Eeuwfeest Stan Laurel in Tuschinski
/tt&
De honderdste geboortedag van Stan Laurel - voor wie het niet meer
wist: de Dunne van de Dikke en de Dunne - zal in ons land worden
gevierd op 9 juni a.s. met een vrolijke matinee in het Tuschinski
Theater. Dat is eenvoudig gezegd, maar niet zo gemakkelijk uitge
voerd. Want het organiserende comité stelt zich niet tevreden met
het zomaar draaien van een stel Laurel en Hardy films. Nee, men
heeft het ambitieuze plan opgevat om in de prachtige, grote zaal van
Tuschinski, die nog de sfeer ademt van de vroegere droompaleizen,
een zo getrouw mogelijke reconstructie te maken van een voorstel
ling zoals die in de gouden jaren van het bioscoopwezen gebruikelijk
was.
Het Eeuwfeest Stan Laurel (1890-1965) is op touw gezet door de Ne
derlandse afdelingen van het internationale L&H-genootschap 'Sons
of the Desert'. De naam is ontleend aan de film 'Sons of the Desert'
uit 1934 (in ons land destijds bekend als 'Pechvogels'), waarin Stan
en Ollie als leden van zo'n typisch Angelsaksische mannenclub,
'Zonen der Woestijn' geheten, stiekem de bloemetjes buiten zetten.
Deze comedie, een van de best geslaagde die het duo ooit gemaakt
heeft, staat als hoofdfilm op het programma van de matinee in
Tuschinski, naast de twee korte films 'Blotto' en 'Them Thar Hills'.
'Blotto' is ook de titel van het vreemdste filmmagazine dat in Neder
land verschijnt, geheel gewijd aan Laurel en Hardy. Het nieuwe
nummer, dat deze maand verschijnt, zal o.a. een artikel bevatten
over het wel en wee (dat laatste vooral) van oude buurt- en provincie
bioscopen, waar de Dikke en de Dunne vroeger regelmatig draaiden.
"Stan en Ollie zijn natuurlijk het belangrijkste onderwerp van de
matinee", zegt een van de organisatoren, Siep Bousma. "Maar een
bijna even belangrijk tweede onderwerp is het theater Tuschinski
zelf. We willen met medewerking van o.a. het Nederlands Film
museum, het Reclamemuseum en het personeel van Cannon Tu
schinski weer die sfeer van vroeger oproepen, die bij dit mooiste van
alle oude theaters hoort."
Dat houdt onder meer in dat het originele Wurlitzer-bioscooporgel
bij het inlopen van de zaal zal worden bespeeld door de weergaloze
Bernard Drukker, die begin dit jaar tachtig is geworden maar nog
steeds feilloos het orgel naar zijn pijpen laat dansen, om eens een
vreemd beeld te gebruiken. Op datzelfde orgel was Bernard als
15-jarige de leerling van de toenmalige Tuschinski-organist Pierre
Palla.
Terwijl de grote zaal in de ban komt van de 'vox humana' worden bij
half licht reclamedia's vertoond van vele tientallen jaren geleden,
gevolgd door journaals met Neêrlands en Wereldnieuws. Het eerste
zal vooral betrekking hebben op het theater dat begin jaren '20
verrees aan de Reguliersbreestraat in Amsterdam op een plek die
vroeger bekend stond las de Duvelhoek. Het heien van de eerste paal
door Abraham Tuschinski, de officiële opening, bezoek van be
roemde filmsterren...maar helaas niet Laurel en Hardy, die Neder
land nooit hebben aangedaan.
Tenminste niet als duo. Stan is in 1912 als onbekend Engels variété-
artiest opgetreden in Rotterdam en Ollie heeft in 1948 met zijn vrouw
de Westerschelde bevaren, op de thuisreis na een optreden in Ant
werpen als besluit van een Europese tournee. Bij de aankomst in
Parijs, halverwege deze tournee, waren journaal-camera's aanwezig
en deze opnamen zullen in Tuschinski worden vertoond als onder
deel van het Polygoon Wereldnieuws, week 45 van het jaar 1947.
Van dit weekjournaal, dat ook een interessant item bevat over de
communistenjacht in Hollywood, is speciaal voor deze gelegenheid
een nieuwe kopie getrokken, waarmee de 'Sons of the Desert' tevens
een stukje conserveringswerk van de verantwoordelijke instanties
heeft overgenomen, want het origineel was alleen aanwezig op het
brandbare nitraat-materiaal.
Het voorprogramma omvat verder een tekenfilm uit het begin van de
jaren '30 van Ub Iwerks, de animator van Nederlandse afkomst die
ooit, als medewerker van Walt Disney, de schepper was van Mickey
Mouse. In dit geval is Flip the Frog de hoofdpersoon en Laurel
Hardy komen erin voor als karikaturen.
Variété mag natuurlijk niet ontbreken. Ook al is het grote toneel van
Tuschinski het slachtoffer geworden van multiplexing, er is nog
steeds op de plaats van de vroegere orkestbak een breed podium
waar zich heel wat op kan afspelen. Onder andere is er een groep
dames van 'De Nieuwe Balletschool' in Amsterdam bezig met het in
studeren van het hula-hula ballet dat in de film 'Sons of the Desert'
voorkomt. De begeleiding is van het cinema-orkest 'Max Tak', dat
ook op andere punten in de voorstelling zijn vrolijke klanken zal laten
horen. 'Max Tak' geeft voorstellingen met zwijgende films door het
hele land, maar zal nu eens optreden in het theater, waarde naamge
ver van het orkest voor de oorlog vaste dirigent was.
Organisator Bousma doet een beetje geheimzinnig met de namen
van andere artiesten en van eregasten die op het Eeuwfeest aanwezig
zullen zijn. Daar is een duidelijke reden voor: Enkele weken nadat de
komst naar Amsterdam was aangekondigd van Henry Brandon, die
in 1934 naast Laurel en Hardy had gedebuteerd in 'Babes in Toyland',
overleed deze Hollywood-acteur op 78-jarige leeftijd. "Het lijkt ons
beter voorlopig maar niet met andere namen te komen", zegt Bous
ma. "Er moet ook iets van een verrassing overblijven en bovendien
willen we eigenlijk geen andere namen als trekker voor deze voorstel
ling dan die van Laurel en Hardy. De aantrekkingskracht van die twee
zal vast en zeker groot genoeg zijn, zeker in combinatie met de
ambiance van een bioscoop als Tuschinski".
Draaiden de Dikke en de Dunne dan zo vaak in dat theater? "Nee,
want er werd toch altijd wel een beetje neergekeken op wat men als
simpele lachfilms beschouwde. Meestal kwamen hun films terecht
in de Royal op de Nieuwendijk, maar we kunnen moeilijk daar in een
bouwput of poffertjeskraam gaan draaien. Maar de jongens werden
soms ook goed genoeg gevonden voor Tuschinski. Onder andere
'Our Relations' en 'The Rogue Song' hebben er gedraaid. We zijn nu
uit op volledig eerherstel!"
Het ziet ernaar uit dat dat wel zal lukken. Half maart waren al ruim
zeshonderd plaatsen verkocht!
Hille Tymstra
Schriftelijke voorbespreking voor het 'Eeuwfeest Stan Laurel' op
9 juni is mogelijk tot eind april via een briefkaart aan:
Laurel Hardy Fonds, Posbus 870,1200 AW Hilversum. De plaatsen
kosten f 30,-- (Zaal en Eerste balcon) en f 20,- (Tweede balcon).
Vanaf 25 mei kaartverkoop aan de kassa van Tuschinski en bij het
Amsterdams Uitburo.
21
'890-1^
