EINDELIJK PERMANENTE TENTOONSTELLING IN HET FILMMUSEUM! Eén van de vele aktiviteiten die het Nederlands Filmmuseum het afge lopen jaar ontplooide, was de presentatie van een permanente ten toonstelling. Op 19 december 1988 opende minister Brinkman deze expositie, die op speelse wijze een indruk probeert te geven van het ontstaan van de film en de diverse aspecten van het filmbedrijf. Ein delijk kan het publiek kennis maken met wat de verschillende archie ven van het museum al jarenlang voor de toekomst proberen veilig te stellen. Samen met de indrukwekkende verhoging van het aantal voorstellingen van de cinematheek is dit opnieuw een geslaagde stap in de richting van het publieksgerichte filminstituut dat de nieuwe direktie voor ogen staat. Minister Brinkman opent de permanente tentoonstelling, M.Sanders(re), voorzitter van het Bestuur van het Filmmuseum. Buitenlandse toeristen die het Nederlands Filmmuseum in het verle den bezochten, toonden zich meestal verbaasd: een museum zonder tentoonstelling! De term 'museum' was misleidend, want het Film museum bestond uit een aantal archieven, een cinematheek en een bibliotheek. Een dergelijk breed georiënteerd instituut is in het bui tenland ongewoon. Meestal zijn daar de archieven en de musea ge scheiden instellingen. Momenteel hebben filmmusea, waar zowel films als tentoonstellin gen kunnen worden bezocht, de wind mee. Tijdens het internationale symposium van filmmusea dat vorig jaar in Frankfurt werd georgani seerd, repte men zelfs van een 'boom'! Zo werd in 1988 het groots opgezette M.O.M.I. (Museum Of the Moving Image) in Londen ge opend. Later in het jaar werd onder dezelfde naam ook in New York een museum geopend, dat naar verluidt minstens zo indrukwekkend is. Maar ook in andere landen werden in de afgelopen jaren nieuwe musea met filmtentoonstellingen geopend. Nederland bleef achter. Een permanente tentoonstelling over film of filmhistorie bestond niet. Bezoekers van het Filmmuseum konden in het gebouw aan het Vondelpark alleen overdag de bibliotheek en 's avonds de cinematheek bezoeken. In het verleden bevonden zich bij de ingang enkele vitrines, waarin een indruk werd gegeven van de voorlopers van de film, maar deze verdwenen een paar jaar geleden bijeen verbouwing. Vorig jaar waren wel maandelijks kleine exposties in de hal van het museum te zien. Zo was er een aardige foto-expositie van AIR FRANCE, een luchtvaartmaatschappij die in het verleden beroemde passagiers voor of in haar vliegtuigen fotografeerde. Daarnaast werden op het filmprogramma afgestemde selecties van de eigen affiche- en foto collecties getoond. Deze en andere collecties, die in de jaren vijftig en zestig door oud-di- rekteur Jan de Vaal en zijn medewerkers bijeen werden gebracht, konden door gebrek aan personeel en ruimte jarenlang niet worden getoond. Zowel de kranten als de televisie besteedden veel aandacht aan het 'herontdekken' van deze bijzondere archieven. Zo bestaat er ook een apparaten-collectie met historische camera's en projekto- ren. In deze verzameling bevinden zich tevens allerlei soorten op tisch speelgoed, die nu als voorlopers gelden van de filmapparatuur. Verder bezit het museum papier-archieven, waarin onder andere de nalatenschappen van mensen als de filmpionier Jean Desmet en de kritikus L.J.Jordaan worden beheerd. In de zomer van 1988 besloot Hoos Blotkamp, de nieuwe direkteur van het Filmmuseum, in het Filmmuseum een tentoonstelling in te richten die een algemeen beeld geeft van de geschiedenis van de film. Na een reeks verbouwingen was op de begane grond een ruimte vrijgekomen, die geschikt was voor een kleine expositie. Er werd een plan ontwikkeld voor een tentoonstelling, die de bezoeker een indruk geeft van de historische ontwikkelingen en hem tevens een blik gunt op onbekend materiaal uit de archieven. De organisatoren hebben gekozen voor en speelse opstelling. De tentoonstelling begint met een overzicht van de voorlopers van de cinema. Principes als schaduwwerking en 'camera obscura' worden op originele wijze aan het publiek duidelijk gemaakt. De bezoeker kan verschillende apparaten zelf bedienen en de mogelijkheid be staat om in allerlei kijkkasten ee blik te werpen. Een bijzonder fenomeen is het Kaiser Panorama. In deze enorme kijk kast met 25 panelen, daterend van rond de eeuwwisseling, kan men naar stereo-foto's van Duitse kastelen kijken. Het panorama is eigen dom van het Filmmuseum, en één van de weinige exemplaren die be waard zijn gebleven. Door de reusachtige omvang van de kijkkast is ervoor gekozen slechts een gedeelte op te stellen. Voor de beginperiode van de cinema is een andere opstelling be dacht. Hier zijn de apparaten en de andere objecten binnen het kader van de verschillende aspecten van het filmbedrijf geplaatst. De na druk ligt daarbij op het Nederlands filmbedrijf. Minister Brinkman en de direkteur van het Filmmuseum Mevr.H.BIotkamp-de Roos. Zo is een filmset gereconstrueerd van de eerste Nederlandse filmstu dio: de Hollandia-filmfabriek uit Haarlem. Materiaal werd overgeno men van de tijdelijke Hollandia-tentoonstelling van het Frans Hals Museum. Daarnaast heeft men een ouderwetse bioscoop met kassa, lobby en filmzaal gereconstrueerd. De kasa en andere bioscoop-ac cessoires zijn bruiklenen van Ilse Hughan, de vroegere eigenaresse van het Amsterdamse Parisien-theater. Zij redde de volledige inrich ting van deze roemruchte bioscoop aan de Nieuwendijk, toen die een paar jaar geleden moest wijken voor de stadsvernieuwing. In de vro lijke lobby hangen portretten van legendarische Hollywoodsterren als Greta Garbo en Clark Gable, en een overzichtelijke selectie van di verse vormen van filmpubliciteit. De tentoonstelling eindigt bij de filmzaal, waar een korte documentaire over de geschiedenis van de film te zien is en waar ook regelmatig smalfilmprojekties georgani seerd zullen worden. Paul van Yperen 21

Historie Film- en Bioscoopbranche

Film | 1989 | | pagina 21