Chaplin, Griffith, Fairbanks en
Mary Pickford.
Lenin nationaliseert de Russi
sche film.
Svensk Filmindustrie gesticht.
1920: Amerikaanse producenten kie
zen Hollywood als vestigings
plaats van 50 studio's met 25.000
employé's.
1922: De eerste filmschool begint zijn
werk in Joegoslavië.
1924: MGM opgericht door Sam Gold
wyn, Louis B. Mayer en Metro
Pictures Corporation.
Columbia vestigt zich als een
„Major Company".
1926: Walt Disney vestigt zich als ma
ker van tekenfilms.
Eerste art-house (Ursulines) te
Parijs geopend.
1927: The Academy Awards geïnsti
tutionaliseerd.
1928: R.K.O. (Radio Keith Orpheum
Corporation) opgericht.
1929: Film verlaat de variëteit van
snelheden van 16 tot 22 beeldjes
per seconde om zich op een
standaard snelheid van 24 te
verbinden met geluid.
(Gegevens o.a. ontleend aan P.
Cowies' „70 Jaar bioscoop".)
gi mm
21
