rouwen in het vak:
Monique van Schendelen
Een vakvrouw
Monique(Mo) van Schendelen: levendig, zelfbewust, onafhankelijk,
direkt, wilskrachtig, to the point, enthousiast... zomaar een paar
woorden die me te binnen schieten naar aanleiding van mijn eerste
ontmoeting met haar.
Zelfs na een lange en drukke dag - de campagne voor "Moonwalker"
is in volle gang - praat ze vol vuur en betrokkenheid over haar vak Pu
bliciteit.
Het verhaal van haar "loopbaan" getuigt van ondernemingslust. Op
groeiend in een groot gezin, waar ze automatisch leerde voor zichzelf
op te komen - een eigenschap die haar goed van pas zou komen -
volgde ze het Gymnasium in Haarlem. Zelf was ze daarna dolgraag
naar de Kunstacademie gegaan, maar dat was in die tijd met die voor
opleiding, ondenkbaar. Dat deed je niet! Met een gymnasiumdi
ploma op zak ging je studeren; Monique koos voor Wiskunde ("Ik
vind het nog steeds leuk om met cijfers en grafieken bezig te zijn!"),
maar zag al gauw in dat ze daar veel te veel 'een doener' voor was.
Met het beeld van vlammende pleidooien in de rechtzaal voor ogen,
besloot ze over te stappen naar de faculteit Rechten, maar ook daar
kon ze haar draai niet vinden. Mede door veranderingen in haar
privé-leven besloot ze uiteindelijk de universitaire wereld de rug toe
te keren en een baan te gaan zoeken.
Via een vriend kwam ze in de platenindustrie terecht. Op de reklame-
afdeling van Phonogram International in Baarn, waar ook aan de in
ternationale campagnes vorm gegeven werd, begon ze onervaren -
"ik wist nauwelijks meer van platen dan dat ze rond en zwart waren"
- maar vol enthousiasme. Na een paar jaar kreeg ze de kans om bin
nen de platenbranche de overstap te maken naar de promotie. Bin
nen dit vakgebied was Monique 14 jaar lang bij verschillende maat
schappijen werkzaam, zoals C.N.R., E.M.I. en Ariola. Toen bij Ariola,
waar zij gedurende 7 jaar hoofd van de publiciteitsafdeling geweest
is, "de weg steeds smaller werd", besloot ze te reageren op een ad
vertentie van Abonnee Televisie Nederland (ATN), later FilmNet, waar
men iemand voor de Public Relations zocht. Min of meer tot haar ei
gen verbazing werd ze aangenomen. "Bij Filmnet, waar ik de PR en
de promotie deed en ook woordvoerdster voor de pers was, heb ik
immens veel ervaring opgedaan." De kennis van zaken die ze zich in
de loop der jaren eigen had gemaakt - een gerichte PR-opleiding
volgde ze nooit - en de vele contacten die ze door haar werkzaamhe
den legde, zouden van onschatbare waarde blijken te zijn. Zo werd ze
gevraagd om bij de VARA radio iedere week, als een soort Truus Mo
daal, "een kwebbel over films" te houden in het zaterdagmiddag pro
gramma van Herman Stok. Hoewel Monique nog nooit iets derge
lijks gedaan had, stapte ze erin en bleef ze dat anderhalf jaar lang
doen. Met zichtbaar plezier kijkt ze op die tijd terug: "Dat betekende
iedere week 'verplicht' één film zien - soms de avond voor de uitzen
ding nog, omdat het er niet eerder van gekomen was - en bespre
ken." De allereerste keer was best spannend en ze had dan ook een
avonturenfilm uitgekozen om te bespreken. "Daar kon ik niet echt
scheef meegaan"!
In juli 1986 gebeurde echter wat al tijden in de lucht hing. Een van de
aandeelhouders trok zich terug uit FilmNet en, op enkele sleutelfigu
ren na, werd iedereen op non-aktief gesteld. Hoewel Monique als een
der weinigen officieel in dienst bleef, stond ze toch op de uitkijk naar
ander werk. Dat vond ze bij Concorde Film, waar directeur Robert
Wijsmulier al een tijd op zoek was naar iemand voor de publiciteit.
Na verschillende gesprekken op Monique's eigen direkte wijze, kwa
men ze tot overeenstemming en trad ze op free-lance basis in dienst
bij Concorde Film, alwaar ze de fijne kneepjes van de film-publiciteit
onder de knie kreeg. Op de anderhalf jaar bij Concorde Film, volgde
vanaf juni 1987 de Motion Picture Group, een jong, onafhankelijk
filmverhuurbedrijf dat in feite rust op drie pijlers: Rob Paerl (direc
teur), Marleen Pagrach (booking) en Monique.
SAMENWERKING EN WISSELWERKING
Op de vraag wat publiciteit in het algemeen, en film-publiciteit in het
bijzonder, voor haar inhoudt, barst een woordenstroom los. "Publici
teit betekent voor mij het creëren van een optimale atmosfeer, waarin
een film alle mogelijkheden krijgt om eventueel tot een hit uit te
groeien. Let wel, geen enkele publiciteitsafdeling kan van een slechte
film een goede film maken. De film zal altijd iets in zich moeten dra
gen, waardoor bij een bepaald publiek, en liefst een zo groot moge
lijk, een speciale snaar geraakt wordt." Aan Monique de taak om in
een vroeg stadium te onderkennen waarin eventueel de kracht van de
film zou kunnen schuilen. Zeer marginaal, zo vertelt ze, liggen daar
mogelijkheden om naar de media toe, op subtiele wijze, middels een
combinatie van voorlichting en enthousiasme, accenten te leggen.
De publiciteitsmachine wordt in feite al in werking gezet wanneer de
eerste publicaties over de betreffende film in de buitenlandse bladen
verschijnen en de eerste filmkopie in aantocht is. "Het is net een brei
werk. Bij het doorlezen van de persmap, het bekijken van het art
work, het diamateriaal en de foto's, het zien van de trailer en natuur
lijk, zeker niet op de laatste plaats, de film, groeit automatisch het
idee hoe de film neergezet kan worden." Dit gebeurt in nauw samen
spel met de afdeling booking, die over de film in onderhandeling is
met de belangrijkste exploitanten. "Die wisselwerking tussen de af
delingen booking en publiciteit", benadrukt ze, "vind ik heel essen
tieel. Met Marleen werk ik fantastisch samen, we zitten op dezelfde
golflengte!"
Met het versturen van de uitnodigingen voor de "vroege" (aangepast
aan de deadline van de geïllustreerde bladen plus TV) en de "landelij
ke" (vnl. de dagbladen) persvoorstellingen, begint in feite de bal pas
echt te rollen. Het begeleiden van de persvoorstellingen, het uitzoe
ken van de fotomotieven, het produceren van de persmappen en een
goede Nederlandse synopsis, het versturen van het diamateriaal be
horen allemaal tot de basisaktiviteiten van een film-publiciteitsafde-
ling, zo vertelt Monique. Daarnaast probeert ze ook, indien mogelijk,
de betrokkenen bij een film te benaderen voor interviews.
Ze haalt even adem en vervolgt: "Wat ik ook heel leuk vind is dat mu
ziek in de film steeds belangrijker wordt. Door mijn jarenlange erva
ring in de grammofoonplatenindustrie ken ik deze als geen ander.
Ook de weg naar de belangrijkste radio- en TV-program ma's is be
kend terrein. Met name de laatste maanden met films als "Sign O'
The Times" (Prince), "Buster" (Phil Collins), "Action Jackson" (Vani-
ty) en natuurlijk "Moonwalker" (Michael Jackson) was ik weer regel
matig in Hilversum te vinden bij oude vrienden en collega's!
Wat Monique ook bijzonder in het publiciteitsvak aantrekt is dat het
in eerste instantie altijd gaat om mensen, dat het de mogelijkheden
16
