CENTRAAL FILMBUREAU KRIJGSMACHT 25 JAAR
Begin vorige maand bestond het Centraal Filmbureau Krijgsmacht
vijfentwintig jaar. Met een groots opgezette open dag op het Marine
vliegkamp Valkenburg werd dit gouden jubileum gevierd. In die tijd
is er in de opzet en de taakuitvoering heel wat veranderd.
GESCHIEDENIS
REORGANISATIE
Aan het eind van de oorlog maakten
de Nederlandse militairen voor liet
eerst kennis met het medium film. Dit
kwam onder invloed van de Ameri
kaanse bevrijdingstroepen die steeds
van het nieuwste materiaal werden
voorzien.
Tegelijkertijd met de opbouw van een
naoorlogs leger begon men te denken
aan ontspanning door middelvan film.
In Rotterdam ontstond toen de AVOS
(Alles Voor Onze Soldaten). Met veel
kunst- en vliegwerk werden 35 mm-
projectoren en reserve-onderdelen bij
elkaar gescharreld. Spoedig ontstond
er een splitsing in de organisatie van de
iilmvoorziening. Voor de land- en de
luchtmacht werd het de RAO (Recre
atie en Algemene Ontwikkeling) en
voor de marine de OS&O (Ontwikke
ling, Sport en Ontspanning). Voor In-
dië werd de zaak geregeld door de
NIWIN (Nationale Inspanning Welzijns-
verzorging Indië). Dit bureau ressor
teerde onder de RVD (Rijksvoorlich
tingsdienst) en zamelde geld in. Daar
mee werden speciaal uitgeruste jeeps
verstuurd die voorzien waren van een
raam werd dan geprojecteerd.
Een overzichtelijk geheel was het al
projector, een aggregaat, projectie
doek en films, zodat overal voorstellin
gen georganiseerd konden worden. Een
centraal distributiecentrum in Batavia
beschikte over een steeds wisselende
voorraad van honderd films.
Ook in Nederland vonden de meeste
vertoningen plaats vanuit een mobie
le projectiewagen. De wagen werd
achteruit tegen de achterwand van een
zaal gereden en door een open deur of
in gepr
rtelijk
met al niet. Mede op aandrang van de
filmverhuurkantoren die zaken moes
ten doen met instanties die geheel los
van elkaar met hetzelfde doel werkten,
werd integratie bewerkstelligd.
Zo onstond op 1 mei 1952 één Cen
traal Filmbureau Strijdkrachten. Het
Hoofdbestuur van de Nederlandse Bio
scoopbond stelde een regeling vast be
treffende de filmvoorziening van dit
bureau door de leden-filmverhuurders.
Alhoewel zich een dalende trend in de
bezoekersaantallen heeft voorgedaan,
is het CFK toch steeds in staat geweest
om zichzelf te bedruipen. Die daling is
een logische consequentie van de steeds
Boven: De eerste van een serie nieuwe
Fumeo-16 mm projectoren.
Links: De grote zaal op de legerplaats-Stroe
Rechts: Zaal en apparatuur van de kazerne
te Harderwijk.
groter wordende vrijheid van de dienst
plichtigen. Thans worden er in de
weekeinden ook geen voorstellingen
meer gegeven. Ook is er tegenwoordig
vrijwel niemand meer verplicht om
's avonds -op zijn kazerne te vertoeven.
De laatste jaren is er in de werkwijze
van het CFK een ingrijpende reorga
nisatie tot stand gekomen. Tot voor
kort lag de nadruk sterk op het huren
van 35 mm kopieën, het normale bio
scoopformaat. Daarmee werden dan al
le grotere zalen bediend. Voor de klei
nere zalen werden 16 mm kopieën ge
maakt waarvoor de vertoningsrechten
betaald moesten worden. Het nadeel
van 35 mm kopieën was dat ze pas laat
voor militair gebruik vrij kwamen.
Sinds 1976 is men nu bezig aan een
grootscheeps vernieuwingsplan. De
grote zalen worden allemaal voorzien
van nieuwe mammoetprojectoren voor
16 mm met grote spoelen zodat de
film in één keer zonder onderbreking
gedraaid kan worden. De eerste instal
laties zijn al geplaatst en in 1978 moet
de laatste 35 mm projector vervangen
