VERZAMELAAR JAN MOOIBROEK SCHRIJFT BOEK OVER
BIOSCOPEN IN DE VEENKOLONIËEN
Al twintig jaar vezameltJan Mooib roekalles wat maar met de bioscoop te maken heeft: foto's, knipsels, folders, stoelen, apparatuur en noem
maar op. Een verzamelwoede die 's lands grenzen overschrijdt, want ook over het wereldberoemde Grauman Chinese Theatre in Hollywood
heeft hij materiaal in bezit. Op het moment gaat echter zijn bijzondere aandacht uit naar de Veenkoloniën. Sinds begin 1987 is de Stadskana-
ler namelijk bezig met een boek over verdwenen en bestaande bioscopen in dat gebied, met als voorlopige titel: "Van kermistent tot bio
scooptheater. Een rondreis langs bestaande en verdwenen bioscopen in de regio Kanaalstreek en Oost-Groningen".
TUSCHINSKI-ZEGEL
Jan Mooibroek (45) komt uit Stadskanaal en werkt als graficus op de
repro-afdeling van het, aldaar gevestigde, gemeentehuis.
Zijn bijzondere verzameling haalde, zowel binnen als buiten de
streek, regelmatig de kranten.
Over het ontstaan van zijn hobby vertelt hij De Nieuwsbode: "Als
kleine jongen zat ik vaak in de bioscoop. Dat kostte toen twee kwar
tjes. Die sfeer in de bioscoop boeide me mateloos. Op een gegeven
moment trok ik de stoute schoenen aan en vroeg of ik zo'n filmka-
bine eens van binnen mocht zien. Van het een kwam het ander en zo
werd ik operateur bij De IJzeren Klap".
Inmiddels is De IJzeren Klap omgebouwd tot discotheek, maar ge
lukkig kan de Mooibroek - gediplomeerd operateur - af en toe inval
len bij het Smoky Theater in zijn woonplaats.
Een initiatief dat in 1985 zelfs de landelijke pers haalde, was zijn po
ging om, ter gelegenheid van het 65-jarig bestaan van het Amster
damse Tuschinski Theater, een speciale herdenkingspostzegel uitte
geven. De zegel toonde de monumentale voorgevel van het theater
en was door Jan Mooibroek zelf ontworpen.
Helaas haalde de toenmalige Staatssecretaris Scherpenhuizen een
Jan Mooibroek op zijn hobbykamer waar zijn verzameling is ondergebracht. Aan de
muur hangt een 45 jaar oud cabinevenster.
streep door de rekening. Jammer, want het was voor Mooibroek een
ideale manier om twee hobby's te verenigen: postzegels verzamelen
en zijn voorliefde voor de bioscoop. Overigens heeft het geen dom
per gezet op zijn enthousiasme en nog steeds beschouwt hij Tu
schinski als 's werelds mooiste theater. Op de zolderkamer, waar zijn
verzameling is ondergebracht, heeft dit Amsterdamse theater een
speciale plaats. Er hangt een projectievenster uit De IJzeren Klap;
wie het luikje open doet, kijkt in de fraaie, grote zaal van Tuschinski.
BOEK OVER DE BIOSCOOP
Vanuit zijn hobby ontstond ook het idee voor een boekje, waaraan op
dit moment de laatste hand wordt gelegd. Zo'n boek schrijven is een
hele ondernemingHet leidde tot een speurtocht door archieven ten
einde alle gegevens te achterhalen. Een lastig karwei, want met name
over de verdwenen bioscopen was weinig meer bekend.
Het boek begint rond 1910 toen in de Veenkoloniën voor het eerst
films vertoond werden. Dat waren reizende voorstellingen gekoppeld
aan kermissen. De vaste theaters die aan de orde komen zijn het Lu-
xor in Stadskanaal, City en Veenlust in Veendam, de Scala en de
Dommering te Winschoten, de Flora in Ter Apel, De IJzeren Klap in
Musselkanaal, de Bioscoop Hogezand, de Centrum Bioscoop te Sap
penneer en de Smoky Theaters in Stadskanaal.
"Eigenlijk", vindt Mooibroek, "is het de historie van het uitgaansle
ven in de Veenkoloniën. Heel wat paartjes hebben elkaar in de bios
coop gevonden, nietwaar!"
Nu moet er nog een uitgever gevonden worden, want Mooibroek zou.
zijn noeste arbeid graag in druk zien verschijnen. "Maar zelfs als het
nooit verschijnt", zegt hij, "houd ik niet op met verzamelen". De con
tacten opgedaan tijdens mijn speurtocht zijn zo fantastisch dat ik
daarom al tevreden ben. Ik heb het met plezier gedaan en dat is vol
doende".
Film op zich heeft in mindere mate Mooibroeks' belangstelling. "De
film is bijzaak", vindt hij. "De bioscoop zelf, daar gaat het me om. Ik
houd van die bepaalde geur die er hangt, die sfeer. Ik vind het heerlijk
als alles mooi is aangekleed, als je lekker kunt zitten en vriendelijk
wordt ontvangen, als er een mooi gordijn hangt en beeld en muziek
goed zijn. Mensen willen altijd uit in een sfeervolle omgeving, daar
komen ze voor volgens mij. Je kunt het vergelijken met een bord
eten. Als het gewoon op een bord gekwakt wordt, ziet het er minder
lekker uit dan wanneer het mooi wordt opgediend".
"Naar een film op televisie zal ik zelden kijken, dat stoort me. Je hebt
het gevoel dat je naar een brievenbus zit te staren. Film hoorjeinde
bioscoop te zien. De rest is surrogaat!"
WIE HEEFT ER FOTO'S?
Mochten er lezers zijn die bijvoorbeeld op vakantie in het buiten
land foto's hebben gemaakt van bioscopen, dan houdt Jan
Mooibroek zich aanbevolen. Ook in- en exterieurfoto's van Ne
derlandse bioscopen zijn van harte welkom en vinden een plekje
in zijn verzameling.
Het adres is:
Voorstekamp 84, 9502 RP Stadskanaal, tel.: 05990-15511
Marjo Roeven
30
