me aardig dit eens te documenteren, al was het maar voor het nage slacht. Als alles meezit en de redactie akkoord gaat, vindt u bijgaand een overzicht. In 18 gevallen gaat het om softe sexfilms uit de jaren 1971 (BlueMo- vie!) tot circa 1980 (l'lmmorale). De andere 100 zijn, op een paar na, waarover dadelijk, gekuiste pornofilms, waarvan 90 uit de USA, 8 uit Frankrijken 2 uit Duitsland. Het zijn in het algemeen de producenten zélf die de gekuiste versies van hun pornofilms maken, vooral ten behoeve van de in de Ver enigde Staten talrijke abonnee-tv-stations. Voor de bioscopen, maar de laatste jaren alleen nog voor de videotheken en - in toenemende mate - de losse verkoop, wordt ook een integrale versie gemaakt. Meestal gebeurt het 'kuisen' al bij de opnamen: een scène wordt ge woon op twee manieren gefilmd. De rest is dan nog alleen een kwes tie van montage. In de X-versie worden suggestieve shots waarin niets te zien is afgewisseld met close ups en medium shots van expli ciete aard. In de kabelnetversie blijft het bij suggestieve shots, in sommige gevallen afgewisseld met lachwekkend gekadreerde close ups (bijvoorbeeld vrouwehoofden die alleen uit een kapsel, twee ogen en een stukje neus bestaan, en dat minuten lang) of - zoals in Sexworld - met electronisch vervormde tussenshots (zoals de tv doet als het gaat om misdadigers of slachtoffers die wel aan een ge sprek willen meewerken, maar anoniem wensen te blijven). Er zijn ook een paar films bij geweest die kennelijk pas achteraf zijn gekuist, hetgeen enerzijds leidde tot een paar slordigheidjes, ander zijds tot een zeer korte speelduur. Mooie voorbeelden hiervan waren The legend of Lady Blue (52' in plaats van 89'), Sexboat (65781en Seven into Snowy (54779'). Ook 'slordig' gekuist waren onder an dere American pie en Champagne forbreakfast (die beide ook in een platgecensureerde versie zijn vertoond, als Hot pie resp. Talk naughtyto me). De overgrote meerderheid van die 100 door Filmnet vertoonde eroti sche speelfilms bestond echter uit sufgecoupeerde porno's. Het be hoeft niet te verbazen dat de fast forward-knop van mijn video ern stige tekenen van slijtage vertoont. Sommige films waren niettemin nog wel het aanzien waard (bijvoorbeeld Shape up, Glitter en Mati nee idol), maar doorgaans leidt dit procédé tot afgrijselijk oneroti sche hybridische gedrochten die getuigen van een gal-opwekkende hypocrisie. Tot de ergste behoort Insatiable met zijn split-screen- flauwekul. Een uitzondering vormt de Femme-reeks, waarmee Filmnet in 1989 is begonnen. Dit is een reeks couples videos van producente Gloria Leonard (een ex-pornoster met zakelijke kwaliteiten) die mikt op een publiek van vrouwen én mannen, in die volgorde. Het gaat om ro mantische, fraai (om niet te zeggen: pretentieus) en traag in beeld gebrachte korte films die getuigen van smaak, fantasie en zelfs cine matografisch benul. Ook van deze films bestaat een softe en een meer expliciete versie. Filmnet heeft voorbeelden van beide uitge zonden. Femme 1 (8 januari 1989, 01.00 uur) was de eerste tamelijk expliciete pornofilm die in Nederland legaal via de kabelnetten te zien is geweest. Daarna zijn er nog vier of vijf gevolgd, steeds in de Femme-reeks (hoewel in die reeks ook de nodige platgekuiste afleve ringen zijn vertoond). TOEKOMST De Femme-reeks is op video gemaakt, net als bijna alle andere Ame rikaanse pornofilms van na 1985. De door Filmnet tot op heden uit gezonden gekuiste pornofilms - u ziet het ook aan de jaartallen - zijn praktisch allemaal nog gewoon op 35 mm gedraaid en merendeels in de bioscoop vertoond, ook in ons land (volgens de Jaarboeken Film 1981 t/m 1989). Van zulke films zijn er letterlijk nog honderden, dus Filmnet kan jaren vooruit. Het is niet de vraag of sexfilms, simulatiefilms en drastisch ingekorte pornofilms op de beeldbuis te zien zullen blijven. Ik neem aan van wel, zij het mondjesmaat. Met een beetje geluk zullen we een kleine grensverlegging meemaken, waardoor het betere, niet-pornografi- sche werk van regisseurs als Meyer, Buckalew, Sarno, Dietrich Thomas), Franco, Metzger, Rollin, Bénazéraf, Ahlberg, Enz, Adam- son en Billian te zien zal zijn. De meer expliciete erotische films, zelfs in de relatief gematigde vorm van de Femme-reeks, zullen alleen per abonnee-tv te zien zijn, hoewel het de vraag is hoe lang dat nog duurt (terwijl het nog maar net begonnen is). Een kennis van mij heeft zich ooit bij Filmnet beklaagd over de night- club specials. Zij vroeg niet direct om 'harde porno', maar wel om films van een beter erotisch niveau. Ze kreeg eerst als antwoord (26 juli 1988): 'Voorlopig kunnen we nog niet aan uw verzoek voldoen om hard porno te vertonen. Dat is geen kwestie van niet willen of niet kunnen, maar een kwestie van niet mogen! Namelijk Filmnet zendt haar programma's niet alleen in Nederland uit, maar tegelijkertijd ook in België en heel Scandinavië. Zodoende moeten wij rekening hou den met de daar geldende wetgevingen.' Later (2 augustus 1988) werd het nog eens in andere bewoordingen gezegd: 'Dat er ook in 1988 nog steeds verschillen bestaan m.b.t. waarden en normen in de diverse landen, behoeft ons inziens nauwelijks betoog. [Sterke zin; CJ.] Rekening houdend met dit gegeven alsmede met het feit, dat de respectievelijke overheidsinstanties in bedoelde landen hun voor schriften en wetgeving daarop mede baseren en als zodanig hante ren, zal het u duidelijk zijn dat onze programmering steeds een com promis zal moeten [onderstreping door Filmnet] zijn.' Lees nu nog eens de tekst van artikel 22 van de Europese richtlijn 'Te levisie zonder grenzen'. Hoe komt het nou toch dat staten die wapen handel, voetbalvandalisme, drugshandel, schoolverzuim, allerlei vormen van discriminatie naar geslacht, sexuele geaardheid of ras, belastingontduiking, alcohol in het verkeer zo lankmoedig aanpak ken, of helemaal niet, en die gedoogzones inrichten voor de prostitu tie, en die zonder meer (en terecht) toestaan dat in het voor de rest uiterst fatsoensrakkerig volksdagblad nummer 1, De Telegraaf, en de nodige andere kranten, dag in dag uit voor tienduizenden guldens omzet wordt gemaakt met advertenties voor thuiswerksters, sexlij- nen, BV-relaxhuizen met in derde-wereld-landen geronselde vrou wen, dat diezelfde staten pal staan als het gaat om het verbieden van visuele sex of 'porno', zoals uit de richtlijn maar weer eens blijkt? Want in feite is er een nieuwe filmkeuring in het leven geroepen, een pan-Europese. Constant Janssen 16

Historie Film- en Bioscoopbranche

Film | 1990 | | pagina 16