PRODUKTIC
De fluit met zes smurfen
DE FILM
REALISATIE
JHet scenario van deze eerste kleurrijke
speelfilm over Johan en Pirrewiet en
de Smurfen werd voor het eerst met
vaardige hand op papier gezet door
Robbedoes' striptekenaar Peyo in 1958
In dit verhaal dat zich met ridder Jo
han en zijn schildknaap Pirrewiet situ-
.eert in de verre Middeleeuwen deden
de Smurfen voor de allereerste keer
hun intrede in de wereld van het strip
verhaal. Al spoedig bleek dit blauwe
dwergvolkje bij het strippubliek erg in
de smaak te vallen, zodat ze na verloop
van tijd een heel eigen bestaan gingen
leiden in een nieuwe reeks 'De Smur
fen'.
De ontmoeting tussen de mensenkin
deren Johan en Pirrewiet en de rare,
maar erg lieve Smurfen vormt met alle
bijbehorende gags en zijsprongetjes een
aantrekkelijk en boeiend verhaal: de
ervaren filmspecialisten van de Belvi-
sionstudio's zagen er dan ook onmid
dellijk een degelijk filmscenario in. Het
stripverhaal leende zich uitstekend om
te worden Vertaald' in een filmscena
rio. Peyo heeft er twee jaar lang het
hele verloop van deze film op de voet
gevolgd, en er zelf aktief aan mee ge
werkt.
De muziek die dit avontuurlijke ver
haal ondersteunt werd gecomponeerd
door Michel Legrand. Hij maakte voor
deze film een muzikale achtergrond
met onbekende instrumenten en on
verwachte geluiden. Daarnaast compo
neerde hij alle Smurfenliedjes. Maar er
is nog meer: met zijn muziek bepaalde
hij de duur van verschillende belangrij
ke scènes. Peyo legde uit hoe het ver
haal zou lopen, Legrand schiep daar
omheen een gedetailleerde geluidsband
waarnaar de tekenaars hun tekeningen
konden aanpassen.
Peyo's stripalbum 'De fluit met zes
smurfen' werd door de filmspecialisten
enthousiast onthaald: het bleek vlot
vertaalbaar in een bruikbaar filmsce
nario. Scènes worden geknipt en ver
knipt, het aantal decors, figuren, stem
men enz. wordt bepaald, en de precie-
Tekenaar Peyo met zijn creatie
se duur vastgelegd. Want zodra het de
finitieve filmscenario klaar is, met
tekst en dialoog, kunnen de stemmen
acteurs aan het werk. Voor de Smur
fen was er wel een probleem: nog
nooit had iemand zo'n Smurf horen
praten. Geef je zo'n wezen dan een
kinderstem, een mannenstem of een
vrouwenstem? De geluidsspecialist
bracht de oplossing: de Smurfen zou
den mannenstemmen meekrijgen die
daarna op een iets hogere snelheid
worden afgedraaid. Intussen brouwt de
componist in functie van sfeer en ver
loop van het verhaal échte Smurfen-
muziek. Wanneer de klankband met
stem en geluid klaar is, kan de teken-
studio definitief aan het werk. Die
heeft immers de gedetailleerde klank
band nodig om de houding van de figu
ren en de stand van de mond op elk
ogenblik de klank te laten volgen.
Daarnaast is een ploeg mensen begon
nen aan het ontwerpen en kleuren van
de decortekeningen op stevig papier of
karton. Deze decors zijn tot 1 meter
lang: op die manier kunnen personages
over het decor bewegen en wandelen,
terwijl de camera volgt.
Onafhankelijk van de decortekenaars is
ook een uitgebreid team figuurteke
naars aan de slag: maandenlang zullen
zij duizenden figuurtjes in allerlei stan
den en situaties ontwerpen, schetsen
en nettekenen. Hun figuurstudies wor
den eerst door specialisten in het klad
getekend en ter controle in zwart-wit
gefilmd op 16 mm. Pas als blijkt dat de
bewegingen vlot en soepel lopen, kun
nen de nettekenaars aan het werk.
Tientallen meisjes met engelengeduld
tekenen duizenden figuurtjes over op
cellofaan (de z.g. cells): de omtrek
komt in oostindische inkt, de vlakken
worden met het penseel ingekleurd.
Het gebruik van cellofaan is nodig om
de cameraman bij de verfilming meer
dere figuren samen op één kartonnen
decor te kunnen brengen. Aan deze
film werkten in totaal bijna honderd
mensen gedurende twee jaar. Geen
overbodige luxe, want deze 70 minu
ten durende film is samengesteld uit
om en nabij de 63.000 definitieve teke
ningen, waaraan naar schatting nog
eens 70.000 voorbereidende schetsen
en 80.000 animatiestudies zijn vooraf
gegaan. In totaal schiet de camera
100.800 definitieve beelden, één voor
één. Immers, voor een vlotte en soepe
le beweging zijn 24 beelden per secon
de nodig.
Pas nu kan de camera voorgoed aan
het werk: hele karrevrachten mappen
boordevol decors en tekeningen gaan
naar de camerakamer, waar een nauw
keurig getimed filmschema klaar ligt.
Op een beweegbare tafel waarboven de
beweegbare camera hangt, stelt de ca
meraman de scènes samen. Hij plaatst
een kartonnen decor en legt daarboven
het benodigde aantal cellofaans waar
op de gekleurde figuurtjes staan (één
figuur per cellofaan). Als iedereen op
het decor op zijn juiste plaats staat,
drukt hij af: het beeld wordt gefoto
grafeerd. Voor het volgende beeld (bv:
een beweging van de hand van één der
figuren) neemt hij het betreffende cel
lofaan weg en vervangt het door de te
kening die daar precies op volgt. Hier
bij blijven decor en de andere tekenin
gen onveranderd. Een druk op de
knop, en het tweede beeld is gescho
ten. Voor één seconde film moet de
camera 24 beelden samenstellen en
schieten, voor 70 minuten zal hij die
handeling dus 100.800 keer herhalen.
Is het filmwerk afgelopen, dan gaat de
hele zaak naar het laboratorium voor
ontwikkeling. Daarna wordt muziek en
geluid aangebracht, terwijl ook de ge
sproken tekstband op de film gesyn
chroniseerd wordt. Tenslotte worden
het benodige aantal copieën gemaakt.
En daarmee is de film klaar voor het
grote publiek!
