STER-RECLAME AFSCHAFFEN?
Cinemanifestatie 1976
Voor de zesde keer zal dit jaar in Utrecht een Cine
manifestatie worden gehouden, en wel van 27 okto
ber tot en met 3 november
Evenals in het verleden zal hierin voornamelijk aan
dacht worden besteed aan artistiek waardevolle films,
voornamelijk uit het art-house genre. De Cinemanifes
tatie wil reeds geïmporteerde films van dit type steu
nen door een presentatie in Utrecht. Daarnaast wil de
Cinemanifestatie ook de import zelf bevorderen door
een groot aantal films tijdelijk naar ons land te halen
zodat, naast het publiek en de pers, ook de impor
teurs ervan kennis kunnen nemen. Hierbij zal ge
streefd worden naar de aanwezigheid van zoveel mo
gelijk creatieve medewerkers van de te vertonen
films.
De programmering van de Cinemanifestatie wordt
verzorgd door de heer Hans Saaltink. De manifes
tatie zal zich concentreren in de theaters Camera
en Studio; voorts wordt nagegaan of wellicht nog een
der andere Utrechtse theaters in enige vorm bij de
manifestatie zal worden betrokken.
Dit jaar voor het eerst is de praktische organisatie
van de Cinemanifestatie in handen van het Bureau
van de Nederlandse Bioscoopbond.
Het Bestuur van de Stichting Cinemanifestatie be
staat uit de heren Drs. J. Ph. Wolff, Voorzitter; A. L.
M. Zetz, Drs. C. A. Voskuil, J. Th. van Taalingen en
Mr. P. A. Meerburg.
Er zijn subsidies en garantie-subsidies gevraagd aan
de gemeente Utrecht, het Ministerie van C.R.M., de
provincie Utrecht en het Stimuleringsfonds voor het
Film- en Bioscoopwezen.
Enige tijd geleden gingen er in de Tweede Kamer enkele
stemmen op om de STER-televisiereclame af te schaffen.
Al meteen is tegen een zodanig voornemen dat onder
andere voor het televisiebedrijf zelf grote financiële gevol
gen zou hebben ernstig bezwaar gemaakt. Een van de
aspecten die daarbij weinig naar voren werden gebracht
had betrekking op de situatie in het Nederlandse filmpro-
duktiebedrijf. Daarom heeft de Bedrijfsafdeling Filmpro-
duktie van de Nederlandse Bioscoopbond in maart het
onderstaande memorandum verspreid onder de politieke
decision-mak3rs in het Parlement en in de regering.
Aangezien het niet onmogelijk is, dat de discussie over de
STER-reclame in de toekomst hervat zal worden, laten wij
de tekst van dit memorandum hieronder integraal volgen.
MEMORANDUM INZAKE DE STER-RECLAME
Sedert de oprichting van de STER hebben de Nederlandse
filmproducenten zich mede gericht op de produktie van
t.v.-reclamefilms, ook t.v.-commercials genaamd.
Deze produktie betekende een welkome verbreding van de
smalle basis, waarop het filmbedrijf in ons land werkte,
namelijk met een omzet van thans ruim 1 miljoen gulden,
dit is ca. 30 van de totale Nederlandse filmproduktie,
exclusief de speelfilmproduktie.
Producenten investeerden tonnen in de noodzakelijke kost
bare beeld- en geluidsapparatuur, in de inrichting van welis
waar kleine, maar goed geoutilleerde studio's voor beeld-
opnamen en/of geluidsafwerking.
Laboratoria investeerden vele honderdduizenden guldens
in machines voor het uitvoeren van de veelsoortige speciale
effecten, die juist in t.v.-reclamefilms worden toegepast.
De produktie van t.v.-commercials is een zeer gespeciali
seerde activiteit, en derhalve werd in de loop der jaren
een reservoir van specialisten op de verschillende deelge
bieden gevormd. Filmtechnieken, zoals de beeld voor beeld-
opnamen van poppen en bewegende voorwerpen, en de
tekenfilm zijn zonder de commercial-produktie niet meer
kostendekkend in ons land in stand te houden en zouden
slechts door Rijkssubsidie aan kunstzinnige filmers kunnen
blijven bestaan.
Hoe merkwaardig het ook moge klinken, de STER-reclame-
films vormen een belangrijke leerschool voor regisseurs,
cameralieden en geluidstechnici door de eisen van gecom
primeerde kennisoverdracht, technische perfectie, preciese
timing, spelregie e.d. waar men bij de realisering van speel
films, bedrijfs-, instructie- en documentaire films, profijt van
trekt.
In de conjunctuurgevoelige filmproduktie draagt de STER
bij tot een zodanige mate van continuïteit in de betrokken
bedrijven, dat het wegvallen van deze produktietak zeer
ernstige gevolgen zou hebben voor de werkgelegenheid,
zo niet voor de bestaansmogelijkheid van een aantal pro-
duktie-ondernemingen. Verliezen op de geïnvesteerde kapi
talen kunnen deze situatie nog slechts verergeren.
Wij voorzien, dat bij het wegvallen van de STER-produktie
ongeveer 100 vaste medewerkers in produktie-, studio- en
laboratoriumbedrijven ontslagen zullen moeten worden,
waarboven nog enige honderden free lance-medewerkers
komend uit de sectoren van commentaarsprekers, decor
bouwers, cameralieden, camera-assistenten, elektriciens,
belichters, requisiteurs, materiaalleveranciers etc.
De omzetverliezen bij beeld- en geluidsstudio's en de labo
ratoriumbedrijven kunnen op enige miljoenen per jaar ge
steld worden.
Wij pleiten dan ook voor handhaving van de STER, waarbij
wij buiten het voorgaande de volgende argumenten aan
voeren.
De uitvoering van de STER-reclame is een weloverwogen
besluit geweest van Regering en Parlement, dat verstrek
kende gevolgen heeft meegebracht in de personele en
financiële sfeer van film- en reclame-ondernemingen.
De discussie, zoals die tot nu toe in de Tweede Kamer
werd gevoerd, is aan deze aspecten volledig voorbijgegaan.
Bovendien komen in de normale t..v-uitzendingen reclame-
en commerciële uitingen dermate veelvuldig en dikwijls
onvermijdelijk voor, dat het discriminerend zou zijn de t.v.-
reclame als een té indringend en onethisch reclamemedium
af te wijzen. Het zou evenzeer discriminerend zijn t.v.-
reclame op andere wijze te benaderen als de overige
reclamemedia.
Indien wij het al eens zouden kunnen zijn met de kritiek
op bepaalde commercials, waarvan de vele goede dan
mede de dupe zouden worden, dan is het zaak te wijzen
op het nimmer gehanteerde artikel 14 van de STER-voor-
schriften betreffende limitering van het aantal uitzendingen
van dezelfde commercial. Onzerzijds is in het verleden bij
herhaling op hantering van deze bepaling aangedrongen,
echter zonder resultaat.
Het eigen belang van de producent in deze weegt minder
zwaar dan de gemakzucht van de adverteerder. Voor de
16